
Szczepionka przeciw COVID-19
Podsumowanie – Szczepionka przeciw COVID-19
O chorobie
Co to jest COVID-19?
Jak bardzo zakaźny jest wirus SARS-CoV-2?
Jakie są objawy COVID-19?
Jak można odróżnić objawy COVID-19 od objawów przeziębienia i grypy?
Jak poważne mogą być objawy COVID-19?
Gdzie i jak często COVID-19 występuje na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw COVID-19 będą dostępne w Polsce?
Jaka jest różnica pomiędzy szczepionką mRNA a dotychczas stosowanymi szczepionkami?
Jakie szczepionki przeciw COVID-19 są dopuszczone do obrotu?
Jakie działania niepożądane mogą wystąpić po szczepionce mRNA?
Jaka jest skuteczność szczepionek mRNA przeciw COVID-19?
Jakie są podobieństwa i różnice pomiędzy opracowanymi szczepionkami mRNA przeciw COVID-19?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw COVID-19?
Jaki jest skład szczepionki mRNA przeciw COVID-19 firm Pfizer i BioNTech?
Program Szczepień przeciw COVID-19
Masowy Program Szczepień przeciw COVID-19
Kwestionariusz przed szczepieniem przeciw COVID-19 dla pacjenta
Jakie szczepionki przeciw COVID-19 mogą być dostępne w Polsce w 2021 roku?
Czytaj więcej
Na czym polega warunkowe dopuszczenie do obrotu szczepionek przeciw COVID-19 w Europejskiej Agencji Leków?
Gdzie można znaleźć informacje na temat liczby podanych dawek szczepionki przeciw COVID-19 na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw COVID-19 będą dostępne w Polsce?
Obecnie w Polsce może być stosowana szczepionka mRNA przeciw COVID-19 o nazwie Comirnaty. Szczepionka ta została dopuszczona do obrotu w całej Unii Europejskiej (decyzja Komisji Europejskiej z 21.12.2020). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2.
W zaawansowanych badaniach klinicznych są 3 rodzaje preparatów szczepionkowych, które, w przypadku pozytywnej oceny urzędu rejestracyjnego mają szansę być wykorzystane w programie szczepień przeciw COVID-19:
- szczepionki mRNA
- szczepionki wektorowe
- szczepionki podjednostkowe
Szczepionki mRNA
Szczepionki mRNA zawierają informacyjny kwas rybonukleinow (mRNA) kodujący białko S (kolca) wirusa SARS-CoV-2. Kwas ten zamknięty jest w kapsułce z nanocząsteczek lipidowych. Kapsułka pełni funkcję ochronną zabezpieczając mRNA przed degradacją, funkcję transportową pomagając mRNA dostać się do komórki oraz wzmacniającą odpowiedź odpornościową (działają jak swego rodzaju adiuwant). Na podstawie informacji z mRNA w komórce gospodarza syntetyzowane jest białko S (kolca) SARS-CoV-2, które będąc silnym antygenem pobudza odpowiedź odpornościową w postaci przeciwciał neutralizujących (odpowiedź humoralna) i stymuluje wytwarzanie limfocytów T (odpowiedź komórkowa).
Szczepionki mRNA dopuszczone do obrotu:
- szczepionka Comirnaty firm Pfizer i BioNTech
- szczepionki mRNA firmy Moderna
Zaawansowane badania kliniczne dotyczą:
- szczepionki mRNA firmy CurVac.
Szczepionki wektorowe składają się z niezdolnego do replikacji wirusa (np. adenowirusa zwierzęcego), do którego wbudowany jest gen kodujący informację genetyczną o syntezie białka S (kolca) SARS-CoV-2. Dzięki temu syntetyzowane jest białko S, które jako antygen pobudza odpowiedź odpornościową w postaci przeciwciał neutralizujących i odpowiedź komórkową. Adenowirus w szczepionce pełni funkcję wektora, który jest małą fabryką, która „produkuje” antygen szczepionkowy. Wektor jest bezpieczny, został tak dobrany, że nie namnaża się w organizmie człowieka, nie wykazuje również właściwości zakaźnych.
Zaawansowane badania kliniczne dotyczą:
- szczepionki wektorowej firmy Astra Zeneca we współpracy z Uniwersytetem Oksfordzkim,
- szczepionki wektorowej firmy Johnson&Johnson.
Szczepionki podjednostkowe zawierają oczyszczone białko S (kolca) SARS-CoV-2 lub fragment białka przygotowane metodą rekombinacji genetycznej. W celu wzbudzenia silnej odpowiedzi odpornościowej do szczepionki dodawany jest często adiuwant.
Zaawansowane badania kliniczne dotyczą:
- szczepionki podjednostkowej z adiuwantem firmy Sanofi-GSK.
Jaka jest różnica pomiędzy szczepionką mRNA a dotychczas stosowanymi szczepionkami?
Różnica między szczepionką mRNA a dotychczas stosowanymi szczepionkami dotyczy sposobu i miejsca gdzie produkowane jest białko pełniące rolę antygenu w szczepionce. W dotychczas stosowanych szczepionkach podawaliśmy gotowe białka (antygeny) lub ich fragmenty, które stymulowały organizm do wytworzenia przeciwciał neutralizujących oraz odpowiedzi na poziomie komórkowym. W przypadku szczepionek mRNA do organizmu podajemy tylko informację genetyczną o tym jak dane białko powinno być wytworzone. Sama produkcja białka zachodzi już w naszych komórkach.
Innymi słowy w szczepionkach mRNA nie podajemy gotowego antygenu, a dokładny przepis na jego przygotowanie w postaci mRNA kodującego informację o białku pełniącym funkcję antygenu.
Szczepionka mRNA nie zawiera wirusa ani jego fragmentów. Zawiera tylko informację genetyczną (mRNA), dzięki której białko (antygen) wirusa będzie wytworzone w naszych komórkach po podaniu szczepionki.
- Transmission of SARS-CoV-2: implications for infection prevention precautions. (podsumowanie danych naukowych z 9 lipca 2020).
- Harrison AG, Lin T, Wang P. Mechanisms of SARS-CoV-2 Transmission and Pathogenesis. Trends Immunol. 2020 Dec;41(12):1100-1115.