Słownik

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U V W Y Z Ż
P

Pandemia

to epidemia występująca na dużych obszarach globu (w licznych krajach i kontynentach) i zwykle charakteryzująca się wysoką zapadalnością.

Pandemia grypy

wg. definicji WHO (luty 2009) dotyczy szerzenia się nowych szczepów wirusa grypy bez odniesienia do ciężkości zachorowań. Wyróżniono w tej definicji 4 okresy i 6 faz z których trzeci okres (6 faza) określa właściwą pandemię: trwałe szerzenie się zakażeń  wirusem grypy w populacji ludzkiej w dwu lub więcej regionach WHO.

Patogen

to czynnik chorobotwórczy, tj.: wirus, bakteria, grzyb, prion czy toksyna drobnoustroju.

Patronażowa wizyta

to wizyta położnej lub pielęgniarki środowiskowej oraz lekarza w domu noworodka, w praktyce ma miejsce najczęściej w pierwszym tygodniu po wypisie ze szpitala. W czasie wizyty patronażowej przekazywane są m.in. informacje o możliwościach szczepień.

PCV

(ang. Pneumococcal Conjugate Vaccine) to skoniugowana szczepionka przeciw pneumokokom

PCV-10

to skoniugowana 10 walentna szczepionka przeciw pneumokokom, zawiera w swoim składzie antygeny 10 serotypów bakterii Pneumococcus pneumoniae.

PCV-13

to skoniugowana 13 walentna szczepionka przeciw pneumokokom, zawiera w swoim składzie antygeny 13 serotypów bakterii Pneumococcus pneumoniae.

Pełnokomórkowa szczepionka przeciw krztuścowi

to inaczej całokomórkowa szczepionka przeciw krztuścowi. Zawiera całe bakterie krztuśca, które w czasie jej wytwarzania poddano inaktywacji czyli zabiciu przy użyciu formaldehydu.

PIMS

PIMS – wieloukładowy zespół zapalny u dzieci (pediatric inflammatory multisystem syndrome), nazywany także MIS-C (multisystem inflammatory syndrome in children) to nowa jednostka chorobowa, występująca u dzieci i młodych dorosłych, związana z przebytym zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Polega na uogólnionym stanie zapalnym, czego skutkiem są typowe objawy: wysoka gorączka i uszkodzenia różnych narządów.

Poekspozycyjne szczepienia

dotyczą sytuacji, kiedy szczepionka (jedna lub więcej dawek) podawane są po ekspozycji na czynnik etiologiczny, a przed wystąpieniem objawów choroby. Szczepienia poekspozycyjne dotyczą szczepienia przeciw tężcowi, wściekliźnie, odrze, ospie wietrznej, wzw B, wzw A.  

Poliomyelitis

(nagminne porażenie dziecięce, wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego lub choroba Heinego-Medina) to ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy.

Populacja

to zbiór mieszkańców obszaru geograficznego lub całkowita liczba ludzi odpowiednio zdefiniowanej grupy, np. osób pracujących w określonym zawodzie. W badaniach epidemiologicznych populacją nazywamy zbiór jednostek, osób lub przedmiotów do którego zamierzamy odnieść wyniki przeprowadzonego badania epidemiologicznego.

Porażenie

(inaczej paraliż) to całkowita utrata zdolności do wykonywania ruchu, jako skutek braku dopływu bodźców nerwowych do mięśni.

Poronny przebieg choroby

to bezobjawowe lub skąpoobjawowe zakażenie drobnoustrojem.

Poszczepienne polio

(ang. vaccine associated paralytic polio- VAPP) to zachorowanie na poliomyelitis towarzyszące szczepieniu, jest ostrym porażeniem lub niedowładem wiotkim, wywołanym przez wirus szczepionkowy polio, najczęściej po podaniu pierwszej dawki żywej szczepionki doustnej OPV lub częściej u osoby zwykle nieuodpornionej, ze styczności ze szczepionym i zakażonej wydalanym przez szczepionego szczepem OPV. Objawy pojawiają się w okresie od 4 do 30 dni po szczepieniu lub od 4 do 75 dni od styczności z osoba zaszczepioną i utrzymują się 60 dni lub dłużej.

Poszczepienny zespół pierwotny

to zmiany w miejscu szczepienia i okolicznych węzłach chłonnych przy braku objawów ogólnych.

Preparat krwiopochodny

to produkt leczniczy uzyskiwany z krwi lub jej składników, np. immunoglobulina, czynniki krzepnięcia.

Prewencja

(ang. prevention) to zapobieganie.

Program Szczepień Ochronnych

Program Szczepień Ochronnych (PSO) to dokument, który zawiera wykaz obowiazkowych i zalecanych szczepień, zasady ich przeprowadzania (popularnie nazywany Kalendarzem Szczepień). PSO jest opracowywany na podstawie sytuacji epidemiologicznej w kraju, sytuacji epidemiologicznej w krajach sąsiednich, zaleceń WHO oraz możliwości finansowych i raz w roku aktualizowany i publikowany przez  Główny Inspektor Sanitarny na wniosek Komisji Epidemiologii Rady Sanitarnej Kraju w postaci Rozporządzenia Ministra Zdrowia. W Polsce powstawał w latach 1955-1963.

Prosówka

to określenie rozsianej postaci gruźlicy, tzn. zajmującej co najmniej dwa narządy.

PRP

to oczyszczony polisacharyd otoczki np. bakterii Haemophilus influenzae typu b.

Przeciwciała

(inaczej immunoglobuliny) to białka krwi, które mają zdolność rozpoznawania i przyłączania się do antygenu, tym samym neutralizując go.

Przeciwciało

(inaczej immunoglobulina) to białko krwi, które ma zdolność rozpoznawania i przyłączania się do antygenu, tym samym neutralizując go.

Przeciwciało matczyne

to przeciwciało przekazywane przez matkę dziecku poprzez łożysko lub z mlekiem.

Przeciwwskazania względne

to przeciwwskazania czasowe lub wymagające zachowania szczególnej ostrożności tj. rozważenia z pacjentem czy korzyści ze szczepienia przewyższają ryzyko ewentualnych niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Przeciwwskazanie

to stan będący przeszkodą dla zastosowania danego leku lub metody leczenia.

Próba tuberkulinowa

to jedna z metod w diagnostyce gruźlicy. W przeszłości stosowana w ocenie alergii na antygeny prątka gruźlicy przed szczepieniem.

PT

próba tuberkulinowa to jedna z metod w diagnostyce gruźlicy