Szczepionka przeciw COVID-19

Zgodnie z komunikatem Ministra Zdrowia od 6 grudnia będzie dostępna szczepionka przeciw COVID-19 zaktualizowana dla podwariantu XBB.1.5.

Szczepionka będzie dostępna dla wszystkich w wieku >12 lat.

Szczepionka jest zalecana szczególnie:

• osobom w wieku ≥60 lat,
• pacjentom z niedoborami odporności lub chorobami współistniejącymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 ((dotyczy osób w wieku ≥12 lat),
• pracownikom ochrony zdrowi, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentem lub materiałem zakaźnym.

Zaktualizowane szczepionki  aktualnie stosowane w realizacji szczepień przeciw COVID-19:

Źródło grafiki: https://www.facebook.com/komisjaeuropejska/

Obecnie w krajach Unii Europejskiej do obrotu dopuszczone są:

• ​​​​Szczepionka mRNA o nazwie Comirnaty (BNT162b2) firm BioNTech i Pfizer. Szczepionka została dopuszczona do obrotu w całej Unii Europejskiej w procedurze warunkowego dopuszczenia do obrotu (decyzja Komisji Europejskiej z 21.12.2020). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2.  Może być podawana osobom w wieku >6 miesięcy. Szczegółowe zalecenia dotyczące stosowania szczepionki przedstawione są w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz ulotce dla pacjenta dołączonej do opakowania szczepionki.
• Zaktualizowane szczepionki dla wariantu Omikron do podawania jako dawki przypominające: szczepionka Comirnaty Original/Omicron BA.1. (BioNTech i Pfizer) i szczepionka  Comirnaty Original/Omicron BA.4-5. (BioNtech i Pfizer).
• Zaktualizowana szczepionka dla podwariantu XBB1.5 do podawania jako dawka przypominająca: szczepionka Comirnaty Original/Omicron XBB1.5 (BioNTech i Pfizer).

• Szczepionka mRNA o nazwie Spikevax (mRNA 1273) firmy Moderna. Szczepionka została dopuszczona do obrotu w całej Unii Europejskiej w procedurze warunkowego dopuszczenia do obrotu (decyzja Komisji Europejskiej z 06.01.2021). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2. Może być podawana osobom w wieku ≥6 lat. Szczegółowe zalecenia dotyczące stosowania szczepionki przedstawione są w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz Ulotce dla pacjenta.
• Zaktualizowana szczepionka dla wariantu Omikron do podawania jako dawki przypominające: szczepionka Spikevax Bivalent Original/Omicron BA.1. (Moderna) i BA.4-5 (Moderna).
• Zaktualizowana szczepionka dla podwariantu XBB1.5 do podawania jako dawka przypominająca: szczepionka Spikevax XBB1.5 (Moderna).

• Szczepionka wektorowa Vaxzevria (ChAdOx1 nCoV-19) (AstraZeneca). Szczepionka została dopuszczona do obrotu w całej Unii Europejskiej w procedurze warunkowego dopuszczenia do obrotu (decyzja Komisji Europejskiej z 29.01.2021). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2. Może być podawana osobom w wieku ≥18 lat, w postaci dwóch dawek. Szczegółowe zalecenia dotyczące stosowania szczepionki przedstawione są w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz Ulotce dla pacjenta (szczepionka obecnie w Polsce niedostępna).

• Szczepionka wektorowa Jcovden (COVID-19 Vaccine Janssen) (Janssen) (Ad26.COV.2-S). Szczepionka została dopuszczona do obrotu w całej Unii Europejskiej w procedurze warunkowego dopuszczenia do obrotu (decyzja Komisji Europejskiej z 11.03.2021). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2. Może być podawana osobom w wieku ≥18 lat. Szczegółowe zalecenia dotyczące stosowania szczepionki przedstawione są w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz Ulotce dla pacjenta.

• Szczepionka rekombinowana białkowa Nuvaxovid (NVX-CoV2373) (Novavax). Szczepionka została dopuszczona do obrotu w całej Unii Europejskiej w procedurze warunkowego dopuszczenia do obrotu (decyzja wykonawcza Komisji Europejskiej z 20.12.2021 udzielająca na mocy rozporządzenia (WE) nr 726/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi „Nuvaxovid – Szczepionka przeciw COVID-19 (rekombinowana, z adiuwantem). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2. Może być podawana osobom w wieku ≥18 lat. Szczegółowe zalecenia dotyczące stosowania szczepionki przedstawione są w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz Ulotce dla pacjenta.
• Szczepionka rekombinowana białkowa Nuvaxovid zaktualizowana do podwariantu XBB1.5 (Novavax).

• Szczepionka rekombinowana białkowa VidPrevtyn Beta (Sanofi Pasteur). Szczepionka przeciw COVID-19 (z adiuwantem). Szczepionka chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi przez koronawirusa SARS-CoV-2. Może być podawana osobom w wieku ≥18 lat. Szczegółowe zalecenia dotyczące stosowania szczepionki przedstawione są w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz Ulotce dla pacjenta (szczepionka w Polsce niedostępna).

Europejska Agencja Leków

• prowadzi procedurę dopuszczenia do obrotu szczepionki przeciw COVID-19:

– szczepionki Skycovion (SK Chemicals GmbH).

• prowadzi procedurę wstępnej etapowej oceny (rolling review) 3 szczepionek przeciw COVID-19:

– szczepionki wektorowej Sputnik V (Gam-COVID-Vac) (Gamaleya Institute),

– szczepionki inaktywowanej (Vero Cell) z adiuwantem Sinovac,

– szczepionki inaktywowanej COVID-19 Vaccine HIPRA (PHH-1V) (HIPRA Human Health S.L.U.).

FAQ o szczepieniach przeciw COVID-19 dzieci w wieku 5-11 lat.

FAQ o szczepieniach przeciw COVID-19 nastolatków.

Którą szczepionkę można podać dziecku w wieku 5-11 lat?
Szczepionkę mRNA o nazwie Comirnaty (Pfizer-BioNTech) w dawce pediatrycznej 10 mikrogramów (dzieciom, które skończyły 5 lat) lub szczepionkę Spikevax (Moderna) w dawce 50 mikrogramów (dzieciom, które skończyły 6 lat). W punktach szczepień dostępna jest szczepionka Comirnaty (Pfizer-BioNTech).

Ile dawek należy podać i w jakim odstępie czasu?
Schemat podstawowy: 2 dawki szczepionki Comirnaty w odstępie 3 tygodni. Dawka przypominającą po co najmniej 6 miesiącach od zakończenia schematu podstawowego. U dzieci z ciężkimi zaburzeniami odporności: schemat podstawowy: 2 dawki szczepionki Comirnaty w odstępie 3 tygodni oraz dawka uzupełniająca w odstępie co najmniej 28 dni po drugiej dawce. Dawka przypominającą po co najmniej 6 miesiącach od podania dawki uzupełniającej.

O ile można przesunąć podanie drugiej dawki?
Ważne jest aby podać dwie dawki zgodnie z zaleceniami, bez nieuzasadnionego wydłużania odstępów pomiędzy dawkami.

W jakim czasie od podania innej szczepionki (np. przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis lub szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce) można podać szczepionkę przeciw COVID-19?
W dowolnym czasie. Nie ma konieczności zachowania jakiegokolwiek odstępu.

W jakim czasie od szczepienia przeciw COVID-19 można podać inną szczepionkę (np. przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis lub szczepionkę MMR przeciw odrze, śwince i różyczce)?
W dowolnym czasie. Nie ma konieczności zachowania jakiegokolwiek odstępu.

Czy to prawda, że dziecko w wieku 5-11 lat może być kwalifikowane do szczepienia tylko przez lekarza?
Tak to prawda. O kwalifikacji do szczepienia dzieci 5-11 lat decyduje każdorazowo lekarz.

Jak wygląda kwalifikacja dziecka do szczepienia?

Kwalifikacja dziecka do szczepienia przeciw COVID-19 obejmuje dwa elementy: 1/celowany wywiad przesiewowy przeprowadzony według ujednoliconego kwestionariusza, 2/przesiewowe badanie przedmiotowe (fizykalne) (więcej).

Czy można do szczepienia przeciw COVID-19 zarejestrować dziecko, które w tym roku skończy 5 lat?
Na szczepienie przeciw COVID-19 można zarejestrować dziecko, które w dniu przeprowadzenia szczepienia ukończyło 5 lat (szczepionka Comirnaty) lub 6 lat (szczepionka Spikevax).

Jaką dawkę szczepionki podać dziecku, które pomiędzy podaniem pierwszej i drugiej dawki ukończy 12 lat?
Należy podać szczepionkę w dawce i składzie zgodnym z wiekiem dziecka. Dziecku w wieku do ukończenia 11 lat dawkę szczepionki pediatrycznej (10 mikrogramów (Comirnaty) lub 50 mikrogramów (Spikevax)), a w przypadku ukończenia 12 lat dawkę, szczepionki podawanej nastolatkom (30 mikrogramów (Comirnaty) lub 100 mikrogramów (Spikevax).

Kto wypełnia kwestionariusz przed szczepieniem dziecka w wieku 5-11 lat?
Kwestionariusz wypełnia rodzic/przedstawiciel ustawowy. Na końcu formularza podaje swoje dane i podpisem wyraża zgodę na szczepienie.

Czy potrzebna jest zgoda obojga rodziców na kwestionariuszu?
Wystarczy zgoda jednego rodzica na kwestionariuszu.

Dlaczego dzieciom podajemy inną dawkę szczepionki niż nastolatkom?
Dzieci powinny otrzymać preparat odpowiedni dla ich wieku, niezależnie od wzrostu i masy ciała.

Preparat Comirnaty: dzieciom w wieku 5-11 lat podajemy dawkę 10 mikrogramów (0,2 ml), a nastolatkom od 12 lat i starszym dawkę 30 mikrogramów/dawkę (0,3 ml).

Preparat Spikevax: dzieciom w wieku 6-11 lat podajemy dawkę 50 mikrogramów (0,25 ml), a nastolatkom od 12 lat i starszym dawkę 100 mikrogramów/dawkę (0,5 ml).

Jak ustalono dawkę szczepionki dla dzieci w wieku 5-11 lat?
Dawkę szczepionki wybrano w badaniach klinicznych szczepionki, po ocenie różnych schematów dawkowania w celu ustalenia, która dawka wywołuje odpowiednią odpowiedź immunologiczną, jest bezpieczna i skuteczna.

Czy taka sama dawka powinna być podana dziecku, które jest niższe/mniej waży od większości swoich rówieśników?
Dawkę szczepionki dobiera się do wieku, a nie do masy ciała lub wysokości. Masa ciała nie determinuje wielkości dawki.

Czy w składzie szczepionki mRNA znajdują się substancje, które mogą być dla dziecka niebezpieczne?
Nie ma takiej możliwości. Wszystkie składniki szczepionki zostały dokładnie sprawdzone. Występują w niewielkiej ilości, która nie stanowi zagrożenia dla organizmu.

Czy składniki szczepionek mRNA mogą powodować długoterminowe, nieznane jeszcze działania niepożądane?
Różne rodzaje szczepionek stosujemy od dziesiątków lat. Stąd też wiemy, że działania niepożądane występują w ciągu pierwszych 4-6 tyg. po szczepieniu. mRNA w szczepionce jest wyjątkowo niestabilne i ulega degradacji w krótkim czasie od wstrzyknięcia. Podobnie inne składniki są szybko usuwane, nie pozostają w organizmie.

Czy składniki szczepionki po jej wstrzyknięciu mogą być powodem zakażenia SARS-CoV-2 u zaszczepionego dziecka lub doprowadzić do zakażenia innej osoby?
Nie ma takiej możliwości. Szczepionka mRNA nie zawiera wirusa ani żadnych jego fragmentów. Zawiera tylko fragment informacji genetycznej o syntezie wybranego białka wirusa.

Czy skład szczepionki jest kontrolowany?
Szczepionki są kontrolowane jeszcze dokładniej niż leki. Pierwszą kontrolę przeprowadziła specjalna instytucja, która w czasie rejestracji szczepionki sprawdziła szczegółowo wszystkie jej składniki, ich rodzaje i zawartość. Teraz każdą serię szczepionki wprowadzaną na rynek kontroluje producent szczepionki i niezależne od niego laboratorium państwowe.

Jak długo prowadzono badania nad nową technologią szczepionki mRNA?
Prototyp szczepionki mRNA przeciw COVID-19, ten który potem sprawdzano w badaniach klinicznych na ludziach, faktycznie opracowano w ciągu kilku miesięcy. Było to możliwe, ponieważ wcześniej badacze od 20 lat pracowali nad tym, aby opracować stabilną postać mRNA, które nie ulegnie degradacji, a będzie bazą do syntezy białka (antygenu) w szczepionce.

Czy poza szczepionkami przeciw COVID-19 znamy inne szczepionki opracowane z wykorzystaniem metod biologii molekularnej?
Tak i to więcej niż byśmy podejrzewali. Rekombinowana szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzwB), która podawana jest każdemu noworodkowi już w pierwszych dniach życia. Szczepionka przeciw meningokokom grupy B chroniąca przed niebezpieczną sepsą. Szczepionka przeciw rotawirusom (zawiera reasortanty – zmienione genetycznie wirusy) podawana niemowlętom. I kilka innych.

Czy po szczepieniu przeciw COVID-19 u dziecka mogą wystąpić działania niepożądane?
Tak, po szczepieniu przeciw COVID-19 mogą wystąpić działania niepożądane. Tak jak po podaniu innej szczepionki, leku, a nawet suplementu diety.

Jakie działania niepożądane występują najczęściej?
Najczęstsze działania niepożądane były podobne do występujących w grupie nastolatków. Obejmowały ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy, zaczerwienienie, obrzęk w miejscu wstrzyknięciu, ból mięśni, dreszcze. Miały charakter łagodny lub umiarkowany i ustępowały w ciągu kilku dni po szczepieniu.

Po której dawce możemy się spodziewać więcej działań niepożądanych?
Więcej działań niepożądanych występuje po drugiej dawce szczepionki.

Czy po szczepionce mRNA mogą wystąpić ciężkie działania niepożądane?
Ciężkie działania niepożądane, które mogłyby spowodować długotrwałe problemy zdrowotne, występują bardzo rzadko i są mało prawdopodobne po jakimkolwiek szczepieniu, w tym po szczepieniu przeciwko COVID-19.

Jakie jest ryzyko ciężkiego zdarzenia niepożądanego pod postacią zapalenia mięśnia sercowego?
Ryzyko jest ekstremalnie małe. Zapalenie mięśnia sercowego po szczepionkach mRNA przeciw COVID-19 zgłaszano najczęściej u mężczyzn w wieku poniżej 30 lat i zazwyczaj po drugiej dawce szczepionki. Przechorowanie COVID-19 jest związane z istotnie większym ryzykiem zapalenia mięśnia sercowego i innych powikłań kardiologicznych w porównaniu ze szczepieniem.

Jak długo oceniano bezpieczeństwo szczepionek mRNA?
Dopuszczona do obrotu szczepionka mRNA przeciw COVID-19 była sprawdzana w badaniach klinicznych bezpieczeństwa przez kilka miesięcy. Bezpieczeństwo szczepionek podawanych w masowym programie szczepień (w tym występowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych) monitorowane jest ponad 12 miesięcy.

Czy każdy niepokojący objaw po szczepieniu należy zgłosić lekarzowi?
Tak, wszystkie niepokojące objawy należy zgłosić swojemu pediatrze lub lekarzowi rodzinnemu. Lekarz po badaniu dziecka stwierdza czy jest to niepożądany odczyn poszczepienny czy zwykła reakcja organizmu na podanie szczepionki.

Czy szczepionki mRNA zaburzają cykl menstruacyjny?
Zmiany cyklu menstruacyjnego po szczepieniu przeciw COVID-19 stanowią naturalną reakcję organizmu, który rozwija odpowiedź odpornościową po szczepieniu. Mają charakter tymczasowy.

Jaka działa szczepionka przeciw COVID-19 u dzieci?
Na podstawie mRNA podawanego w szczepionce wytwarzane jest białko (antygen), które jest sygnałem dla układu odpornościowego do wytworzenia specjalnych przeciwciał i komórek odpornościowych. Dzięki nim organizm jest chroniony przed objawami COVID-19 wywołanymi przez wirusa SARSA-CoV-2.

W jakim czasie po szczepieniu rozwija się maksymalna możliwa odpowiedź poszczepienna?
Pełna odporność po szczepieniu rozwija się w ciągu 2 tygodni od podania drugiej dawki szczepionki.

Jak sprawdzono skuteczność kliniczną szczepionki u dzieci?

Skuteczność szczepionki sprawdzono w badaniu klinicznym, w grupie ponad 2 000 dzieci w wieku od 5 do 11 lat lub od 6 do 11 lat. Obserwację prowadzono w grupie badanej (dawka pediatryczna) oraz grupie kontrolnej (placebo).

Jaka jest skuteczność szczepionki u dzieci?
Badanie prowadzono w grupie badanej (1305 dzieci) i kontrolnej (663 dzieci). Objawy COVID-19 wystąpiły u 3 osób z grupy badanej i 16 osób z grupy kontrolnej, co pozwoliło wyznaczyć 90,7% skuteczności szczepionki w ochronie przed objawowym COVID-19.

Dlaczego w badaniach klinicznych dzieci uczestniczyło mniej osób niż w podobnych badaniach prowadzonych u dorosłych?
Wcześniej szczepionkę o takim samym składzie jakościowym, tylko w większej dawce sprawdzono w badaniach klinicznych prowadzonych na grupie kilkudziesięciu tysięcy osób, potem podano setki milionów dawek szczepionki dorosłym i nastolatkom. Więc przechodząc do niższych grup wiekowych badacze mieli już dużo większą wiedzę o tej szczepionce, niż zwykle w przypadku jakiejkolwiek innej szczepionki pediatrycznej.

Czy szczepionka chroni również przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2?
Z badań efektywności szczepionki mRNA prowadzonych wśród nastolatków i dorosłych wynika, że szczepionka chroni w ograniczony sposób chroni przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Zakres ochrony zależy od wielu czynników, cały czas prowadzone są badania. Główny cel szczepionki to ochrona przed ciężkim przebiegiem i śmiercią z powodu choroby COVID-19.

Czy przed szczepieniem albo po szczepieniu można sprawdzić poziom przeciwciał?
Nie ustalono przydatności testów serologicznych do oceny odpowiedzi immunologicznej na szczepienie. Nie zaleca się wykonywania badań serologicznych w celu oceny odpowiedzi na szczepienie przed podaniem szczepionki ani po jej podaniu.

Czy dzieciom również będzie potrzebna dawka przypominająca szczepionki?
Biorąc pod uwagę dotychczasową wiedzę na temat czasu utrzymywania się odpowiedzi poszczepiennej u dorosłych oraz pojawiania się nowych wariantów wirusa, należy brać to pod uwagę. Potrzebujemy jednak więcej badań. Obecnie dawka przypominająca jest zalecana nastolatkom w wieku 12-17 lat i dorosłym.

Czy szczepionka chroni przed COVID-19 wywołanego przez nowe warianty wirusa SARS-CoV-2?
Tak, badania wskazują, że szczepionka zachowuje swoją skuteczność wobec nowych wariantów wirusa, szczególnie w zakresie ochrony przed ciężkim przebiegiem choroby i zgonem.

Jaki rodzaj szczepionek przeciw COVID-19 można podawać nastolatkom?

Młodzieży w wieku 12-17 lat można podawać szczepionki mRNA przeciw COVID-19: Comirnaty (Pfizer-BioNTech) lub Spikevax (Moderna).

Ile dawek szczepionki należy podać?

2 dawki podstawowe oraz dawkę przypominającą.

Jaki odstęp należy zachować między dawkami szczepionki?  

21 dni dla szczepionki Comirnaty (Pfizer-BioNTech) i 28 dni dla szczepionki Spikevax (Moderna) między dawkami podstawowymi. Dawkę przypominającą należy podać po co najmniej 3 miesiącach od podania drugiej dawki podstawowej.

Czy nastolatkom podajemy taką samą dawkę szczepionki co dorosłym?  

Tak, nastolatkom podajemy taką samą dawkę szczepionki co dorosłym: Comirnaty (dawka 30 µg), Spikevax (dawka 100 µg). Różnica dotyczy wyłącznie dawki dodatkowej (trzeciej) podawanej w grupach ryzyka preparatem Spikevax (dawka 50 µg).

Dlaczego nastolatkom podajemy taka samą dawkę co dorosłym?

Ponieważ w badaniach klinicznych wykazano, że bezpieczeństwo i najwyższą skuteczność szczepienia u nastolatków zapewnia taka sama dawka jak ta podawana dorosłym.

W jakim czasie od podania innej szczepionki (np. przeciw HPV, KZM, lub błonicy, tężcowi i krztuścowi)  można podać szczepionkę przeciw COVID-19?

W dowolnym czasie. Nie ma konieczności zachowania jakiegokolwiek odstępu.

W jakim czasie od szczepienia przeciw COVID-19 można podać inną szczepionkę (np. przeciw HPV, KZM, lub błonicy, tężcowi i krztuścowi)? 

W dowolnym czasie. Nie ma konieczności zachowania jakiegokolwiek odstępu.      

Czy taka sama dawka powinna być podana nastolatkowi, który jest niższy/mniej waży od większości swoich rówieśników?

Dawkę szczepionki dobiera się do wieku, a nie do masy ciała lub wysokości. Masa ciała nie determinuje wielkości dawki.

Czy w składzie szczepionki mRNA znajdują się substancje, które mogą być dla nastolatka niebezpieczne?

Nie ma takiej możliwości. Wszystkie składniki szczepionki zostały dokładnie sprawdzone. Występują w niewielkiej ilości, która nie stanowi zagrożenia dla organizmu.

Czy składniki szczepionek mRNA mogą powodować długoterminowe, nieznane jeszcze działania niepożądane?

Różne rodzaje szczepionek stosujemy od dziesiątek lat. Stąd też wiemy, że działania niepożądane występują w ciągu pierwszych 4-6 tyg. po szczepieniu. mRNA w szczepionce  jest wyjątkowo niestabilne i ulega degradacji w ciągu 72 h od wstrzyknięcia. Podobnie inne składniki są szybko usuwane, nie pozostają w organizmie.

Czy składniki szczepionki po jej wstrzyknięciu mogą być powodem zakażenia SARS-CoV-2 u zaszczepionego nastolatka lub doprowadzić do zakażenia innej osoby?   

Nie ma takiej możliwości. Szczepionka mRNA nie zawiera wirusa ani żadnych jego fragmentów. Zawiera tylko fragment informacji genetycznej o syntezie wybranego białka wirusa.

Czy skład szczepionki jest kontrolowany?

Szczepionki są kontrolowane jeszcze dokładniej niż leki. Pierwszą kontrolę przeprowadziła specjalna instytucja, która sprawdziła szczegółowo wszystkie składniki szczepionki, ich rodzaje i zawartość. Teraz każdą serię szczepionki wprowadzaną na rynek kontroluje producent szczepionki i całkowicie od niego niezależne laboratorium państwowe.

Jak długo prowadzono badania nad nową technologią szczepionki mRNA?

Prototyp szczepionki mRNA przeciw COVID-19, ten który potem sprawdzano w badaniach klinicznych na ludziach, faktycznie opracowano w ciągu kilku miesięcy. Było to możliwe, ponieważ wcześniej badacze od 20 lat pracowali nad tym, aby opracować stabilną postać mRNA, które nie ulegnie degradacji, a będzie bazą do syntezy białka (antygenu) w szczepionce.

Czy poza szczepionkami przeciw COVID-19 znamy inne szczepionki opracowane z wykorzystaniem metod biologii molekularnej? 

Tak i to więcej niż byśmy podejrzewali. Rekombinowana szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzwB), która podawana jest każdemu noworodkowi już w pierwszych dniach życia. Szczepionka przeciw meningokokom grupy B chroniąca przed niebezpieczną sepsą. Szczepionka przeciw rotawirusom (zawiera reasortanty – zmienione genetycznie wirusy) podawana niemowlętom. I kilka innych.

Czy po szczepieniu przeciw COVID-19 u nastolatka mogą wystąpić działania niepożądane?

Tak, po szczepieniu przeciw COVID-19 mogą wystąpić działania niepożądane. Tak jak po podaniu innej szczepionki, leku, a nawet suplementu diety.

Jakie działania niepożądane występują najczęściej?

Zdecydowana większość działań niepożądanych to objawy łagodne lub umiarkowane, tj. obrzęk i zaczerwienie w miejscu iniekcji, gorączka, ból głowy, dreszcze, biegunka, uczucie rozbicia. Mogą niekorzystnie wpłynąć na codzienną aktywność, ale ustępują po kilku dniach.

Po której dawce możemy się spodziewać więcej działań niepożądanych? 

Działania niepożądane mogą wystąpić po każdej dawce szczepionki. Więcej miejscowych i uogólnionych działań niepożądanych występuje zwykle po drugiej dawce szczepionki. Z danych monitorowania działań niepożądanych wynika, że więcej działań niepożądanych tzw. ciężkich wystąpiło po pierwszej dawce.

Czy po szczepionce mRNA mogą wystąpić ciężkie działania niepożądane?

Ciężkie działania niepożądane, które mogłyby spowodować długotrwałe problemy zdrowotne, występują bardzo rzadko i są mało prawdopodobne po jakimkolwiek szczepieniu, w tym po szczepieniu przeciw COVID-19.

Jakie jest ryzyko ciężkiego zdarzenia niepożądanego pod postacią zapalenia mięśnia sercowego?  

Ryzyko jest ekstremalnie małe. Zapalenie mięśnia sercowego po szczepionkach mRNA COVID-19 zgłaszano najczęściej u mężczyzn w wieku poniżej 30 lat i zazwyczaj po drugiej dawce szczepionki. Przechorowanie COVID-19 niesie ze sobą istotnie większe ryzyko zapalenia mięśnia sercowego i innych powikłań kardiologicznych w porównaniu ze szczepieniem.

Jak długo oceniano bezpieczeństwo szczepionek mRNA?

Każda z dopuszczonych do obrotu szczepionek przeciw COVID-19 była sprawdzana w badaniach klinicznych bezpieczeństwa przez co najmniej 2 miesiące. Bezpieczeństwo szczepionek dopuszczonych do obrotu (w tym występowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych) monitorowane jest już ponad 12 miesięcy.

Czy znamy odległe działania niepożądane po szczepieniu?

Obawy o odległe w czasie skutki działania szczepionek przeciw COVID-19 są nieuzasadnione. Miliony osób zostały zaszczepione i nie występują u nich oddalone w czasie działania niepożądane. Z wyników badań z nadzoru nad bezpieczeństwem różnych rodzajów szczepionek wiemy, że działania niepożądane występują w ciągu pierwszego miesiąca po szczepieniu.

Czy szczepionki mRNA zaburzają cykl menstruacyjny?

Zmiany cyklu menstruacyjnego po szczepieniu przeciw COVID-19 stanowią naturalną reakcję organizmu, który rozwija odpowiedź odpornościową po szczepieniu. Mają charakter tymczasowy.

Czy każdy niepokojący objaw po szczepieniu należy zgłosić lekarzowi?

Tak, wszystkie niepokojące objawy należy zgłosić swojemu lekarzowi rodzinnemu. Lekarz po badaniu stwierdzi, czy jest to niepożądany odczyn poszczepienny (NOP), czy zwykła reakcja po szczepieniu.

Czy to prawda, że nastolatek w wieku 12-15 lat może być kwalifikowany do szczepienia tylko przez lekarza?

Tak to prawda. Zaleca się, aby kwalifikację nastolatków w wieku 12-15 lat prowadził lekarz.

Czy można do szczepienia przeciw COVID-19 zarejestrować nastolatka, który w tym roku skończy 12 lat?

Na szczepienie przeciw COVID-19 można zarejestrować nastolatka, który najpóźniej w dniu przeprowadzenia szczepienia ukończy 12 lat.

Kto wypełnia kwestionariusz przed szczepieniem nastolatka w wieku 12-15 lat? 

Kwestionariusz wypełnia rodzic/przedstawiciel ustawowy. Na końcu formularza podaje swoje dane i podpisem wyraża zgodę na szczepienie.

Czy potrzebna jest zgoda obojga rodziców na kwestionariuszu?

Wystarczy zgoda jednego rodzica na kwestionariuszu.