Jakie są ogólne zasady stosowania szczepionek?
Jak należy podawać szczepionki?
Na zmniejszenie stresu i poprawę zaufania do szczepionek i szczepień wpływa także stosowanie się do zaleceń producenta, dotyczących odpowiedniej techniki i sposobu podania szczepionki.
Poniższe zalecenia dotyczące drogi i okolicy anatomicznej podania szczepionek oraz ich dawek zostały opracowane na podstawie wyników badań klinicznych, wiedzy teoretycznej i doświadczenia klinicznego:
- Szczepionkę należy podać w odpowiednie miejsce oraz odpowiednio dobraną igłą, biorąc pod uwagę wiek oraz masę mięśniową pacjenta, aby zapewnić odpowiednią głębokość podania szczepionki – zbyt płytkie podanie szczepionki może wywołać silniejszą miejscową reakcję zapalną. Niemowlętom (do ukończenia 12. mż.) szczepionki podajemy w przednio-boczną część uda, dzieciom w 2 roku życia w przednio-boczną część uda lub mięsień naramienny, starszym dzieciom, o ile pozwala na to masa mięśniowa, miejscem wstrzyknięcia powinien być mięsień naramienny.
- Szczepionkę należy podawać szybko, bez aspiracji, co wynika z braku dużych naczyń krwionośnych w miejscach wskazanych do aplikowania szczepionek, a pozwala skrócić czas wykonywania wstrzyknięcia, redukując ból i dyskomfort.
Jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy podaniem preparatów zawierających przeciwciała a podaniem szczepionki?
Preparaty krwiopochodne (preparaty krwi, osocza oraz immunoglobuliny) zawierają swoiste przeciwciała przeciw wielu chorobom zakaźnym.
Znane są doniesienia dotyczące braku odpowiedzi immunologicznej na szczepienie przeciwko odrze i ospie wietrznej wówczas, gdy dziecko lub osoba dorosła otrzymała preparaty gammaglobulin, dlatego po przetoczeniu krwi lub podaniu immunoglobuliny szczepienie przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) oraz przeciw ospie wietrznej należy odroczyć na 3–11 miesięcy (w zależności od preparatu i dawki terapeutyku).
Podanie preparatów krwi, osocza oraz immunoglobulin nie ma wpływu na odpowiedź poszczepienną po podaniu szczepionki przeciw wzwB, dlatego możliwe jest szczepienie w czasie immunoterapii.
W przypadku szczepienia innymi szczepionkami żywymi dostępnymi w Polsce (np. przeciw gruźlicy, rotawirusom, żółtej gorączce), tak przed szczepieniem jak i po szczepieniu można stosować preparaty zawierające przeciwciała.
- Odstępy między szczepieniami (1)
- Odstępy między szczepieniami (2)
- Praktyczny podział szczepionek
- Jakie są ogólne zasady stosowania szczepionek?
- Jakie są przeciwwskazania do podania szczepionek?
- Jakie sytuacje nie stanowią przeciwwskazania do szczepienia?
- Ogólne zalecenia dotyczące podawania szczepionek
- Andrew T. Kroger, Ciro V. Sumaya, Larry K. Pickering. General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Morbidity and Mortality Weekly Report, 2011; 60 (RR-02): 1–60
- Taddio A., McMurtry C.M., Shah V. i wsp.: Reducing pain during vaccine injections: clinical practice guideline. CMAJ, 2015; 187: 975–982.
- Rubin LG i wsp. 2013 IDSA Clinical Practice Guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin INfect Dis, 2014, 58, e44-e100.
- Doherty M. i wsp. Vacccination of special populations: protecting the vulnerable. Vaccine 2016, 34, 6681-90.
- General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60 (RR-02): 1–60.
Przetłumaczoną wersję ww wytycznych Amerykańskiego Komitetu ds Szczepień Ochronnych (ACIP) można znaleźć na stronie Medycyna Praktyczna/Szczepienia - CDC: General recommendations on immunization. cdc.gov/vaccines/pubs/aciplist.htm
- AAP: Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases, aapredbook.org
- Wysocki J., Mrukowicz J. Jak rozmawiać z rodzicami o szczepieniach dzieci. Praktyczny przewodnik dla lekarzy i pielęgniarek. Medycyna Praktyczna. Wyd. spec. 3/2013.