Szczepionka przeciw odrze

Odra charakteryzuje się cyklem objawów. Na 2-4 dni przed wystąpieniem wysypki pojawiają się:
• ostry ból gardła,
• nieżyt nosa,
• gorączka,
• złe samopoczucie,
• zapalenie spojówek,
• katar,
• suchy kaszel.

Następnie od 10 do 12 dni od początków zakażenia w jamie ustnej pojawiają się białe wykwity otoczone czerwoną linią (tzw. plamki Koplika), chory wysoko gorączkuje. Następnie za uszami pojawia się czerwona grudkowa wysypka, która stopniowo obejmuje całą głowę, tułów i kończyny. Wypukłe grudki zlewają się w plamy. Chory odczuwa silne swędzenie.

U starszych dzieci odra przebiega najczęściej bez powikłań, w ciągu 2-5 dni po wystąpieniu charakterystycznej wysypki, w surowicy krwi pojawiają się przeciwciała, które usuwają wirusy z krwi i tkanek. Następuje okres zdrowienia.

Powikłania w przebiegu odry występują u ok. 30% osób chorych, większość z nich odnotowuje się u dzieci do 5 roku życia oraz dorosłych powyższej 20 lat.

Do powikłań w przebiegu odry należą:

• biegunka i silne odwodnienie organizmu występują u 80 osób na 1000 chorych,
• zapalenie ucha środkowego występuje u 70-90 osób na 1000 chorych,
• zapalenie płuc występuje u 10-60 osób na 1000 chorych,
• zapalenie mózgu występuje u 1 na 1000 chorych,
• drgawki występują u 5 na 1000 chorych,
• zgon występuje u 0,7-2 na 1000 chorych,
• podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) występuje z częstością od 4 do 11 przypadków na 100 000 zachorowań. W grupie dzieci do 5 r. ż. częstość SSPE jest wyższa i wynosi 18 przypadków na 100 000 zachorowań.

Wśród innych rzadkich powikłań należy wymienić: małopłytkowość, zapalenie krtani, zapalenie tchawicy, zapalenie rogówki, zapalenie wątroby, zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie jelita grubego, zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie kłębuszków nerkowych.

Najgroźniejsze powikłanie w przebiegu odry – podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) występuje w przypadku przechorowania odry przed 2 rokiem życia. Ujawnia się od 4 do 15 lat po przejściu choroby i objawia się postępującym otępieniem, nasilającym się napięciem i sztywnością mięśni oraz drgawkami. Do śmierci dochodzi zwykle w ciągu 2 lat od pojawienia się symptomów.  W okresie 2007-2011 w Europie wystąpiło 38 przypadków podostrego stwardniającego zapalenia mózgu.

Podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) jest odległym powikłaniem odry. SSPE jest postępującą chorobą degeneracyjną ośrodkowego układu nerwowego. Najczęściej rozwija się kilka-kilkanaście lat po zachorowaniu na odrę. SSPE jest chorobą postępującą, powoduje niepełnosprawność i prowadzi do śmierci. Choroba może dotyczyć dzieci i młodych dorosłych. Występuje z częstością 1-4/100 000 chorych. W większości przypadków 80%, chorzy umierają 1-3 lata po diagnozie. Choroba postępuje powoli, stąd też wydaje się, że osoba która przechorowała odrę wydaje się być zdrowa. Jednak około 7-10 lat, w przedziale od 1 miesiąca do 27 lat, po zarażeniu wirusem odry, SSPE pokazuje swoje objawy. Dzieci, które zachorowały na odrę do 2 roku życia, mają większe ryzyko wystąpienia SSPE, w porównaniu do starszych dzieci i dorosłych, a u dzieci, które zachorowały na odrę przed ukończeniem 1 roku życia, częstość SSPE sięga nawet 1/600 chorych dzieci.