Szczepionka przeciw odrze
Ściąga
Podsumowanie - Szczepionka przeciw odrze
O chorobie
Co to jest odra?
Jak bardzo zaraźliwa jest odra i jak szybko się rozprzestrzenia?
Jakie są objawy odry?
Jak poważne mogą być objawy odry?
Co to jest SSPE?
Jak wiele zachorowań na odrę występowało w Polsce przed i po wprowadzeniu szczepień?
Jaka jest obecnie liczba zachorowań na odrę w Polsce?
Gdzie i jak często odra występuje na świecie?
Ile zachorowań na odrę odnotowano w Europie w 2019 roku?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw odrze są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto szczepić się przeciw odrze?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze, śwince i różyczce?
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw odrze?
Jakie preparaty szczepionek przeciw odrze są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw odrze w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionka przeciw odrze była stosowana w przeszłości?
Czytaj więcej
Jak długo utrzymuje się odporność po szczepieniu przeciw odrze?
Jaki jest stan zaszczepienia przeciw odrze w Polsce?
Jakie argumenty przemawiają za uzupełnieniem drugiej dawki szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce?
Czy osoby dorosłe mogą zaszczepić się przeciw odrze?
Po jakim czasie od szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce można planować zajście w ciążę?
Czy osoba dorosła, która nie zna swojego statusu odporności przeciw odrze powinna sprawdzić poziom przeciwciał?
Czy szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) może wywołać autyzm?
Po jakim czasie od szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce można planować zajście w ciążę?
Okres ciąży jest przeciwwskazaniem do podawania szczepionek żywych, tj. przeciw odrze, śwince, różyczce oraz przeciw ospie wietrznej, ze względu na teoretyczne ryzyko przeniesienia drobnoustroju szczepionkowego na płód.
Podanie szczepionki żywej przeciw odrze, śwince, różyczce lub przeciw ospie wietrznej kobiecie w okresie prokreacyjnym powinno być związane z koniecznością zabezpieczenia się przed ciążą na okres co najmniej 1 miesiąca. Pod koniec 2012 roku Europejska Agencja Leków zaopiniowała wprowadzenie zmian w Charakterystykach Produktu Leczniczego żywych szczepionek przeciw odrze śwince i różyczce (szczepionki o nazwie handlowej M-M-RVAXPRO oraz Priorix) oraz pojedynczej szczepionki przeciw ospie wietrznej (o nazwie handlowej Varilrix) dotyczących czasu, w którym kobieta po szczepieniu nie powinna zachodzić w ciążę przez okres 1 miesiąca zamiast wcześniej obowiązującego okresu 3 miesięcy.
Utrzymano dotychczasowe przeciwwskazania szczepienia przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej u kobiet w ciąży wraz z uwagą, że przypadkowe zaszczepienie kobiety w ciąży nie powinno być przyczyną przerwania ciąży.
Nowe zalecenia oparto na wynikach badań bezpieczeństwa 5300 kobiet, którym podczas ciąży podano szczepionki przeciw różyczce lub kobiet zaszczepionych przeciw ospie wietrznej, które nie wiedziały, że są w ciąży. Nie odnotowano żadnego przypadku zaburzeń związanych z uszkodzeniem płodu. Dlatego też utrzymano zalecenie, że zaszczepienie kobiety w ciąży szczepionką żywą, np. w sytuacji kiedy nie wiedziała, że jest w ciąży nie powinno być przyczyną jej usunięcia.
Czy osoba dorosła, która nie zna swojego statusu odporności przeciw odrze powinna sprawdzić poziom przeciwciał?
Określenie swojego stanu uodpornienia na zakażenie wirusem odry nie ma charakteru obowiązkowego. Wyjątkiem są kraje, które wydając wizę wymagają dowodu uodpornienia przeciw różnym chorobom, w postaci dokumentu potwierdzającego zaszczepienie m.in. przeciw odrze lub posiadanie odpowiedniego poziomu przeciwciał dla tego wirusa w surowicy. Podobne wymagania mogą mieć wybrani pracodawcy w każdym kraju.
Szczepienie osób dorosłych nie mieści się w systemie szczepień obowiązkowych i w związku z tym jest odpłatne. Należy jednak zwrócić uwagę na następujące fakty:
• głównym czynnikiem ochrony przeciw odrze jest odpowiedź komórkowa,
• przeciwciała pokazują jedynie czy dana osoba miała kontakt z wirusem odry i jest na zakażenie odporna (poziom nie ma większego znaczenia, a przyjęte przez różne laboratoria wartości wynikają z niedoskonałości metod i mają na celu uniknięcie sytuacji wątpliwych).
W tej sytuacji najbardziej optymalnym działaniem pozostaje szczepienie.
Należy jednak pamiętać, że:
Szczepionka przeciw odrze zawiera żywego osłabionego (atenuowanego) wirusa odry. Wirus szczepionkowy nie wywoła odry jako pełnoobjawowej choroby, ale w przypadkach indywidualnych (immunosupresja, wady układu odpornościowego) szczepienie może nie być korzystne. Dlatego szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) w tych grupach nie powinna być podawana.
Obowiązkowe szczepienia przeciw odrze wprowadzono w Polsce w 1975 roku, początkowo podawano jedną dawkę szczepionki. Schemat dwudawkowy wprowadzono w 1991 roku. Początkowo szczepiono 8-latków. Od 2004 roku druga dawka podawana jest dzieciom w wieku 10 lat. Osoby niezaszczepione, które nie chorowały na odrę mogą zaszczepić się dwoma dawkami szczepionki w odstępie 4 tyg. lub dłuższym. Osoby zaszczepione w przeszłości tylko jedną dawką szczepionki powinny uzupełnić szczepienie podaniem drugiej dawki.
Uzupełnienie szczepień przeciw odrze w obecnej sytuacji zaleca się przede wszystkim osobom, które mają na co dzień kontakt z dziećmi np. w przedszkolu, szkole oraz pracownikom służby zdrowia, wyjeżdżającym w regiony narażenia na zachorowanie.
- Zachorowania na odrę (styczeń 2018-grudzień 2019)
- Zachorowania na odrę w 2019
- Zachorowania na odrę w 2020
- Zachorowania na odrę w latach 2005-2021
- Najczęstrze objawy odry
- Szczepionka MMR
- Szczepionka MMR w PSO
- MMR - skuteczność po pierwszej dawce
- Druga dawka MMR
- Odra. Najważniejsze informacje
- 6 powodów aby zaszczepić się przeciw odrze
- Szacowana globalna liczba zgonów z powodu odry
- Odra (ściąga) (pdf)
- Odra (ściąga) (jpg)
- Odra i i szczepienia przeciw odrze (FAQ)
- Historia szczepień przeciw odrze
- Strebel P.M., Papania M.J., Fiebelkorn A.P. i in. Measles vaccines. w: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. 7, 2018, str. 579-18.
- Stanowisko WHO dot. szczepionki przeciwko odrze w języku angielskim i francuskim. Weekly Epidemiological Record „Measles vaccines: WHO position paper”, 2009, nr 35, str. 349-360.
- Centers for Disease Control. Measles, Mumps, and Rubella – Vaccine Use and Strategies for
Elimination of Measles, Rubella, and Congenital Rubella Syndrome and Control of Mumps:
Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR z maja 1998/47(RR-8); str. 1-57. - Program WHO eliminacji odry 2012-2020.
- Aktualne dane epidemiologiczne, gdzie podawana jest liczba zachorowań w poszczególnych krajach, uaktualniane 1/tydzień (Epidemiological update: Measles – monitoring European outbreaks, 22 June 2017)
- Anjali Jain, MD1; Jaclyn Marshall, MS1; Ami Buikema, MPH2; Tim Bancroft, PhD2; Jonathan P. Kelly, MPP1; Craig J. Newschaffer, PhD3. Autism Occurrence by MMR Vaccine Status Among US Children With Older Siblings With and Without Autism JAMA. 2015;313(15):1534-1540.
- Rowhani-Rahbar A. i wsp. Effect of Age on the Risk of Fever and Seizures Following Immunization With Measles-Containing Vaccines in Children FREE. JAMA Pediatr. 2013;167(12):1111-1117.
- Arciuolo R.J. Effectiveness of measles vaccination and immune globulin post-exposure prophylaxis in an outbreak setting- New York City. Clin. Infect Dis, 2017; 65, 1843-47.
- Stanowisko WHO „Measles vaccines: WHO position paper – April 2017”.
- Wendorf K.A. i wsp. Subacute Sclerosing Panencephalitis: The Devastating Measles Complication That Might Be More Common Than Previously Estimated. Clin. Infect. Dis., 2017; 65: 226–232.
Reprezentatywne publikacje na temat skuteczności szczepień przeciw odrze:
- Ane B. Fisker, Eric Nebie, Anja Schoeps i wsp. A Two-Center Randomized Trial of an Additional Early Dose of Measles Vaccine: Effects on Mortality and Measles Antibody Levels. Clinical Infectious Diseases. 2018; 66 (10): 1573-1580.
- Tom Woudenberg, Nicoline A. T. van der Maas, Mirjam J. Knol i wsp. Effectiveness of Early Measles, Mumps, and Rubella Vaccination Among 6–14-Month-Old Infants During an Epidemic in the Netherlands: An Observational Cohort Study. The Journal of Infectious Diseases. 2017; 215 (8): 1181-1187.
- Jennifer L. Gardy, Monika Naus, Ashraf Amlani i wsp. Whole-Genome Sequencing of Measles Virus Genotypes H1 and D8 During Outbreaks of Infection Following the 2010 Olympic Winter Games Reveals Viral Transmission Routes. The Journal of Infectious Diseases 2015; 212 (10): 1574-1578.
- Amy Parker Fiebelkorn, Susan B. Redd, Paul A. Gastañaduy, i wsp. A Comparison of Postelimination Measles Epidemiology in the United States, 2009–2014 Versus 2001-2008. Journal of the Pediatric Infectious Diseases Society. 2017; 6 (1): 40-48.
- Wysocki J. Jak długo utrzymuje się ochrona po szczepieniu MMR? Medycyna Praktyczna Szczepienia. 28.05.2018.
- Franconeri L., Antona D., Cauchemez S. i wsp. Two-dose measles vaccine effectiveness remains high over time: A French observational study, 2017–2019. Vaccine, 2023 Aug 14: S0264-410X(23)00950-7.