
Szczepionka przeciw odrze
Podsumowanie - Szczepionka przeciw odrze
O chorobie
Co to jest odra?
Jak bardzo zaraźliwa jest odra?
Jakie są objawy odry?
Jak poważne mogą być objawy odry?
Jak wiele zachorowań na odrę występowało w Polsce przed i po wprowadzeniu szczepień?
Jak wiele zachorowań na odrę występuje obecnie w Polsce?
Gdzie i jak często odra występuje na świecie?
Ile zachorowań na odrę odnotowano w Europie w 2019 roku?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw odrze są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto szczepić się przeciw odrze?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze, śwince i różyczce?
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw odrze?
Jakie preparaty szczepionek przeciw odrze są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw odrze w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionka przeciw odrze była stosowana w przeszłości?
Czytaj więcej
Jaki jest stan zaszczepienia przeciw odrze w Polsce?
Czy osoby dorosłe mogą zaszczepić się przeciw odrze?
Po jakim czasie od szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce można planować zajście w ciążę?
Czy osoba dorosła, która nie zna swojego statusu odporności przeciw odrze powinna sprawdzić poziom przeciwciał?
Czy szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) może wywołać autyzm?
Co oznacza określenie eliminacja wirusa odry?
Czy można zaszczepić się przeciw odrze po kontakcie z chorym na odrę?
Co oznacza ujemny poziom przeciwciał przeciw odrze u osoby zaszczepionej?
Czy można opóźniać podanie szczepionki przeciw odrze aż dziecko będzie starsze?
Kiedy należy podać drugą dawkę szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce realizowaną zgodnie z PSO w 6 roku życia?
Jak wyglądają schematy szczepień przeciw odrze, śwince i różyczce w różnych krajach?
Czy szczepionka MMR może być podawana przy alergii na białko jaja kurzego?
Jak wyglądają schematy szczepień przeciw odrze, śwince i różyczce w różnych krajach?
Schemat szczepień przeciw odrze obejmuje podanie dwóch dawek szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce. Wynika to stąd, że po podaniu 1 dawki odporność na odrę występuje u ok. 90-95% zaszczepionych. Dopiero podanie drugiej dawki szczepionki prowadzi do uodpornienia 98-99% zaszczepionych.
Zgodnie z zaleceniami pierwszą dawkę szczepionki MMR podajemy nie wcześniej niż po ukończeniu przez dziecko 12 miesięcy. Druga dawka podawana jest w różnych krajach w różnym czasie. Obowiązuje w tym wypadku minimalny odstęp pomiędzy pierwszą a drugą dawką szczepionki- 4 tygodnie.
W Polsce pierwszą dawkę szczepionki MMR podajemy w wieku 13–15 miesięcy, drugą w wieku 6 lat.
W Stanach Zjednoczonych pierwsza dawka szczepionki podawana jest w wieku 12–15 miesięcy, druga w wieku 4-6 lat.
W krajach europejskich drugą dawkę podaje się w różnym czasie. W kilku krajach drugą dawkę podaje się 4 tygodnie po pierwszej (np. w Austrii) lub w 2. roku życia (np. we Francji, Niemczech, Szwajcarii). W niektórych krajach druga dawka podawana jest między 4 a 6 m.ż. (Dania, Finlandia, Grecja, Irlandia, Włochy, Polska). Są też kraje, w których drugą dawkę MMR podaje się później, na przykład w 10. roku życia (Belgia, Słowacja), a nawet dopiero w 13. roku życia (Estonia, Norwegia).
Na Ukrainie pierwsza dawka podawana jest po ukończeniu 12 m.ż., druga dawka w wieku 6 lat.
W Argentynie, Brazylii, Ekwadorze pierwsza dawka szczepionki podawana jest po ukończeniu 12 miesięcy, druga podawana jest po kolejnych 3-6 miesiącach.
W sytuacjach wyjątkowych ze wskazań epidemiologicznych lub w sytuacji zwiększonego narażenia na odrę w niektórych krajach realizowane są szczepienia niemowląt po ukończeniu 6 mies. życia. Jednak dawki podanej w drugim półroczu życia dziecka nie należy wliczać do schematu szczepienia, a po ukończeniu 12 mies. życia dziecko należy zaszczepić 2 dawkami MMR zgodnie z obowiązującym w danym kraju kalendarzem szczepień. Takie zalecenia są znane na Ukrainie oraz Stanach Zjednoczonych (w przypadku planowanych podróży z niemowlęciem).
Szczepienie MMR jest obowiązkowe w Polsce, Bułgarii, Łotwie, Chorwacji, Czechach, na Węgrzech, we Włoszech, Słowacji, Słowenii, Francji.
Szczegółowe informacje na temat schematu szczepień w krajach Unii Europejskiej można znaleźć na stronie ECDC.
Czy szczepionka MMR może być podawana przy alergii na białko jaja kurzego?
W skład szczepionki MMR wchodzą żywe wirusy, które są namnażane w linii komórkowej fibroblastów kurzych i dlatego nie zawierają znaczącej ilości białka kurzego;
Szczepionkę MMR można bezpiecznie podawać osobom uczulonym na białko jaja kurzego.
Wirus odry i wirus świnki wchodzące w skład szczepionek MMR przeciw odrze, śwince i różyczce są namnażane w czasie produkcji szczepionki na fibroblastach zarodków kurzych z czym związana jest jedynie śladowa zawartość białka kurzego w szczepionce lub wręcz jego brak. Wyniki badań obserwacyjnych potwierdzają bezpieczeństwo szczepionek MMR podawanych u wszystkich dzieci niezależnie od nasilenia reakcji alergicznej na białko jaja kurzego. Reakcja alergiczna po podaniu szczepionki MMR nie jest związana z alergia na białko jaja kurzego, tylko neomycynę lub żelatynę.
Poniżej przedstawiono reprezentatywne publikacje, gdzie opisano wyniki badań potwierdzających bezpieczeństwo szczepionek MMR u pacjentów z alergią na białko jaja kurzego.
James JM, Burks AW, Roberson PK, Sampson HA. Safe administration of the measles vaccine to children allergic to eggs. New Engl J Med 1995;332:1262-1266.
Autorzy podali szczepionkę MMR w grupie 54 dzieci w wieku 12–63 miesięcy z udokumentowaną alergią na białko jaja kurzego, w tym u 26 u których wcześniej odnotowano reakcję anafilaktyczną na białko jaja kurzego. Nie obserwowano żadnych natychmiastowych lub opóźnionych poważnych działań niepożądanych. Autorzy w podsumowaniu wskazują, że szczepionkę MMR można bezpiecznie podawać nawet dzieciom z udokumentowaną ciężką alergią na białko jaja kurzego.
Freigang B, Jadavii TP, Freigang DW. Lack of adverse reactions to measles, mumps and rubella vaccine in egg-allergic children. Ann Allergy 1994;73(6):486-488.
Szczepionkę MMR podano 500 dzieciom z alergią na białko jaja kurzego w warunkach ambulatoryjnych. Nie obserwowano reakcji anafilaktycznej. Autorzy w podsumowaniu podkreślają, że alergia na białko jaja kurzego w wywiadzie nie powinna być traktowana jako przeciwwskazanie do podania szczepionki MMR.
Bruno G, Giampietro PG, Grandolfo ME, Milita O, Businco L. Safety of measles immunization in children with IgE-mediated egg allergy. Lancet 1990;335(8691):739.
Badacze podali szczepionkę przeciw odrze 23 dzieciom (śr. wieku 2 lata 5 mies.) z udokumentowaną alergią na białko jaja kurzego. Nie obserwowano żadnych natychmiastowych lub opóźnionych poważnych działań niepożądanych. Autorzy w podsumowaniu wskazują, że szczepionkę przeciw odrze można bezpiecznie podawać dzieciom z udokumentowaną alergią na białko jaja kurzego.
- Strebel P.M., Papania M.J., Fiebelkorn A.P. i in. Measles vaccines. w: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. 7, 2018, str. 579-18.
- Stanowisko WHO dot. szczepionki przeciwko odrze w języku angielskim i francuskim. Weekly Epidemiological Record „Measles vaccines: WHO position paper”, 2009, nr 35, str. 349-360.
- Centers for Disease Control. Measles, Mumps, and Rubella – Vaccine Use and Strategies for
Elimination of Measles, Rubella, and Congenital Rubella Syndrome and Control of Mumps:
Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR z maja 1998/47(RR-8); str. 1-57. - Program WHO eliminacji odry 2012-2020.
- Aktualne dane epidemiologiczne, gdzie podawana jest liczba zachorowań w poszczególnych krajach, uaktualniane 1/tydzień (Epidemiological update: Measles – monitoring European outbreaks, 22 June 2017)
- Anjali Jain, MD1; Jaclyn Marshall, MS1; Ami Buikema, MPH2; Tim Bancroft, PhD2; Jonathan P. Kelly, MPP1; Craig J. Newschaffer, PhD3. Autism Occurrence by MMR Vaccine Status Among US Children With Older Siblings With and Without Autism JAMA. 2015;313(15):1534-1540.
- Rowhani-Rahbar A. i wsp. Effect of Age on the Risk of Fever and Seizures Following Immunization With Measles-Containing Vaccines in Children FREE. JAMA Pediatr. 2013;167(12):1111-1117.
- Arciuolo R.J. Effectiveness of measles vaccination and immune globulin post-exposure prophylaxis in an outbreak setting- New York City. Clin. Infect Dis, 2017; 65, 1843-47.
Reprezentatywne publikacje na temat skuteczności szczepień przeciw odrze:
- Ane B. Fisker, Eric Nebie, Anja Schoeps i wsp. A Two-Center Randomized Trial of an Additional Early Dose of Measles Vaccine: Effects on Mortality and Measles Antibody Levels. Clinical Infectious Diseases. 2018; 66 (10): 1573-1580.
- Tom Woudenberg, Nicoline A. T. van der Maas, Mirjam J. Knol i wsp. Effectiveness of Early Measles, Mumps, and Rubella Vaccination Among 6–14-Month-Old Infants During an Epidemic in the Netherlands: An Observational Cohort Study. The Journal of Infectious Diseases. 2017; 215 (8): 1181-1187.
- Jennifer L. Gardy, Monika Naus, Ashraf Amlani i wsp. Whole-Genome Sequencing of Measles Virus Genotypes H1 and D8 During Outbreaks of Infection Following the 2010 Olympic Winter Games Reveals Viral Transmission Routes. The Journal of Infectious Diseases 2015; 212 (10): 1574-1578.
- Amy Parker Fiebelkorn, Susan B. Redd, Paul A. Gastañaduy, i wsp. A Comparison of Postelimination Measles Epidemiology in the United States, 2009–2014 Versus 2001-2008. Journal of the Pediatric Infectious Diseases Society. 2017; 6 (1): 40-48.
- Wysocki J. Jak długo utrzymuje się ochrona po szczepieniu MMR? Medycyna Praktyczna Szczepienia. 28.05.2018.