Szczepionka przeciw COVID-19

O chorobie 

COVID-19 jest ostrą wirusową chorobą układu oddechowego. W związku z tym, że choroba pojawiła się w nieuodpornionej populacji nagle w drugiej połowie 2019 roku, zaczęła się szerzyć w sposób niekontrolowany i w błyskawicznym tempie dotknęła społeczeństwa wszystkich krajów na świecie, wywołując kryzys zdrowia publicznego w niespotykanej skali.

Objawy COVID-19 są zbliżone do innych infekcji układu oddechowego i postawienie diagnozy wymaga wykonania badań laboratoryjnych. Najczęściej u zakażonych pacjentów obserwuje się: gorączkę, suchy kaszel, ból gardła, uczucie zmęczenia lub osłabienia. Rzadziej występują: bóle mięśniowe, biegunka, zapalenie spojówek, ból głowy, utrata węchu lub smaku, wysypka lub odbarwienia na palcach rąk lub stóp. W ciężkim przebiegu COVID-19 mogą wystąpić: duszność, ból/uczucie nacisku w klatce piersiowej, zaburzenia mowy (afazja), zaburzenia ruchowe. Większość zakażonych przechodzi chorobę łagodnie, aczkolwiek są opisywane długoterminowe powikłania nawet wśród osób, które łagodnie przeszły infekcję. Osoby starsze oraz osoby z chorobami towarzyszącymi mają podwyższone ryzyko ciężkiego przebiegu oraz wystąpienia powikłań w przebiegu COVID-19.

Do listopada 2022 r. oficjalnie odnotowano na świecie niemal 7 mln zgonów z powodu COVID-19, a szacunki wskazują, że rzeczywista liczba ofiar śmiertelnych w skali globalnej przekracza 20 mln osób. W krajach UE COVID-19 spowodował śmierć ponad 1,1 mln osób – jednak prawdopodobnie rzeczywista liczba śmiertelnych ofiar pandemii w UE jest jeszcze większa. COVID-19 ma również wpływ na miliony osób żyjących z długoterminowymi skutkami choroby.

Rejestrowana śmiertelność z powodu COVID-19 waha się w poszczególnych krajach od 0,1 do ponad 10 %, w zależności od kryteriów testowania oraz dostępu do służby zdrowia. Wraz z coraz szerszym uodpornieniem społeczeństwa drogą naturalną (przechorowanie) lub sztuczną (zaszczepienie), COVID-19 staje się jedną z sezonowych chorób, z którą służby sanitarne walczą jak z dziesiątkami innych chorób zakaźnych ludzi.

O szczepionce

W krajach Unii Europejskiej do obrotu dopuszczone są s​zczepionki mRNA, szczepionki wektorowe oraz rekombinowane szczepionki białkowe wzmocnione adiuwantem. Szczepionki te chronią przed objawami COVID-19 wywołanymi przez wirusa SARS-CoV-2. Zalecane są szczepienia w schemacie podstawowym oraz kolejne dawki przypominajce. Od 2022 roku udostępniane są kolejne szczepionki zaktualizowane do najczęściej krążących wariantów SARS-CoV-2. W sezonie 2024/2025 szczepienie realizowane jest szczepionką zaktualizowaną do podwariantu JN.1.

W dużych badaniach klinicznych oraz badaniach obserwacyjnych potwierdzono wysoką skuteczność kliniczną szczepionek oraz efektywność w ochronie przed wystąpieniem objawów COVID-19, w tym szczególnie obejmujących ciężki przebieg choroby z hospitalizacją. W badaniach tych brały udział również osoby z chorobami towarzyszącymi. Po podaniu szczepionki mogą wystąpić działania niepożądane, najczęściej pod postacią: bólu lub obrzęku w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenia, bólu głowy, bólu mięśni i dreszczy, bólu stawów, gorączki.

Szczepionki przeciw COVID-19 pomogły uniknąć 20 mln zgonów na całym świecie i pół miliona zgonów w Europie w pierwszym roku wdrażania programów szczepień.