Szczepionka przeciw poliomyelitis

O chorobie

Co to jest poliomyelitis?

Poliomyelitis (nagminne porażenie dziecięce, wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego lub choroba Heinego-Medina) to ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy.

Do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową i kropelkową (np. podczas kaszlu, kichania i mówienia) przez bliską styczność z zakażonym człowiekiem, a także przez przedmioty skażone wirusem znajdującym się w wydzielinach z gardła lub kałem, a także żywność lub wodę zanieczyszczoną ściekami.

Okres wylęgania choroby wynosi od 3 do 35 dni, w tym od 3 do 6 dni dla postaci bez porażeń oraz od 7 do 21 dla postaci porażennej. Chorzy wydalają wirusy z kałem nawet do 6 tygodni. Okres największej zakaźności występuje od kilku dni przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby do 3-4 tygodni po ich wystąpieniu.

Są trzy typy poliowirusów – 1, 2 oraz 3. Zachorowanie spowodowane przez jeden typ nie chroni przed pozostałymi typami, także istnieje teoretyczna możliwość trzykrotnego zachorowania na poliomyelitis!

Zakażenie poliomyelitis występuje tylko u ludzi.

Jakie są objawy poliomyelitis?

Objawy poliomyelitis mogą przypominać inne choroby wirusowe i objawiać się:

niespecyficznymi objawami w postaci niewysokiej gorączki i zapalenia gardła,
bólami głowy,
poczuciem ogólnego rozbicia,
nieżytem żołądkowo-jelitowym,
uczuciem sztywności karku i pleców,
aseptycznym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, niekiedy z parestezjami,
nagłym wystąpieniem asymetrycznego niedowładu wiotkiego,
trwałym porażeniem,
zajęciem mięśni czaszkowych i niewydolnością mięśni oddechowych.

U części chorych wirusy nieodwracalnie niszczą zwoje nerwowe odpowiadające za unerwienie mięśni, co prowadzi do ich trwałego porażenia.

Jak poważne mogą być objawy poliomelitis?

Zakażenia poliowirusami mają różnorodny przebieg: od bezobjawowych (95% wszystkich zakażeń), łagodnych, poprzez zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, aż do ciężkich zachorowań porażennych.

Prawdopodobieństwo wystąpienia porażeń u chorej osoby zależy od jej wieku i chorób współistniejących. Ocenia się, że u około 1 na 1000 zakażonych dzieci oraz 1 na 75 dorosłych mogą wystąpić porażenia mięśni. Najbardziej narażeni na wystąpienie ciężkich porażeń są starsze dzieci, dorośli i kobiety w ciąży.

Porażeniu może ulec każda część ciała. Porażenia są przeważnie niesymetryczne, ale mogą objąć także obie kończyny górne lub dolne, a czasem – cztery kończyny i niektóre mięśnie tułowia. Porażenia narastają w ciągu pierwszych, kilku dni, czemu towarzyszy gorączka. Najczęściej mają charakter trwały, ale u części chorych mogą ustąpić samoistnie po kilku tygodniach lub miesiącach.

We wczesnej fazie choroby porażenie mięśni oddechowych lub jego powikłania mogą być przyczyną zgonu.

U niektórych chorych może dojść do tzw. zespołu post-polio, tzn. narastających porażeń mięśni po wielu latach od zakażenia poliowirusami.

MATERIAŁY DO POBRANIA

Ostatnia aktualizacja: 21 listopada 2024

Następna strona

Materiały źródłowe

Uaktualnione rekomendacje Komitetu Doradczego CDC w Atlancie ds. Szczepień (ACIP) dotyczące szczepień przeciw poliomyelitis, w jęz. angielskim. MMWR 2009; 58(30): 829-830.
Stanowisko WHO dot. szczepionek przeciw poliomyelitis w języku angielskim i francuskim.
Wiesław Magdzik. Program eradykacji poliomyelitis – realizacja i perspektywy. Alfa Medica Press Bielsko-Biała 2001.
M. Rosińska, P. Stefanoff, Z. Jarząbek. Eradykacja poliomyelitis w Polsce – ocena realizacji programu. Przegląd Epidemiologiczny 2004; 58: 185-96.
W. Magdzik. Choroba Heinego i Medina – porażenie dziecięce – poliomyelitis – polio. Rozkwit i agonia choroby w dwudziestym wieku. Przegląd Epidemiologiczny 2002; 56: 519-30.
Vidor E., Plotkin S.A.: Poliovirus vaccine – inactivated, w: Vaccines, red. Plotkin S.A, Orenstein W.A., Offit P.A. wyd. 6, 2013, str. 573.
Sutter R.W., Kew O.M., Cochi S.L., Aylward R.B.: Poliovirus vaccine – live, w: Vaccines, red. Plotkin S.A, Orenstein W.A., Offit P.A. wyd. 6, 2013, str. 598.
Informacja Ministerstwa Zdrowia
Program Szczepień Ochronnych 2016
Kostrzewski J., Żabicka J. Poliomyelitis. w: Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku, red. Kostrzewski J., Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D. PZWL, 2001, str. 327-334.

pokaż więcej

Autor

Paweł Stefanoff Magdalena Wieczorek

Słowniczek

Droga pokarmowa Wirus dzikiego typu Szczepionka żywa VDPV VAPP Koprowski Hilary OPV Cykl szczepień Zakaźność Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Wirus atenuowany Szczepionka bezkomórkowa Nieżyt Niedowład IPV Wirus inaktywowany Przeciwciało Zjadliwość HIV Uodpornienie Zawiesina Szczepionka poliwalentna Szczepionka inaktywowana Wirus Szczepienie Szczepionka skojarzona Kalendarz szczepień Szczepienie przypominające Szczepionka monowalentna Toksoid Przeciwwskazanie Epidemia Odporność Eradykacja choroby Porażenie Choroba zakaźna Droga kropelkowa Nosiciel Okres wylęgania Szczepionka Antygen Zakażenie

pokaż więcej

Znalazłeś niezrozumiany termin?
Zaproponuj hasło do słownika.