TRIPACEL (szczepionka niedostępna) Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A., Postać: zawiesina do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml.
INFANRIX – IPV Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (inaktywowana) (bezkomórkowa, złożona), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml;
TETRAXIM (DTPa-IPV) Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa) i poliomyelitis (inaktywowana), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur, Francja Postać: zawiesina do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml.
szczepionki 5 składnikowe zawierające DTaP
INFANRIX -IPV + Hib Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), poliomyelitis (inaktywowana) i haemophilus typ b (skoniugowana), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b, Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml;
PENTAXIM Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), poliomyelitis inaktywowana i haemophilus typ b (skoniugowana), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b, Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A., Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań Dawka: 0,5 ml;
szczepionki 6 składnikowe zawierające DTaP
HEXACIMA Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi bezkomórkowa złożona, wirusowemu zapaleniu wątroby typu b i poliomyelitis (inaktywowana) i Haemophilus influenzae typ b skoniugowana, adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b, Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A., Francja Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce, Dawka: 0,5 ml.
INFANRIX Hexa Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), wirusowemu zapaleniu wątroby typu b i poliomyelitis (inaktywowana) i haemophilus typ b (skoniugowana), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b, Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml;
szczepionki Tdap dla dzieci, młodzieży i dorosłych
ADACEL Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), adsorbowana o zmniejszonej zawartości antygenów błonicy i krztuśca, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A., Francja Postać: zawiesina do wstrzykiwań Dawka: 0,5 ml;
Boostrix Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), adsorbowana o zmniejszonej zawartości antygenów błonicy i krztuśca Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia Postać: zawiesina do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml;
Boostrix Polio Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa) i poliomyelitis (inaktywowana), adsorbowana, Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia Postać: zawiesina do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml. Tdap Szczepionka Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), adsorbowana, o zmniejszonej zawartości antygenów błonicy i krztuśca Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, Podmiot odpowiedzialny: AJ Vaccines A/S, Dania Postać: zawiesina do wstrzykiwań, Dawka: 0,5 ml.
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw krztuścowi w Programie Szczepień Ochronnych
Szczepienia obowiązkowe (bezpłatne, finansowane z budżetu Ministra Zdrowia)
Wykonuje się szczepionką DTwP (zawierającą pełnokomórkowy składnik krztuścowy) podawaną w schemacie obejmującym szczepienie:
podstawowe:
pierwsza dawka: w 2 miesiącu życia,
druga dawka: w 3-4 miesiącu życia,
trzecia dawka: w 5-6 miesiącu życia,
czwarta dawka: w 16-18 miesiącu życia,
przypominające:
w 6 roku życia (szczepionką DTaP zawierającą bezkomórkowy składnik krztuścowy),
w 14 roku życia (szczepionką Tdap zawierającą bezkomórkowy składnik krztuścowy),
Uwagi:
dzieciom urodzonym przed 37 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową ciała poniżej 2500 g należy podać szczepionkę bezkomórkową (DTaP),
dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową (DTwP) należy podać szczepionkę bezkomórkową (DTaP),
dzieci, które w pierwszym roku życia w miejsce szczepionki pełnokomórkowej DTwP otrzymały szczepionkę bezkomórkową DTaP, w 16-18 miesiącu życia należy zaszczepić szczepionką bezkomórkową DTaP.
Szczepienia zalecane (odpłatne)
Wykonuje się szczepionkami ze zmniejszoną zawartością składnika błoniczego i krztuścowego (Tdap). Szczepionki zaleca się:
młodzieży w wieku 19 lat zamiast dawki przypominającej szczepionki Td;
wszystkim osobom dorosłym pojedynczą dawkę przypominającą co 10 lat, zamiast dawki przypominającej szczepionki Td;
personelowi medycznemu mającemu kontakt z noworodkami i niemowlętami;
osobom w podeszłym wieku, które są narażone na zakażenie;
kobietom planującym ciążę lub w ciąży (w POZ bezpłatnie);
osobom z otoczenia noworodków i niemowląt do ukończenia 12 miesiąca życia.
Jak szczepionka przeciw krztuścowi była stosowana w przeszłości?
Szczepionka przeciw krztuścowi jest podawana w jednym wstrzyknięciu jako szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP/DTaP/dTap).
Poniżej przedstawiono najważniejsza historyczne daty związane ze szczepieniami przeciw krztuścowi:
1926 – opracowanie pierwszej szczepionki przeciw krztuścowi,
1961 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi oraz krztuścowi (szczepionka DTP) wszystkie dzieci w 3, 4, 5 i 18-24 miesiącu życia – szczepienia podstawowe DTP),
1998 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi oraz krztuścowi (szczepionka DTP) wszystkie dzieci w 2, 3-4, 5 i 16- 18 miesiącu życia – szczepienia podstawowe DTP),
2004 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi z bezkomórkowym składnikiem krztuśca (szczepionka DTaP) dzieci w 6 roku życia (dawka przypominająca),
2012 – dodanie zalecenia szczepienia osób dorosłych powyżej 19 roku życia pojedynczą dawką przypominającą, co 10 lat oraz osób w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie (szczepionka dTap),
2013 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami (szczepionka DTaP) dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową ciała poniżej 2 500 g,
2013 – dodanie zalecenia szczepienia młodzieży w 14 tym roku życia oraz osób zatrudnionych na oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych (szczepionka dTap),
2016 – dodano zalecenia szczepienia kobiet w ciąży (szczepionka dTap),
2016 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami (szczepionką dTap) młodzieży w 14 roku życia (dawka przypominająca),
2017 – dodanie zalecenia szczepienia dTap młodzieży w 19 roku życia, w miejsce obowiązkowego szczepienia przeciw błonicy i tężcowi.
N.P. Klein, J. Bartlett, A. Rowhani-Rahbar i wsp. Waning protection after fifth dose of acellular pertussis vaccine in children. The New England Journal of Medicine, 2012; 367: 1012–1019.
Paradowska-Stankiewicz I., Rudowska J.: Krztusiec w Polsce w 2015 roku. Przegl. Epidemiol., 2017; 71, 481-485.
Wendelboe A.M., Van R.A., Salmaso S., Englund J.A.: Duration of immunity against pertussis after natural infection or vaccination. Pediatr. Infect. Dis. J., 2005; 24: 58–61.
Rosińska M., Zieliński A.: Szczepionka przeciwko krztuścowi. W: Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., red.: Wakcynologia. Bielsko-Biała, Alfa Medica Pres, wyd. 2, 2007: 245–351.
Lutyńska A, Wiatrzyk A, Mosiej E, Zawadka M. Immunization of adolescents and adults as the strategy of improvement of epidemiology of pertussis. Przegl Epidemiol. 2011;65(1):45-50.
Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds szczepień przeciw krztuścowi
Pertussis vaccines: WHO position paper – August 2015. Wkly Epidemiol Rec, 2015, 90, 433-60.
Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#01)
Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#04)
Stefanoff P., Paradowska-Stankiewicz I ., Lipke M., Karasek E., Rastawicki W., Zasada A., Samuels S., Czajka H., Pebody R.G. Incidence of pertussis in patients of general practitioners in Poland. Epidemiol. Infect., 2014; 42: 714-23.