Szczepionka przeciw krztuścowi

Jakie szczepionki przeciw krztuścowi są zarejestrowane w Polsce?

Szczepionki zawierające całokomórkowy składnik krztuścowy:

DTP (dla dzieci)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi
i krztuścowi, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, szczepy Bordetella pertussis
Podmiot odpowiedzialny: IBSS Biomed S.A., Kraków,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

Szczepionki zawierające bezkomórkowy składnik krztuścowy:

szczepionki DTaP  (dla dzieci)

TRIPACEL (szczepionka niedostępna)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa),
adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A.,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.

INFANRIX – IPV
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (inaktywowana)
(bezkomórkowa, złożona), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

TETRAXIM (DTPa-IPV)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa) i poliomyelitis (inaktywowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
wirusy poliomyelitis
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur, Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.

szczepionki 5 składnikowe zawierające DTaP

INFANRIX -IPV + Hib
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), poliomyelitis (inaktywowana) i haemophilus typ b
(skoniugowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
wirusy poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

PENTAXIM
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), poliomyelitis inaktywowana i haemophilus typ b
(skoniugowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A.,
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml;

szczepionki 6 składnikowe zawierające DTaP

HEXACIMA
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
bezkomórkowa złożona, wirusowemu zapaleniu wątroby typu b
i poliomyelitis (inaktywowana) i Haemophilus influenzae typ b
skoniugowana, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A., Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
Dawka: 0,5 ml.

INFANRIX Hexa
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), wirusowemu zapaleniu wątroby typu b
i poliomyelitis (inaktywowana) i haemophilus typ b (skoniugowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

szczepionki dla dzieci, młodzieży i dorosłych zawierające dTap

ADACEL
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana o zmniejszonej zawartości antygenów
błonicy i krztuśca,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A., Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml;

Boostrix 
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana o zmniejszonej zawartości antygenów
błonicy i krztuśca
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

Boostrix Polio
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa)  i poliomyelitis (inaktywowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
wirusy poliomyelitis
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.

Tdap Szczepionka
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana, o zmniejszonej zawartości antygenów błonicy i krztuśca
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: AJ Vaccines A/S, Dania
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.

Kalendarz szczepień

Szczepionki przeciw krztuścowi w Programie Szczepień Ochronnych

Szczepienia obowiązkowe (bezpłatne, finansowane z budżetu Ministra Zdrowia)

Wykonuje się szczepionką DTwP (zawierającą pełnokomórkowy składnik krztuścowy) podawaną w schemacie obejmującym szczepienie:

podstawowe:

  • pierwsza dawka: w 2 miesiącu życia,
  • druga dawka: w 3-4 miesiącu życia,
  • trzecia dawka: w 5-6 miesiącu życia,
  • czwarta dawka: w 16-18 miesiącu życia,

przypominające:

  • w 6 roku życia (szczepionką DTaP zawierającą bezkomórkowy składnik krztuścowy),
  • w 14 roku życia (szczepionką dTap zawierającą bezkomórkowy składnik krztuścowy),

Uwagi:

  • dzieciom urodzonym przed 37 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową ciała poniżej 2500 g należy podać szczepionkę bezkomórkową (DTaP),
  • dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową należy podać szczepionkę bezkomórkową (DTaP),
  • dzieci, które w pierwszym roku życia w miejsce szczepionki pełnokomórkowej DTwP otrzymały szczepionkę bezkomórkową DTaP, w 16-18 miesiącu życia należy zaszczepić szczepionką bezkomórkową DTaP.

 Szczepienia zalecane (odpłatne)

Wykonuje się szczepionkami ze zmniejszoną zawartością składnika błoniczego i krztuścowego (dTap). Szczepionki zaleca się:

  • młodzieży w wieku 19 lat zamiast dawki przypominającej szczepionki Td;
  • wszystkim osobom dorosłym pojedynczą dawkę przypominającą co 10 lat zamiast dawki przypominającej szczepionki Td;
  • personelowi medycznemu mającemu kontakt z noworodkami i niemowlętami;
  • osobom w podeszłym wieku, które są narażone na zakażenie;
  • kobietom planującym ciążę lub w ciąży (po 28 tyg. ciąży);
  • osobom z otoczenia noworodków i niemowląt do ukończenia 12 miesiąca życia.

Program Szczepień Ochronnych na 2023 rok.

Jak szczepionka przeciw krztuścowi była stosowana w przeszłości?

Szczepionka przeciw krztuścowi jest podawana w jednym wstrzyknięciu jako szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP/DTaP/dTap).

Poniżej przedstawiono najważniejsza historyczne daty związane ze szczepieniami przeciw krztuścowi:

1926 – opracowanie pierwszej szczepionki przeciw krztuścowi,

1961 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi oraz krztuścowi (szczepionka DTP) wszystkie  dzieci w 3, 4, 5 i 18-24 miesiącu życia – szczepienia podstawowe DTP),

1998 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi oraz krztuścowi (szczepionka DTP) wszystkie  dzieci w 2, 3-4, 5 i 16- 18 miesiącu życia – szczepienia podstawowe DTP),

2004 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi z bezkomórkowym składnikiem krztuśca (szczepionka DTaP) dzieci w 6 roku życia (dawka przypominająca),

2012 – dodanie zalecenia szczepienia osób dorosłych powyżej 19 roku życia pojedynczą dawką przypominającą, co 10 lat oraz osób w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie (szczepionka dTap),

2013 –  objęcie obowiązkowymi szczepieniami (szczepionka DTaP) dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową ciała poniżej 2 500 g,

2013 – dodanie zalecenia szczepienia młodzieży w 14 tym roku życia oraz osób  zatrudnionych na oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych (szczepionka dTap),

2016 – dodano zalecenia szczepienia kobiet w ciąży (szczepionka dTap),

2016 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami (szczepionką dTap) młodzieży  w 14 roku życia (dawka przypominająca),

2017 – dodanie zalecenia szczepienia dTap młodzieży w 19 roku życia, w miejsce obowiązkowego szczepienia przeciw błonicy i tężcowi.

Ostatnia aktualizacja: 7 października 2024
Materiały źródłowe
  • Edwards K.M., Decker M.D. Pertussis vaccines. w: Vaccines, ed. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards K.M., 7th edition, 2017, str. 711-761.
  • N.P. Klein, J. Bartlett, A. Rowhani-Rahbar i wsp. Waning protection after fifth dose of acellular pertussis vaccine in children. The New England Journal of Medicine, 2012; 367: 1012–1019.
  • Paradowska-Stankiewicz I., Rudowska J.: Krztusiec w Polsce w 2015 roku. Przegl. Epidemiol., 2017; 71, 481-485.
  • Cherry J.D.: Why do pertussis vaccines fail? Pediatrics, 2012; 129: 968–970.
  • Wendelboe A.M., Van R.A., Salmaso S., Englund J.A.: Duration of immunity against pertussis after natural infection or vaccination. Pediatr. Infect. Dis. J., 2005; 24: 58–61.
  • Rosińska M., Zieliński A.: Szczepionka przeciwko krztuścowi. W: Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., red.: Wakcynologia. Bielsko-Biała, Alfa Medica Pres, wyd. 2, 2007: 245–351.
  • Lutyńska A, Wiatrzyk A, Mosiej E, Zawadka M. Immunization of adolescents and adults as the strategy of improvement of epidemiology of pertussis. Przegl Epidemiol. 2011;65(1):45-50.
  • Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds szczepień przeciw krztuścowi
  • Pertussis vaccines: WHO position paper – August 2015. Wkly Epidemiol Rec, 2015, 90, 433-60.
  • Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#01)
  • Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#04)
  • Stefanoff P., Paradowska-Stankiewicz  I ., Lipke M., Karasek E., Rastawicki W., Zasada A., Samuels S., Czajka H., Pebody R.G. Incidence of pertussis in patients of general practitioners in Poland. Epidemiol. Infect., 2014; 42: 714-23.
pokaż więcej

Przeczytaj również