Szczepionka przeciw krztuścowi

Szczepionka o nazwie Tetraxim jest skojarzoną szczepionką przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis. Chroni przeciw 4 chorobom, stąd popularne określenie szczepionki – 4 w 1. Zawiera bezkomórkowy składnik krztuśca.
Szczepionka jest wytwarzana we Francji.
W Polsce szczepionka ta jest dostępna od 2015 r. i dedykowana przede wszystkim do realizacji 6 latkom w ramach realizacji obowiązkowych (bezpłatnych) szczepień przypominających.
Zgodnie ze stanowiskiem Polskiego Towarzystwa Wakcynologii Tetraxim może być stosowany w ramach szczepienia podstawowego u dzieci po 3 roku życia wcześniej nie szczepionych przeciw krztuścowi (z powodów przeciwwskazań lub jakiegokolwiek innego powodu).
Więcej informacji:
– pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, aktualną ulotkę i Charakterystykę Produktu Leczniczego szczepionki Tetraxim można znaleźć na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.  
– Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii z dnia 10 marca 2017 roku w sprawie stosowania szczepionki Tetraxim w szczepieniu podstawowym przeciwko krztuścowi u dzieci po 3 roku życia.

Szczepionki przeciw krztuścowi u dzieci

Szczepionka przeciw krztuścowi w postaci szczepionki DTP (przeciw błonicy tężcowi i krztuścowi z pełnokomórkowym składnikiem krztuśca) jest dostępna w ramach obowiązkowych szczepień dzieci i podawana zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych.

Rodzic może w ramach szczepień obowiązkowych wybrać odpłatną szczepionkę wysoce skojarzoną „5w1” (przeciw 5 chorobom: błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib, poliomyelitis) lub „6w1” (przeciw 6 chorobom: błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib, poliomyelitis, wzwB).

Szczepionki przeciw krztuścowi u młodzieży

Szczepionka przeciw krztuścowi w postaci szczepionki dTap (przeciw błonicy tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca) jest dostępna w ramach obowiązkowych szczepień młodzieży i podawana zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych jako dawka przypominająca w 14 roku życia.

W 19 roku życia w miejsce bezpłatnej szczepionki dT przeciw błonicy i tężcowi podawanej zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych zalecane jest podanie dawki przypominającej odpłatnej szczepionki dTap (przeciw błonicy tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca).

Szczepionki przeciw krztuścowi u dorosłych

Szczepienia przeciw krztuścowi u dorosłych realizowane są przy użyciu szczepionki dTap (przeciw błonicy tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca).

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych zaleca się, aby osoba dorosła przyjęła jedną dawkę szczepionki dTap raz na 10 lat. Szczepionka dTap dla osób dorosłych jest odpłatna. Na rynku dostępne są dwa równorzędne preparaty Adacel i Boostrix.

Kobietom w ciąży zaleca się podanie dawki szczepionki dTap (przeciw błonicy tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca) w każdej ciąży (w 26-37 tyg. ciąży), a w ciąży zagrożonej przedwczesnym porodem, po ukończeniu 20. tygodnia ciąży. Szczepionka dla kobiet w ciąży jest bezpłatna. Szczepienie można zrealizować w swoim POZ.

Pacjentom (bez względu na wiek) przed lub po przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych (HSCT), narządów miąższowych oraz anatomiczną lub czynnościową asplenią, szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi przysługuje bezpłatnie (zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych).

Paradowska-Stankiewicz I, Rumik A, Bogusz J, Zbrzeżniak J, Rastawicki W, Śmietańska K, Vargas-Zambrano J.C., Macina D. Duration of protection against Bordetella pertussis infection elicited by whole-cell and acellular vaccine priming in Polish children and adolescents. Vaccine 2021; 39: 6067-6073.

Porównano czas utrzymywania się wysokiego poziomu przeciwciał dla toksyny krztuścowej u dzieci i nastolatków immunizowanych szczepionką pełnokomórkowa wP oraz bezkomórkową aP.  W tym celu przebadano odczynem ELISA próbki surowicy uzyskane od 2745 dzieci i nastolatków w wieku ≥5 lat i <16 lat, którzy ukończyli 5-dawkową serię szczepień przeciwko krztuścowi. Pacjenci zostali podzieleni na grupy według rodzaju szczepionki wstępnej (wP lub aP). Przeanalizowano terminowość szczepienia i trendy specyficzne dla szczepienia wstępnego w zależności od czasu, jaki upłynął od ostatniej dawki szczepionki. Łącznie, 1161 (42,5%) dzieci otrzymało szczepionki wP, a 1314 (48,1%) otrzymało szczepionki aP, w ramach serii podstawowej i dawki przypominającej. Przeprowadzone badanie wykazały, że odporność na krztusiec wywołana szczepionką słabnie wśród nastolatków nawet po pełnej serii szczepień niemowląt, małych dzieci i dzieci rozpoczynających naukę w szkole. Czas i intensywność słabnięcia ochrony wydają się podobne w przypadku szczepionek pełnokomórkowych i bezkomórkowych.

Badania potwierdzają konieczność realizacji szczepień przypominających.