Szczepionka przeciw ospie wietrznej

Jak wiele zachorowań na ospę wietrzną występuje w Polsce?

TRWA WCZYTYWANIE DANYCH

Źródło danych: biuletyny roczne „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce” oraz „Szczepienia ochronne w Polsce” (wyd: NIZP-PZH, GIS).

W Polsce ospa wietrzna jest bardzo częsta. W ostatnich latach, począwszy od 2002 r. utrzymuje się tendencja wzrostowa zapadalności na ospę wietrzną.

Zachorowalność na ospę wietrzną wzrasta raz na kilka lat ze względu na tzw. epidemie wyrównawcze. Zjawisko takie ma miejsce wówczas gdy znaczna część populacji nie jest odporna na zakażenie. Poprzednio szczyt zachorowań obserwowaliśmy w 2012 r., kiedy odnotowano 208 276 zachorowań. Najwyższą zapadalność zanotowano u dzieci w wieku 4 lat. Z powodu ciężkiego przebiegu ospy wietrznej i jej powikłań hospitalizowano 1 361 osób (80% to były dzieci do 10 lat, wśród nich 90% to dzieci zdrowe przed zachorowaniem).

W 2014 r. odnotowano ponowny wzrost – 221 628 zachorowań w porównaniu do 178 501 zachorowań w 2013 r. Kolejny wzrost liczby zachorowań odnotowano w 2019 r. – 180 487, w porównaniu do 149 565 zachorowań w 2018 r. 

Ospa wietrzna powszechnie uważana za łagodną chorobę może mieć groźne powikłania i tragiczne konsekwencje. Każdego roku ponad 1 000 osób chorujących na ospę wietrzną jest hospitalizowanych. Powikłania u chorych w przebiegu ospy wietrznej dotyczą najczęściej zakażeń skóry, układu nerwowego, układu oddechowego oraz pokarmowego.

Do zgonu dochodzi raz na 60 000 zachorowań. Choroba jest najbardziej niebezpieczna dla osób dorosłych, U osób wieku 30–49 lat powikłania ospy wietrznej kończą się śmiercią średnio u 1 na 4 000 chorych.

Gdzie i jak często ospa wietrzna występuje na świecie?

W krajach klimatu umiarkowanego na ospę wietrzną chorują przede wszystkim dzieci w wieku 2-6 lat. Około 90% populacji nabywa odporność do 15 roku życia. Zachorowania występują częściej w zimie i wczesną wiosną, a epidemie pojawiają się co 2-3 lata.

W krajach klimatu tropikalnego więcej jest zachorowań wśród młodzieży i dorosłych, co wiąże się z cięższym przebiegiem choroby i częstszymi zakażeniami w okresie okołoporodowym.

Powszechne szczepienia dzieci przeciw ospie wietrznej są obecnie realizowane w wielu krajach Europy  (Cypr, Niemcy, Grecja, Łotwa, Litwa), w Hiszpanii i Włoszech w wybranych regionach kraju. W 17 krajach (w tym w Polsce) obowiązują zalecenia stosowania szczepionki dla nieuodpornionych dzieci oraz w grupach ryzyka.

W Stanach Zjednoczonych przed wprowadzeniem szczepień, w 1995 roku, rejestrowano 4 miliony przypadków ospy wietrznej, z czego 11 000 osób wymagało hospitalizacji, a 100 osób umierało w wyniku powikłań choroby.  Po wprowadzeniu obowiązkowych szczepień zaobserwowano wyraźny spadek zachorowań na tę chorobę.

Co to jest półpasiec?

Półpasiec jest chorobą wywołaną w następstwie reaktywacji utajonego zakażenia wirusem Varicella-zoster, który może przetrwać nawet przez wiele lat w komórkach nerwowych. Po przechorowaniu ospy wietrznej, wirus nie jest eliminowany z organizmu, ale pozostaje w zwojach nerwów czuciowych i może się uaktywnić nawet po wielu latach, powodując półpasiec. Nie można zarazić się półpaścem, ale od chorego na półpasiec osoby wrażliwe mogą zarazić się ospą wietrzną.

Ostatnia aktualizacja: 16 września 2024
Materiały źródłowe
  • Rentier B, Gershon A.A. Consensus: Varicella Vaccination of Healthy Children a Chalange for Europe. Pediatr Infect Dis J. 2004; 23: 379-389.
  • Vazquez M, LaRussa PS, Gershon AA et al. Effectiveness over time of varicella vaccine. JAMA, 2004; 291: 851-855.
  • Kuter B, Matthews H, Shinefield H et al. Ten year follow-up of healthy children who received one or two injection of varicella vaccine. Pediatr Infect Dis J. 2004; 23: 132-137.
  • Gershon AA. Live-attenuated varicella vaccine. Infect Dis Clin North Am. 2001; 15: 65-81.
  •  Vessey SJ, Chan CY, Kuter BJ et al. Childhood vaccination against varicella: persistence of antibody, duration of protection, and vaccine efficacy. J Pediatr. 2001; 139: 297-304.
  • Zalecenia zespołu ekspertów dotyczace stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciwko ospie wietrznej. Medycyna Praktyczna- Suplement „Szczepienia” 2/2010, 4-11.
  • Centers for Disease Control and Prevention. Health Information for International Travel 2003-2004. Atlanta: US Department of Health and Human Services, Public Health Service, 2003.
  • WHO breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs (http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/55732.pdf)
  • Leddy M.A., Anderson B.L., Power M.L. i wsp.: Changes in and current status of obstetrician-gynecologists’ knowledge, attitudes, and practice regarding immunization. Obstet. Gynecol. Surv., 2009; 64: 823.
  • Marin M., Güris D., Chaves S.S. wsp.: Advisory Committee on Immunization Practices, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevention of varicella: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2007; 56 (RR-4): 1.
  • Centers for Disease Control and Prevention. Health Information for International Travel 2003-2004. Atlanta: US Department of Health and Human Services, Public Health Service, 2003.
  • WHO breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs.
  • Leddy M.A., Anderson B.L., Power M.L. i wsp.: Changes in and current status of obstetrician-gynecologists’ knowledge, attitudes, and practice regarding immunization. Obstet. Gynecol. Surv., 2009; 64: 823.
  • Marin M., Güris D., Chaves S.S. wsp.: Advisory Committee on Immunization Practices, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevention of varicella: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2007; 56 (RR-4): 1.
  • Varicella and herpes zoster vaccines: WHO position paper, June 2014. Wkly Epidemiol Rec. 2014, 89:265-87.
pokaż więcej