Szczepionka przeciw ospie wietrznej

O chorobie

Co to jest ospa wietrzna?

Ospa wietrzna jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca. Cechą charakterystyczną tego wirusa jest bardzo wysoka zaraźliwość sięgająca 90-95%.

Najczęstszym źródłem zakażenia jest bezpośredni kontakt z chorym lub droga kropelkowa. Zakażenie szerzy się także pośrednio przez kontakt z przedmiotami zanieczyszczonymi wydzielinami z dróg oddechowych chorej osoby.

Wirus ospy wietrznej dostaje się do organizmu człowieka przez jamę ustną. Namnaża się w komórkach nabłonka górnych dróg oddechowych, a następnie wraz z krwią przedostaje się do powierzchniowych części skóry i objawia się pęcherzykową wysypką.

Okres wylęgania ospy wietrznej wynosi średnio 14-16 dni. Choroba może rozwinąć się już po 10 dniach, a maksymalnie do 21 dni po kontakcie z zakaźnie chorym. Okres zakaźności trwa 1-2 dni przed i do 6 dni po pojawieniu się wysypki, praktycznie do przyschnięcia wszystkich pęcherzyków.

Wirus ospy wietrznej i półpaśca, to wirus latentny, więc po przechorowaniu ospy wietrznej, w późniejszym czasie może dojść do reaktywacji zakażenia w postaci półpaśca.

 

Jakie są objawy ospy wietrznej?

Do głównych objawów choroby należą:
• swędząca wysypka grudkowo-pęcherzykowa na tułowiu, twarzy, owłosionej skórze głowy, kończynach, u 10-13% chorych również na błonach śluzowych (najpierw pojawia się rumień, następnie pęcherzyk, który pokrywa się strupem i odpada po 1-2 tygodniach),
• gorączka,
• złe samopoczucie,
• bóle głowy i mięśni,
• powiększenie węzłów chłonnych.

Jak poważne mogą być objawy ospy wietrznej?

Do najczęściej występujących powikłań ospy wietrznej należą:
• zaburzenie czynności ośrodkowego układu nerwowego (zapalenie móżdżku, mózgu, czy opon mózgowo-rdzeniowych),
• zakażenia bakteryjne skóry (może powodować powstanie szpecących blizn),
• zapalenie płuc (głównie u dorosłych),
• ostra małopłytkowość.

Do rzadszych powikłań należą: zapalenie nerek, mięśnia sercowego, stawów, nerwu wzrokowego czy porażenie nerwu twarzowego.

Bardzo rzadkim powikłaniem w przebiegu ospy wietrznej jest zapalenie móżdżku. Występuje z częstością 2,5/100 000 chorych, głównie dzieci poniżej 15 lat.

Zakażenie ospą wietrzną kobiety w ciąży w ok. 2% przypadków może prowadzić do urodzenia dziecka z trwałymi uszkodzeniami narządowymi.

Powikłania ospy wietrznej wymagające hospitalizacji mogą wystąpić u 7-8 na 10 000 chorych.

U młodzieży i u dorosłych choroba przebiega dużo ciężej niż u dzieci, a powikłania występują 10-20 razy częściej.

U osób z obniżoną odpornością (z białaczką, po przeszczepie szpiku, z wrodzonymi zaburzeniami odporności, leczonych kortykosteroidami, będących na leczeniu immunosupresyjnym, nosicieli HIV) wysypka utrzymuje się dłużej i jest bardziej nasilona. U tych osób częściej obserwuje się rozsianą postać wysypki z naciekami do narządów wewnętrznych, a także wyższą śmiertelność.

Ostatnia aktualizacja: 14 marca 2024
Materiały źródłowe
  • Rentier B, Gershon A.A. Consensus: Varicella Vaccination of Healthy Children a Chalange for Europe. Pediatr Infect Dis J. 2004; 23: 379-389.
  • Vazquez M, LaRussa PS, Gershon AA et al. Effectiveness over time of varicella vaccine. JAMA, 2004; 291: 851-855.
  • Kuter B, Matthews H, Shinefield H et al. Ten year follow-up of healthy children who received one or two injection of varicella vaccine. Pediatr Infect Dis J. 2004; 23: 132-137.
  • Gershon AA. Live-attenuated varicella vaccine. Infect Dis Clin North Am. 2001; 15: 65-81.
  •  Vessey SJ, Chan CY, Kuter BJ et al. Childhood vaccination against varicella: persistence of antibody, duration of protection, and vaccine efficacy. J Pediatr. 2001; 139: 297-304.
  • Zalecenia zespołu ekspertów dotyczace stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciwko ospie wietrznej. Medycyna Praktyczna- Suplement „Szczepienia” 2/2010, 4-11.
  • Centers for Disease Control and Prevention. Health Information for International Travel 2003-2004. Atlanta: US Department of Health and Human Services, Public Health Service, 2003.
  • WHO breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs (http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/55732.pdf)
  • Leddy M.A., Anderson B.L., Power M.L. i wsp.: Changes in and current status of obstetrician-gynecologists’ knowledge, attitudes, and practice regarding immunization. Obstet. Gynecol. Surv., 2009; 64: 823.
  • Marin M., Güris D., Chaves S.S. wsp.: Advisory Committee on Immunization Practices, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevention of varicella: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2007; 56 (RR-4): 1.
  • Centers for Disease Control and Prevention. Health Information for International Travel 2003-2004. Atlanta: US Department of Health and Human Services, Public Health Service, 2003.
  • WHO breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs.
  • Leddy M.A., Anderson B.L., Power M.L. i wsp.: Changes in and current status of obstetrician-gynecologists’ knowledge, attitudes, and practice regarding immunization. Obstet. Gynecol. Surv., 2009; 64: 823.
  • Marin M., Güris D., Chaves S.S. wsp.: Advisory Committee on Immunization Practices, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevention of varicella: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2007; 56 (RR-4): 1.
  • Varicella and herpes zoster vaccines: WHO position paper, June 2014. Wkly Epidemiol Rec. 2014, 89:265-87.
pokaż więcej