Na czym polega kalendarz szczepień?

Obowiązek szczepień wiąże się z dążeniem do uzyskania maksymalnej ochrony przed zakażeniem, a w dalszej perspektywie do zlikwidowania (eradykacji) danej choroby zakaźnej. Tylko uodpornienie wysokiego odsetka osób, najczęściej ponad 90% uruchamia mechanizm odporności zbiorowiskowej, który gwarantuje zahamowanie krążenia drobnoustroju i ochronę osób zaszczepionych oraz tych którzy z racji stanu zdrowia lub wieku nie zostali zaszczepieni. W populacji dzieci zawsze będzie kilka procent chorujących przewlekle, niezaszczepionych ze względu na stan zdrowia lub osób, u których szczepionki są nieskuteczne. Są także dzieci, które ze względu na swój wiek są za małe aby je zaszczepić. Jeżeli szczepienia są prowadzone na masową skalę, to te dzieci mają ochronę pośrednią wynikającą właśnie z odporności zbiorowiskowej. Ponieważ otaczają ich zaszczepieni koledzy, dzieci niezaszczepione są bezpieczne. Jeżeli liczba wykonanych szczepień spadnie poniżej pewnego poziomu, właściwego dla danej choroby, to ta ochrona nie będzie skuteczna. I to właśnie zjawisko odporności zbiorowiskowej stanowi społeczne uzasadnienie obowiązku szczepień.

Szczepienia obowiązkowe są realizowane wg Programu Szczepień Ochronnych do 19 roku życia oraz u osób dorosłych szczególnie narażonych (np. studentów medycyny). Szczepienia obowiązkowe są finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia.
O wykonanie tych szczepień u dzieci mają obowiązek zadbać rodzice i lekarz rodzinny. Nie zaszczepienie dziecka zdrowego (bez przeciwwskazań do szczepień) jest zaniedbaniem jego zdrowia, ponieważ naraża je na zachorowanie i ewentualne powikłania choroby zakaźnej.

Szczepienia ochronne w Polsce wykonywane są w oparciu o ustawę o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2008 nr. 234 poz. 1570), zgodnie z którą osoby przebywające na terytorium Polski są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym.

Szczepienia obowiązkowe wymieniane są w aktualizowanym każdego roku Programie Szczepień Ochronnych wydawanym jako Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego.

Indywidualny kalendarz szczepień powinni układać doświadczeni lekarze z poradni konsultacyjnych ds. szczepień  (to nazwa poradni, które obecnie najczęściej działają w obrębie Poradni Chorób Zakaźnych lub Poradni Immunologicznych). Z kolei realizacja samego programu  szczepień zatwierdzonego przez specjalistę może odbywać się w poradni podstawowej opieki zdrowotnej.

Ustalenie indywidualnego programu szczepień na odległość jest niemożliwe.