W jakich grupach dorosłych zalecane są szczepienia przeciw pneumokokom?
Szczepienia przeciw pneumokokom są zalecane następującym grupom dorosłych pacjentów:
→ osobom starszym ≥65 lat, u których ze względu na wiek występuje wyższe ryzyko wystąpienia pozaszpitalnego pneumokokowego zapalenia płuc (w Programie Szczepień Ochronnych, wskazano już grupę wieku powyżej 50 lat),
→ dorosłym w wieku 19-64 lata z grup ryzyka z wrodzonymi i nabytymi zaburzeniami odporności:
zakażenie HIV
białaczka
chłoniak Hodgkina
chłoniaki nieziarnicze
immunosupresja
uogólniona choroba nowotworowa
→ dorosłym w wieku 19-64 lata z grup ryzyka z chorobami towarzyszącymi:
przewlekłe choroby serca
przewlekłe choroby płuc (w tym astma)
przewlekłe choroby nerek
zespół nerczycowy
cukrzyca
przewlekłe choroby wątroby, w tym marskość wątroby
anemia sierpowata
wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego
implant ślimakowy
wrodzona i nabyta asplenia
→ dorosłym w wieku 19-64 lata palącym papierosy.
Jakie szczepionki przeciw pneumokokom można podawać osobom dorosłym?
Szczepionki stosowane w profilaktyce chorób pneumokokowych u osób dorosłych dzielimy na dwie grupy:
szczepionki skoniugowane (Pneumococcal Conjugate Vaccine, PCV), nowoczesne szczepionki, zawierają oczyszczone polisacharydy otoczkowe 13, 15 lub 20 serotypów pneumokoka połączone z białkiem nośnikowym. W rynku aptecznym dostępne są szczepionka PCV13 (Prevenar13) oraz szczepionka PCV20 (Apexxnar),
szczepionki polisacharydowe (Pneumococcal Polysaccharide Vaccine, PPSV), tradycyjne szczepionki, zawierają oczyszczone polisacharydy otoczkowe 23 serotypów pneumokoka. W rynku aptecznym dostępna jest szczepionka PPSV (Pneumovax23).
Szczepionki skoniugowane i szczepionki polisacharydowe działają w odmienny sposób, dlatego nie są względem siebie równoważne, nie należy ich stosować zamiennie. Różnią się skutecznością i wskazaniami (grupy wieku pacjentów którym mogą być podawane).
Jakim grupom dorosłych przysługują bezpłatne szczepionki przeciw pneumokokom?
Klugman KP, Dagan R, Malley R, Whitney CG. Pneumococcal conjugate vaccine and pneumococcal common protein vaccines. W: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, Edwards KM. wyd. VII Elsevier; 2018, p. 773-815.
Jackson LA. Pneumococcal polysaccharide vaccines. W: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, Edwards KM. wyd. VII, Elsevier; 2018, p. 816-840.
Morbidity and Mortality Weekly Report, 2012, June 1, 61, 394-95. http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6121a3.htm
Kobayashi M, Bennett NM, Gierke R, Almendares O i wsp. Intervals Between PCV13 and PPSV23 Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2015; 64:944-947.
Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH, GIS
Albrecht P, Hryniewicz W., Kuch A. i wsp.: Rekomendacje postępowania w zakażeniach bakteryjnych ośrodkowego układu nerwowego. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczno-profilaktyczne. Warszawa, Narodowy Instytut Leków, 2011.
Wahl B, O’Brien KL, Greenbaum A, Majumder A, Liu L, Chu Y, Lukšić I, Nair H, McAllister DA, Campbell H, Rudan I, Black R, Knoll MD. Burden of Streptococcus pneumoniae and Haemophilus influenzae type b disease in children in the era of conjugate vaccines: global, regional, and national estimates for 2000-15. Lancet Glob Health. 2018 Jul;6(7):e744-e757.