
Szczepionka przeciw pneumokokom
Ściąga
Podsumowanie - Szczepionka przeciw pneumokokom
O chorobie
Czym jest zakażenie pneumokokowe?
Jakie są objawy zakażenia pneumokokami?
Jak poważne mogą być objawy zakażenia pneumokokami?
Jak często zakażenia pneumokokowe występują w Polsce?
Gdzie i jak często zakażenia pneumokokowe występują na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw pneumokokm są dostępne w Polsce?
Jak podawać szczepionkę skoniugowaną i dla kogo?
Które szczepionki przeciw pneumokokom są wykorzystane do szczepień obowiązkowych w 2023 roku?
Jak podawać szczepionkę polisacharydową i dla kogo?
Dlaczego warto się szczepić przeciw pneumokokom?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw pneumokokom?
Jakie jest ryzyko związane z zaszczepieniem przeciw pneumokokom?
Jakie szczepionki przeciw pneumokokom są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionka przeciw pneumokokom w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionki przeciw pneumokokom były stosowane w przeszłości?
Czytaj więcej
Jak wyjaśnić wzrost zachorowań na chorobę pneumokokową w ostatnich latach?
Czy 8-letnie dziecko można zaszczepić przeciw pneumokokom?
Czy wcześniaki mają bezpłatne szczepienie przeciw pneumokokom tylko do 12 miesiąca życia?
Czy można wymiennie stosować 10- walentną i 13- walentną szczepionkę przeciw pneumokokom?
Komu przysługują bezpłatne szczepienia przeciw pneumokokom?
Szczepienia dorosłych
W jakich grupach dorosłych zalecane są szczepienia przeciw pneumokokom?
Jakie szczepionki przeciw pneumokokom można podawać osobom dorosłym?
Jaki schemat szczepienia przeciw pneumokokom zalecany jest osobie dorosłej?
Jakie są korzyści ze szczepienia przeciw pneumokokom osoby dorosłej?
Jak finansowane są szczepienia przeciw pneumokokom dla dorosłych?
Kogo dotyczy refundacja szczepionki przeciw pneumokokom u dorosłych?
Które szczepionki przeciw pneumokokom są wykorzystane do szczepień obowiązkowych w 2023 roku?
W 2023 roku w ramach powszechnych, obowiązkowych szczepień przeciw pneumokokom bezpłatnie dostępna jest szczepionka 10-walentna (Synflorix) lub szczepionka, która w danym momencie zostanie wskazana świadczeniodawcy.
Szczepionka 10-walentna (Synflorix) bezpłatnie dostępna jest:
- w ogólnej populacji dzieci
- dla dzieci urodzonych przedwcześnie, ale w ≥27. tygodniu ciąży
- w populacji dzieci z grup ryzyka inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP).
Szczepionka 13-walentna (Prevenar-13) bezpłatnie dostępna jest:
- dla dzieci urodzonych przedwcześnie, ale poniżej 26 tygodnia ciąży,
- do kontynuacji rozpoczętych schematów szczepień obowiązkowych w 2021 r. w ramach PSO u dzieci urodzonych po 2016 roku, wymagających zakończenia schematu 3+1.
W sytuacjach, kiedy obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom realizowane są preparatem 13-walentnym (Prevenar-13), koszt zakupu preparatu ponosi rodzic/opiekun dziecka.
Obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom w populacji ogólnej dzieci są realizowane w schemacie 2+1.
Obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom w grupach ryzyka (dzieci z zakażeniem HIV, niedokrwistością sierpowatokrwinkową (SCD), z zaburzeniami czynności śledziony, z zaburzeniami odporności) są realizowane w schemacie 3+1.
Szczepienia dzieci urodzonych przedwcześnie (<37 tygodnia ciąży) są realizowane w schemacie 3+1.
Szczepienie w schemacie 2+1 dotyczące dzieci w populacji ogólnej obejmuje podanie dwóch dawek szczepienia podstawowego (podawanego w odstępach 8 tygodniowych) w 1 roku życia oraz trzeciej dawki uzupełniającej podanej w 2 roku życia (co najmniej po upływie 6 miesięcy od 2 dawki szczepienia podstawowego).
Szczepienie w schemacie 3+1 dotyczące dzieci z grup ryzyka i wcześniaków obejmuje podanie trzech dawek szczepienia podstawowego oddawanych w odstępie 1 miesiąca w pierwszym roku życia oraz czwartej dawki uzupełniającej podanej w 2 roku życia.
Obowiązek szczepienia przeciw pneumokokom obejmuje dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 roku. W przypadku niezrealizowanych zgodnie z terminem szczepień podlegają one temu obowiązkowi do ukończenia 19. roku życia.
Jak podawać szczepionkę polisacharydową i dla kogo?
W skład polisacharydowych szczepionek przeciw pneumokokom wchodzą oczyszczone polisacharydy. Stąd też szczepionki te są nieskuteczne u małych dzieci do 2 lat, których układ odpornościowy jest jeszcze niedojrzały, aby skutecznie pobudzać odporność przeciw tego typu antygenom.
Dostępna od lat 80-tych XX w. na rynku 23-walentna szczepionka przeciw pneumokokom jest wskazana do stosowania w zapobieganiu inwazyjnej chorobie pneumokokowej, zapaleniu płuc osób w wieku powyżej 65 lat oraz chorych powyżej 2 lat, którzy ze względu na stan zdrowia są szczególnie narażeni na ciężkie zakażenia pneumokokowe. Wskazania do jej stosowania obejmują chorych z przewlekłymi chorobami układu oddechowego jak np. obturacyjna choroba płuc (POChP), rozedma, nowotworami płuc, z przewlekłymi chorobami układu krążenia, marskością wątroby, cukrzycą. U osób, które mają być poddane chemioterapii, terapii immunosupresyjnej lub usunięciu śledziony, szczepionka polisacharydowa powinna zostać podana co najmniej 2 tygodnie przed planowaną interwencją. U chorych zakażonych wirusem HIV powinna być podana jak najszybciej po wykryciu zakażenia. W 2010 r. wprowadzono zalecenia jej podawania u osób palących tytoń oraz rutynowego stosowania u chorych na astmę.
Zgodnie z zaleceniami, dorosłym powyżej 65 lat wcześniej nieszczepionym należy podać w pierwszej kolejności 1 dawkę szczepionki skoniugowanej PCV-13, a następnie po upływie co najmniej roku 1 dawkę szczepionki polisacharydowej PPSV-23.
Dzieciom powyżej 2 r.ż. i starszym, którzy należą do grupy ryzyka rozwoju choroby pneumokokowej należy podać w pierwszej kolejności dawkę szczepionki skoniugowanej PCV-13, a następnie dawkę szczepionki polisacharydowej PPSV-23 w odstępie nie krótszym niż 8 tygodniu.
Dlaczego warto się szczepić przeciw pneumokokom?
-
Powszechne szczepienia przeciw pneumokokom wykazują wysoką skuteczność przeciw Inwazyjnej Chorobie Pneumokokowej
-
Szczepienia chronią przed zakażeniami wywołanymi przez lekooporne szczepy pneumokoków,
-
Pośrednim efektem powszechnych szczepień małych dzieci jest ochrona osób starszych.
Pneumokoki wywołują ciężką w przebiegu Inwazyjną Chorobę Pneumokokową oraz powszechnie występujące zakażenia nieinwazyjne, w tym zapalenie ucha środkowego i zakażenia górnych dróg oddechowych. Są też najczęstszą przyczyną pozaszpitalnego zapalenia płuc wymagającego hospitalizacji. Jeżeli nawet chore dziecko uda się wyleczyć, mogą pozostać trwałe następstwa zakażenia, takie jak upośledzenie umysłowe, niedosłuch i głuchota, napady padaczkowe ale również trudności w koncentracji i nauce.
Zakażenia pneumokokowe są coraz częściej wywoływane przez szczepy oporne na antybiotyki, w tym również najbardziej niebezpieczne szczepy wielolekooporne. W takiej sytuacji wobec bezradności terapii, szczepienia pozostają jedynym skutecznym sposobem ochrony przed tymi zakażeniami.
Przykładem korzyści jakie niosą szczepienia przeciw pneumokokom u dzieci są Kielce, gdzie w ramach programów samorządowych, od 2006 r. prowadzono bezpłatne szczepienia przeciw pneumokokom dla dzieci. Obserwowano zmniejszenie zapadalności na pneumokokowe zapalenie płuc u dzieci poniżej 2 roku życia o blisko 97%, zmniejszenie liczby hospitalizacji z powodu zapalenia płuc wśród dzieci do 2 lat o 60% oraz zmniejszenie liczby przypadków zapalenia ucha środkowego o 85%. Dodatkowo obserwowano efekt odporności zbiorowiskowej, tj. spadek zachorowań o ponad 50% wśród dorosłych, którzy często komunikują się z najmłodszymi (chodzi głównie o osoby starsze – seniorów, którzy – poza dziećmi należą do grupy ryzyka zachorowania na zapalenie płuc wywołane przez pneumokoki).
-
Inwazyjna Choroba Pneumokokowa. Zachorowania w latach 2005-2020.
-
Inwazyjna Choroba Pneumokokowa. Zachorowania w latach 2005-2021.
-
Dlaczego warto się szczepić przeciw pneumokokom?
-
Zakażenia pneumokokowe - dzieci i osoby starsze
-
Choroby przed którymi chronią szczepienia
-
Jak skorzystać z refundacji na szczepionkę przeciw pneumokokom?
-
Szczepionki przeciw pneumokokom dla dorosłych
-
Czynniki ryyzyka choroby pneumokokowej
-
Co zawdzieczamy szczepieniom?
- Klugman KP, Dagan R, Malley R, Whitney CG. Pneumococcal conjugate vaccine and pneumococcal common protein vaccines. W: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, Edwards KM. wyd. VII Elsevier; 2018, p. 773-815.
- Jackson LA. Pneumococcal polysaccharide vaccines. W: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, Edwards KM. wyd. VII, Elsevier; 2018, p. 816-840.
- Morbidity and Mortality Weekly Report, 2012, June 1, 61, 394-95.
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6121a3.htm - Kobayashi M, Bennett NM, Gierke R, Almendares O i wsp. Intervals Between PCV13 and PPSV23 Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2015; 64:944-947.
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Wakcynologii w sprawie wyboru szczepionki przeciwko pneumokokom (30.01.2017).
- Pneumococcal vaccines- WHO position paper- 2012. Wkly Epidemiol Rec 2012, 87: 129-144.
- koroun.edu.pl (cyt. 25.04.2018 r.)
- Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH, GIS
- Albrecht P, Hryniewicz W., Kuch A. i wsp.: Rekomendacje postępowania w zakażeniach bakteryjnych ośrodkowego układu nerwowego. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczno-profilaktyczne. Warszawa, Narodowy Instytut Leków, 2011.
- Polkowska A, Skoczyńska A, Paradowska-Stankiewicz I, Stefanoff P, Hryniewicz W, Kuch A, Lyytikäinen O, Nuorti JP. Pneumococcal meningitis before the introduction of 10-valent pneumococcal conjugate vaccine into the National Childhood Immunization Program in Poland. Vaccine. 2019 Jan 9. pii: S0264-410X(18)31701-8.
- Wahl B, O’Brien KL, Greenbaum A, Majumder A, Liu L, Chu Y, Lukšić I, Nair H, McAllister DA, Campbell H, Rudan I, Black R, Knoll MD. Burden of Streptococcus pneumoniae and Haemophilus influenzae type b disease in children in the era of conjugate vaccines: global, regional, and national estimates for 2000-15. Lancet Glob Health. 2018 Jul;6(7):e744-e757.
- Rekomendacja prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w sprawie zasadności stosowania w powszechnym szczepieniu realizowanym w ramach Programu Szczepień Ochronnych szczepionki przeciwko pneumokokom.
- Kuchar E. i wsp. Pneumococcal vaccination among adults- updated Polish recommendations. Family Medicines &primary Care Review 2022; 24(3), 285-291.