
Szczepionka przeciw pneumokokom
Ściąga
Podsumowanie - Szczepionka przeciw pneumokokom
O chorobie
Czym jest zakażenie pneumokokowe?
Jakie są objawy zakażenia pneumokokami?
Jak poważne mogą być objawy zakażenia pneumokokami?
Jak często zakażenia pneumokokowe występują w Polsce?
Gdzie i jak często zakażenia pneumokokowe występują na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw pneumokokm są dostępne w Polsce?
Jak podawać szczepionkę skoniugowaną i dla kogo?
Które szczepionki przeciw pneumokokom są wykorzystane do szczepień obowiązkowych w 2023 roku?
Jak podawać szczepionkę polisacharydową i dla kogo?
Dlaczego warto się szczepić przeciw pneumokokom?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw pneumokokom?
Jakie jest ryzyko związane z zaszczepieniem przeciw pneumokokom?
Jakie szczepionki przeciw pneumokokom są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionka przeciw pneumokokom w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionki przeciw pneumokokom były stosowane w przeszłości?
Czytaj więcej
Jak wyjaśnić wzrost zachorowań na chorobę pneumokokową w ostatnich latach?
Czy 8-letnie dziecko można zaszczepić przeciw pneumokokom?
Czy wcześniaki mają bezpłatne szczepienie przeciw pneumokokom tylko do 12 miesiąca życia?
Czy można wymiennie stosować 10- walentną i 13- walentną szczepionkę przeciw pneumokokom?
Komu przysługują bezpłatne szczepienia przeciw pneumokokom?
Szczepienia dorosłych
W jakich grupach dorosłych zalecane są szczepienia przeciw pneumokokom?
Jakie szczepionki przeciw pneumokokom można podawać osobom dorosłym?
Jaki schemat szczepienia przeciw pneumokokom zalecany jest osobie dorosłej?
Jakie są korzyści ze szczepienia przeciw pneumokokom osoby dorosłej?
Jak finansowane są szczepienia przeciw pneumokokom dla dorosłych?
Kogo dotyczy refundacja szczepionki przeciw pneumokokom u dorosłych?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw pneumokokm są dostępne w Polsce?
W Polsce dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciw pneumokokom: skoniugowane i polisacharydowe.
Szczepionki skoniugowane zawierają w swoim składzie oczyszczone polisacharydy otoczkowe 10, 13 lub 20 serotypów pneumokoków połączone z białkiem nośnikowym. Podawane są w celu zapobiegania przed inwazyjną chorobą pneumokokową (IChP), zapaleniem płuc oraz zapaleniem ucha środkowego wywoływanymi przez serotypy pneumokoków zawartych w danej szczepionce. W zależności od wieku cykl szczepienia obejmuje 1-4 dawki.
Dostępne są trzy różne szczepionki skoniugowane:
- szczepionka dziesięciowalentna (PCV-10). W jej skład wchodzą polisacharydy otoczkowe następujących serotypów 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F i 23F. Dodatkowo serotyp szczepionkowy 19F zapewnia krzyżową ochronę przeciw serotypowi 19A. Szczepionka jest zarejestrowana dla dzieci od 6 tyg. do 5 r.ż.
- szczepionka trzynastowalentna (PCV-13), która zastąpiła szczepionkę siedmiowalentną (PCV7). W jej skład wchodzą polisacharydy otoczkowe następujących serotypów: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F i 23F. Szczepionka jest zarejestrowana dla dzieci od 6 tyg. życia, nastolatków i dorosłych.
- szczepionka dwudziestowalentna (PCV-20). W jej skład wchodzą polisacharydy otoczkowe następujących serotypów: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 8, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F, 33F. Szczepionka jest zarejestrowana dla dorosłych.
Szczepionki polisacharydowe zawierają w swoim składzie oczyszczone polisacharydy otoczkowe. Od lat 80-tych XX w. na rynku dostępna jest polisacharydowa szczepionka chroniąca przeciw 23 serotypom pneumokoków (PPSV23), która zawiera następujące serotypy 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, 33F. Szczepionka jest wskazana do stosowania w zapobieganiu IChP i zapaleniu płuc osób starszych w wieku powyżej 65 lat oraz chorych powyżej 2 lat, którzy ze względu na stan zdrowia są szczególnie narażeni na ciężkie zakażenia pneumokokowe.
Jak podawać szczepionkę skoniugowaną i dla kogo?
Na rynku dostępne są 3 skoniugowane szczepionki przeciw pneumokokom:
- Szczepionka 10- walentna (PCV-10) może być podawana dla dzieci od 6 tyg. do 5 r.ż.,
- Szczepionka 13- walentna (PCV-13) może być podawana dla dzieci od 6 tyg. życia, nastolatków i dorosłych,
- Szczepionka 20- walentna (PCV-20) może być podawana dorosłym.
Powszechne (bezpłatne) szczepienia przeciw pneumokokom niemowląt i dzieci obejmują podanie dwóch dawek szczepienia podstawowego w 1-szym roku życia oraz dawki uzupełniającej w 2-gim roku życia (tzw. schemat 2+1). Taki system szczepień jest realizowany w 24 z 28 państw Unii Europejskiej, a ponadto w Albanii, Islandii, Norwegii, Szwajcarii, w tym od stycznia 2017 r. również w Polsce.
Szczepienie dzieci z określonych grup ryzyka obejmuje podanie 3 dawek szczepienia podstawowego w 1-szym roku życia oraz dawki uzupełniającej w 2-gim roku życia (tzw. schemat 3+1).
Schemat szczepienia jest uzależniony od wieku osoby, u której zaczynamy szczepienia, może obejmować 1-4 dawki. Powinien być zgodny ze wskazaniami producenta podanymi w ulotce dołączonej do opakowania danej szczepionki i Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Szczepionka 10-walentna (PCV-10):
• niemowlęta w wieku 6 tyg.- 6 m.ż.
- cykl szczepień 3+1: trzy dawki szczepionki, z zachowaniem odstępu co najmniej 1 miesiąca,
- cykl szczepień 2+1: dwie dawki co 2 miesiące oraz dawka przypominająca po co najmniej 6 miesiącach, najlepiej w 12-15 m.ż.
• niemowlęta w wieku 7-11 mies.: dwie dawki szczepionki, z zachowaniem odstępu co najmniej 1 mies. oraz dawka przypominająca w drugim roku życia
• dzieci w wieku 12 mies.- 5 lat: dwie dawki, z zachowaniem odstępu co najmniej 2 mies.
Szczepionka 13-walentna (PCV-13):
• niemowlęta w wieku od 6 tyg. do 6 m. ż.
- cykl szczepień 3+1: trzy dawki szczepionki z zachowaniem odstępu co najmniej 1 miesiąca oraz dawkę przypominającą, w 11-15 m.ż.
- cykl szczepień 2+1: dwie dawki szczepionki z zachowaniem odstępu co najmniej 2 miesięcy oraz dawkę przypominającą, w 11-15 m.ż.
• dzieci powyżej 7 m.ż.: dwie dawki szczepionki z zachowaniem odstępu co najmniej 1 miesiąca i dawkę przypominającą w drugim r.ż.
• dzieci w wieku 12-23 m. ż.: 2 dawki z zachowaniem odstępu co najmniej 2 miesiące
• dzieci i młodzież w wieku 2-17 lat: 1 dawka szczepionki
• dorośli: 1 dawka szczepionki.
Szczepionka 20-walentna (PCV-20):
• dorośli: 1 dawka szczepionki.
Szczepionki skoniugowane podawane są drogą domięśniową, w przednio boczną część uda u niemowląt/w mięsień naramienny u małych dzieci i dorosłych. Mogą być podane jednoczasowo z innymi szczepionkami z kalendarza szczepień, ale w inne miejsca.
-
Inwazyjna Choroba Pneumokokowa. Zachorowania w latach 2005-2020.
-
Inwazyjna Choroba Pneumokokowa. Zachorowania w latach 2005-2021.
-
Dlaczego warto się szczepić przeciw pneumokokom?
-
Zakażenia pneumokokowe - dzieci i osoby starsze
-
Choroby przed którymi chronią szczepienia
-
Jak skorzystać z refundacji na szczepionkę przeciw pneumokokom?
-
Szczepionki przeciw pneumokokom dla dorosłych
-
Czynniki ryyzyka choroby pneumokokowej
-
Co zawdzieczamy szczepieniom?
- Klugman KP, Dagan R, Malley R, Whitney CG. Pneumococcal conjugate vaccine and pneumococcal common protein vaccines. W: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, Edwards KM. wyd. VII Elsevier; 2018, p. 773-815.
- Jackson LA. Pneumococcal polysaccharide vaccines. W: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, Edwards KM. wyd. VII, Elsevier; 2018, p. 816-840.
- Morbidity and Mortality Weekly Report, 2012, June 1, 61, 394-95.
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6121a3.htm - Kobayashi M, Bennett NM, Gierke R, Almendares O i wsp. Intervals Between PCV13 and PPSV23 Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2015; 64:944-947.
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Wakcynologii w sprawie wyboru szczepionki przeciwko pneumokokom (30.01.2017).
- Pneumococcal vaccines- WHO position paper- 2012. Wkly Epidemiol Rec 2012, 87: 129-144.
- koroun.edu.pl (cyt. 25.04.2018 r.)
- Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH, GIS
- Albrecht P, Hryniewicz W., Kuch A. i wsp.: Rekomendacje postępowania w zakażeniach bakteryjnych ośrodkowego układu nerwowego. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczno-profilaktyczne. Warszawa, Narodowy Instytut Leków, 2011.
- Polkowska A, Skoczyńska A, Paradowska-Stankiewicz I, Stefanoff P, Hryniewicz W, Kuch A, Lyytikäinen O, Nuorti JP. Pneumococcal meningitis before the introduction of 10-valent pneumococcal conjugate vaccine into the National Childhood Immunization Program in Poland. Vaccine. 2019 Jan 9. pii: S0264-410X(18)31701-8.
- Wahl B, O’Brien KL, Greenbaum A, Majumder A, Liu L, Chu Y, Lukšić I, Nair H, McAllister DA, Campbell H, Rudan I, Black R, Knoll MD. Burden of Streptococcus pneumoniae and Haemophilus influenzae type b disease in children in the era of conjugate vaccines: global, regional, and national estimates for 2000-15. Lancet Glob Health. 2018 Jul;6(7):e744-e757.
- Rekomendacja prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w sprawie zasadności stosowania w powszechnym szczepieniu realizowanym w ramach Programu Szczepień Ochronnych szczepionki przeciwko pneumokokom.
- Kuchar E. i wsp. Pneumococcal vaccination among adults- updated Polish recommendations. Family Medicines &primary Care Review 2022; 24(3), 285-291.