Szczepienia poekspozycyjne
Kiedy stosuje się poekspozycyjne szczepienie przeciw wściekliźnie?
Szczepienie poekspozycyjne przeciw wściekliźnie dotyczy osób mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zachorowanie na wściekliznę. Rodzaj zastosowanej profilaktyki zależy od rodzaju ekspozycji i stanu zwierzęcia.
Według PSO kwalifikację do szczepienia przeprowadza lekarz specjalista w poradni chorób zakaźnych, w praktyce także lekarz z oddziału zakaźnego.
Można wstrzymać się ze szczepieniem do momentu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia: 1/ przeprowadzenia badania w przypadku podejrzenia wścieklizny, 2/ przeprowadzenia badania post mortem w przypadku padłego zwierzęcia, 3/ przeprowadzenia 15-dniowej obserwacji weterynaryjnej zwierzęcia – tylko w przypadku psa lub kota.
Jeśli na podstawie przeprowadzonych badań lub 15-dniowej obserwacji wścieklizna jest wykluczona – osoba eksponowana nie wymaga profilaktyki.
Szczepienie poekspozycyjne należy natychmiast rozpocząć w przypadku pogryzienia, zadrapania, oślinienia uszkodzonej skóry lub oślinienia błon śluzowych przez zwierzę:
- podejrzane o wściekliznę lub wściekłe
- dzikie, nieznane, niebadane
- u którego w trakcie 15-dniowej obserwacji weterynaryjnej wystąpiły objawy wścieklizny
Jeśli szczepienie poekspozycyjne zostało rozpoczęte, a następnie wykluczono u zwierzęcia wściekliznę, można je przerwać.
Jakie szczepionki stosuje się w poekspozycyjnym szczepieniu przeciw wściekliźnie i jak się je podaje?
Dostępne są 2 szczepionki inaktywowane podawane domięśniowo: Verorab (wirus namnażany na komórkach Vero) i Rabipur (wirus namnażany na zarodkach kurzych). Obie są bezpieczne i dobrze tolerowane.
Szczepienie poekspozycyjne powinno być realizowane wg jednego z 2 schematów:
- Essen: w dniu 0, 3, 7, 14, 28 (łącznie 5 dawek)
- Zagrzeb: w dniu 0 – 2 dawki, w dniu 7 i 21 – po 1 dawce (łącznie 4 dawki)
Szczepienie poekspozycyjne przeciw wściekliźnie należy rozpocząć natychmiast po ustaleniu wskazań do profilaktyki.
Nie istnieją przeciwwskazania do szczepienia poekspozycyjnego przeciw wściekliźnie.
W razie braku preparatu, którym rozpoczęto szczepienie lub braku informacji, jakiej szczepionki użyto (głównie w przypadku profilaktyki rozpoczętej zagranicą) należy podać dostępną szczepionkę.
W przypadku uprzednio szczepionej osoby szczepionej profilaktyka poekspozycyjna obejmuje podanie 2 dawek szczepionki w schemacie 0, 3 dni.
Kiedy stosuje się immunoprofilaktykę czynno-bierną wścieklizny?
Ludzką immunoglubulinę przeciw wściekliźnie (oprócz szczepienia) należy podać osobom z głębokimi pogryzieniami, zadrapaniami, oślinieniem uszkodzonej skóry lub oślinieniem błon śluzowych przez zwierzę:
- podejrzane o wściekliznę lub wściekłe
- dzikie, nieznane, niebadane
- u którego w trakcie obserwacji weterynaryjnej wystąpiły objawy wścieklizny
Preparat immunoglobuliny sprowadzany jest na import docelowy. Zwykle dysponują nim szpitale zakaźne. Powinien być podany domięśniowo (w inne miejsce, zwykle m. pośladkowy) jednoczasowo z 1. dawką szczepionki, w razie braku takiej możliwości – najpóźniej do 7. dnia od rozpoczęcia szczepienia.
W przypadku ponownego narażenia lub osoby szczepionej przedekspozycyjnie nie dawniej niż w ciągu ostatnich do 5 lat w profilaktyce poekspozycyjnej nie ma konieczności podawania immunoglobuliny.
- Program Szczepień Ochronnych.
- Red Book 2015 Report of the Committee on Infectious Diseases. 30st Edition. American Academy of Pediatrics, Elk Grove Village 2018
- Barrabeig Iet al.: Effectiveness of measles vaccination for control of exposed children. Pediatr Infect Dis J. 2011, 30, 78–80.
- Marin M et al. Prevention of Varicella. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR 2007,56(RR04), 1-40.
- Nelson NP. et al. Update: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices for Use of Hepatitis A Vaccine for Postexposure Prophylaxis and for Preexposure Prophylaxis for International Travel. MMWR 2018, 67, 43, 1216-1220.
- Schillie S et al.: Prevention of Hepatitis B Virus Infection in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR Recomm. Rep., 2018, 67 (No. RR-1), 1–31.
Przeczytaj również
Odra prowadzi do wieloletniego osłabienia układu immunologicznego
CZYTAJ WIĘCEJ
Eksperci potwierdzają bezpieczeństwo i wysoką skuteczność szczepień przeciwko HPV realizowanych w szkołach
CZYTAJ WIĘCEJ
Jak postępować jeżeli po szczepieniu dziecka pojawi się gorączka?
CZYTAJ WIĘCEJ
