Szczepionka przeciw grypie

Tak, w wybranych aptekach, które zgłosiły się do realizacji szczepień, można zaszczepić się przeciw grypie.

Szczepienie bezpłatne

Nie płacąc za szczepionkę ani za szczepienie można wykonać szczepienia  przeciw grypie pacjentów w wieku 65 lat i więcej. Preparat jest bezpłatny, usługa szczepienia jest bezpłatna. Potrzebna jest recepta od lekarza na refundowaną szczepionkę.

Szczepienie płatne

Pacjenci w wieku <65 lat, w tym kobiety w ciąży, za usługę szczepienia przeciw grypie w aptece muszą zapłacić z własnych środków.

Więcej o szczepieniach w aptece.

Uprawnienia do refundowanej szczepionki przeciw grypie wynikają z uprawnień i ubezpieczenia zdrowotnego.

Aby skorzystać z refundacji (100% lub 50%) potrzebna jest recepta od lekarza.

W sezonie 2024/2025 dostępne są następujące szczepionki przeciw grypie:

Szczepionki inaktywowane podawane we wstrzyknięciu:
• VaxigripTetra, inaktywowana szczepionka zawierająca rozszczepione wirusy grypy (typu „split”).

• InfluvacTetra, inaktywowana szczepionka podjednostkowa zawierająca powierzchniowe białka wirusa grypy: hemaglutyninę i neuraminidazę.

• Efluelda, inaktywowana szczepionka zawierająca rozszczepione wirusy grypy (typu „split”) ze zwiększoną zawartością antygenów do podawania osobom starszym.

Każdego roku na rynku dostępne są szczepionki przeciw grypie o zaktualizowanym składzie, ponieważ wirus grypy charakteryzuje się wysoką zmiennością.

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 4-walentne szczepionki przeciw grypie, w których produkcji używa się wirusów namnażanych na zarodkach jaj kurzych (a więc dostępne na polskim rynku), przygotowane na sezon epidemiczny 2023/2024 powinny zawierać antygeny szczepów spokrewnionych ze szczepami:

• A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09
• A/Darwin/9/2021 (H3N2)
• B/Austria/1359417/2021
• B/Phuket/3073/2013

Poza antygenami wirusów grypy w skład szczepionek przeciw grypie dostępnych w sezonie 2023/2024 wchodzą następujące substancje:

W skład szczepionki inaktywowanej VaxigripTetra wchodzą: 
– substancje pomocnicze: chlorek sodu, disodu fosforan dwuwodny, potasu diwodorofosforan, chlorek potasu, woda do wstrzykiwań
– substancje w ilościach śladowych: albumina jaja kurzego, neomycyna, formaldehyd, octoxynol-9.

W skład szczepionki inaktywowanej Influvac Tetra wchodzą:
– substancje pomocnicze: chlorek potasu, diwodorofosforan potasu, disodu fosforan dwuwodny, chlorek sodu, dwuwodny chlorek wapnia, sześciowodny chlorek magnezu, woda do wstrzykiwań
– substancje w ilościach śladowych: albumina jaja kurzego, białka kurze, formaldehyd, bromek cetylotrimetyloamoniowy, polisorbat 80 lub gentamycyna.

W skład żywej szczepionki donosowej Fluenz wchodzą:

– substancje pomocnicze: sacharoza, fosforan dipotasu, diwodorofosforan potasu, żelatyna wieprzowa, chlorowodorek argininy, sodu glutaminian jednowodny, woda do wstrzykiwań.
– substancje w ilościach śladowych: albumina jaja kurzego, gentamycyna.

W skład szczepionki inaktywowanej Efluelda wchodzą:
– substancje pomocnicze: chlorek sodu, jednozasadowy fosforan sodu, dwuzasadowy fosforan sodu, woda do wstrzykiwań, octoxynol-9.

Eksperci podkreślają, że szczepienia przeciw grypie można realizować w czasie trwania całego sezonu grypowego. Jednak wybierając miesiąc, w którym zaszczepimy się przeciw grypie, należy brać pod uwagę czas potrzebny na wykształcenie odporności, czyli ok. 2-3 tygodnie.

Optymalny czas, który wybieramy na szczepienie przeciw grypie powinien wyprzedzać szczyt zachorowań, dotyczy to szczególnie osób z grup podwyższonego ryzyka zachorowania na grypę.

W Polsce sezon epidemiczny grypy trwa od października do maja, a szczyt zachorowań od stycznia do marca, aczkolwiek w poszczególnych sezonach ten czas może się nieznacznie różnić.

Optymalnie czas szczepienia przeciw grypie powinien mieć miejsce przed rozpoczęciem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę.

Jeśli osoba nie może być zaszczepiona odpowiednio wcześnie, szczepienia można wykonać w dowolnym momencie, przez cały sezon epidemiczny.

Na szczepienie nie jest również za późno do kiedy stwierdzamy wzrost zachorowań na grypę.

Zgodnie z rekomendacjami Amerykańskiego Zespołu ds. Szczepień Ochronnych ACIP (Advisory Committee on Immunization Practices) szczepienia należy kontynuować dopóki wirusy grypy krążą w populacji i dostępna jest szczepionka z danego sezonu. Szczepienie jest korzystne nawet jeżeli realizujemy je, kiedy rozpoczęła się aktywność wirusa grypy. Osoby nie zaszczepione mogą zaszczepić się do kiedy stwierdzamy wzrost zachorowań na grypę.

Punkt szczepień nie wydaje zaświadczenia o szczepieniu przeciw grypie. Aby znaleźć zaświadczenie należy zalogować się na swoim Internetowym Koncie Pacjenta, wybrać zakładkę „Profilaktyka”, a następnie „Szczepienia”, gdzie powinno być widoczne zaświadczenie. Pojawi się ono na Indywidualnym Koncie Pacjenta zaraz po tym, jak punkt szczepień wpisze je do systemu.

OCHRONA DZIECKA. Szczepienie chroni dziecko przed grypą oraz jej ciężkimi powikłaniami, tj. bolesnym zapaleniem ucha, zapaleniem oskrzeli, zapaleniem płuc.

OCHRONA RODZICÓW, RODZINY I ZNAJOMYCH. Dziecko dzięki szczepieniu nie będzie źródłem zakażenia i ochroni przed grypą swoich bliskich. Dzieci są głównym rezerwuarem wirusów grypy i odgrywają kluczową rolę w transmisji wirusa grypy.

ŁATWOŚĆ PODANIA SZCZEPIONKI. Szczepionka przeciw grypie dla dzieci i młodzieży dostępna jest w postaci wstrzyknięcia domięśniowego lub w postaci donosowo podawanego aerozolu.

RYZYKO ZACHOROWANIA NA GRYPĘ JEST WYSOKIE. W ostatnich sezonach wśród zgłoszonych zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, ok. 25% dotyczyło dzieci do ok. 4 r.ż., a ok. 50% dotyczyło dzieci do 15 r.ż. Grypa na całym świecie dotyczy każdego roku od 5 do 10% dorosłych oraz od 20% do 30% dzieci.

SZCZEPIENIE POMAGA OSZCZĘDZAĆ NASZE WYDATKI. Choroba dziecka wiąże się z koniecznością zwolnienia z pracy lub z koniecznością zapewnienia opieki choremu dziecku oraz kosztami leków.

SZCZEPIONKI SĄ BEZPŁATNE. W sezonie 2023/2024 szczepionki przeciw grypie (we wstrzyknięciu lub donosowa) są bezpłatne dla dzieci i młodzieży do 18 lat. Potrzebna jest recepta od lekarza na bezpłatną szczepionkę.

SZCZEPIONKI MOŻNA PODAWAĆ Z INNYMI SZCZEPIONKAMI. Szczepionkę przeciw grypie można podać na jednej wizycie z każdą inną szczepionką.

SZCZEPIONKI SĄ BEZPIECZNE. Szczepionka we wstrzyknięciu zawiera oczyszczone białka wirusów grypy lub zabite wirusy grypy, szczepionka donosowa zawiera osłabione wirusy grypy. Dlatego też szczepionki nie mogą wywołać zachorowania na grypę. Po szczepieniu u niektórych osób mogą wystąpić łagodne i krótkotrwałe działania niepożądane jako reakcja na podaną szczepionkę.

SCHEMAT SZCZEPIENIA. Szczepionkę we wstrzyknięciu można podać po ukończeniu 6 miesiąca życia, szczepionkę donosową można podać dziecku po ukończeniu 24 miesiąca życia do ukończenia 18 lat. Dziecko, które nie skończyło jeszcze 9 lat i nie otrzymało do tej pory dwóch dawek szczepionki przeciw grypie (nie muszą być podane w jednym sezonie), powinno dostać 2 dawki podane w odstępie 4 tygodni.

Tak, warto zaszczepić przeciw grypie dziecko, które w danym sezonie chorowało już na grypę.

Szczepienia przeciw grypie zaleca się także osobom, które w danym sezonie chorowały już na grypę. Grypę mogą wywoływać różne typy wirusa grypy. W tym samym sezonie grypowym można zachorować na grypę wywołaną różnymi typami wirusa. W składzie sezonowej szczepionki przeciw grypie znajdziemy antygeny 3 różnych typów wirusa grypy.

Szczepienie należy wykonać po ustąpieniu objawów infekcji. Nie ma żadnego wymaganego odstępu pomiędzy zakażeniem wirusowym a wykonaniem szczepienia. Decyduje stan kliniczny pacjenta. Nie wykonuje się szczepień w ostrym stanie choroby.

Jeśli do szczepienia dziecka wybieramy żywą szczepionkę donosową przeciw grypie, szczepienie można wykonać 48 godzin po zakończeniu leczenia oseltamivirem.

Niemowląt poniżej 6 miesięcy nie szczepi się przeciw grypie. Ochronę w tej grupie zapewnia szczepienie przyszłych matek (kobiety mogą być szczepione w dowolnym okresie ciąży) oraz szczepienia osób z bezpośredniego kontaktu dziecka.

• Szczepionkę we wstrzyknięciu można podać dziecku po ukończeniu 6 miesiąca życia.
• Szczepionkę donosową można podać dziecku po ukończeniu 24 miesięcy życia (w sezonie 2024/2025 szczepionka donosowa jest niedostępna).

Dzieciom powyżej 6 miesiąca życia (od 7 miesiąca życia) do ukończonych 2 lat można podać szczepionkę inaktywowaną we wstrzyknięciu podawaną domięśniowo. Dzieci w tej grupie wiekowej, które nie były szczepione przeciw grypie, powinny otrzymać 2 dawki szczepionki w odstępie 4 tygodni.

Dzieciom od 3. roku życia (ukończone 2 lata) do ukończonych 18 lat można podać:

• szczepionkę inaktywowaną, domięśniowo;
• szczepionkę żywą (atenuowaną) z osłabionymi wirusami grypy, donosowo, podawaną do każdej dziurki.

Dzieciom od 3. roku życia (ukończone 2 lata) do ukończonych 18 lat, które należą do grupy ryzyka klinicznego lub mają kontakt domowy z osobą z obniżoną odpornością można podać: szczepionkę inaktywowaną, domięśniowo.

Dziecko, które nie skończyło jeszcze 9 lat i nie otrzymało do tej pory dwóch dawek szczepionki przeciw grypie (nie muszą być podane w jednym sezonie), powinno dostać 2 dawki podane w odstępie co najmniej 4 tygodni. Szczepionkę podaje się domięśniowo w przednio-boczną część uda u niemowląt i małych dzieci, a  w mięsień naramienny u starszych dzieci.

Szczepionkę przeciw grypie można podać na jednej wizycie z każdą inną szczepionką. Wyjątkiem jest szczepionka donosowa, której nie zaleca się podawać z innymi szczepionkami żywymi, np. MMR przeciw odrze, śwince i różyczce.

Przeciwwskazaniem do szczepienia jest reakcja anafilaktyczna lub ciężka reakcja alergiczna po poprzedniej dawce szczepionki lub na którykolwiek ze składników szczepionki. Żywa szczepionka donosowa jest dodatkowo przeciwwskazana u dzieci z ciężkim niedoborem odporności spowodowanym stanami chorobowymi lub leczeniem immunosupresyjnym, w tym chorych na ostrą lub przewlekłą białaczkę, chłoniaki, niedobory odporności typu komórkowego, z AIDS, dzieci otrzymujących wysokie dawki glikokortykosteroidów (prednizolon w dawce co najmniej 2 mg/kg m.c. dziennie przez tydzień lub 1 mg/kg m.c. dziennie przez miesiąc albo równoważne dawki innych  glikokortykosteroidów, dzieci otrzymujących terapię salicylanami, osób z alergią na żelatynę.