Szczepionka przeciw grypie

W sezonie 2022/2023 dostępne są następujące szczepionki przeciw grypie:

Szczepionki inaktywowane podawane we wstrzyknięciu:
• Vaxigrip Tetra, inaktywowana szczepionka zawierająca rozszczepione wirusy grypy (typu „split”).
• InfluvacTetra, inaktywowana szczepionka podjednostkowa zawierająca powierzchniowe białka wirusa grypy: hemaglutyninę i neuraminidazę.

Szczepionka „żywa” podawana donosowo:
• FluenzTetra, żywa (atenuowana) szczepionka, donosowa zawierająca reasortanty wirusa grypy.

Informacje o realizacji szczepień przeciw grypie w sezonie 2022/2023 ) (Komunikat Ministra Zdrowia w sprawie realizacji szczepień przeciw grypie w podmiotach leczniczych i aptekach ogólnodostępnych).

Szczepionki przeciw grypie w sezonie 2022/2023 będą dostępne:

• w ramach refundacji:

– bezpłatnie* osobom w wieku 75+ oraz kobietom w ciąży,

– z 50% refundacją osobom w wieku 65+, dzieciom po ukończeniu 6 m.ż., osobom w wieku 18 – 65 lat z dodatkowymi chorobami.

• pozostałym grupom – odpłatnie (koszt preparatu).
• niektóre samorządy realizują bezpłatne programy szczepień seniorów.

NFZ finansuje proces kwalifikacji do szczepienia i samo podanie szczepionki.

Szczepienia mogą być wykonywane w podmiotach leczniczych (dzieci i dorośli) i ogólnodostępnych aptekach (dorośli).

Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem osoby dorosłej może wykonać: lekarz, felczer, lekarz dentysta, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny oraz farmaceuta.

Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem osoby niepełnoletniej może wykonać: lekarz.

W każdej sytuacji przed wykonaniem szczepienia potrzebna jest recepta.

Wykonanie szczepienia będzie odnotowane w elektronicznej Karcie Szczepień.

Szczepienia przeciw grypie powinny być zalecane i wykonywane przez cały sezon jesienno-zimowy. Optymalny czas szczepienia przeciw grypie powinien mieć miejsce przed rozpoczęciem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę, który w Polsce występuje od stycznia do marca) (więcej).

* osobom w wieku powyżej 75. roku życia w ramach refundacji aptecznej bezpłatnie dostępny będzie w ramach listy 75+ preparat VaxigripTetra. Wymagana jest recepta.

W sezonie 2022/2023 następujące szczepionki przeciw grypie objęte są refundacją (100% lub 50%).

• VaxigripTetra (inaktywowana 4-walentna szczepionka przeciw grypie, podawana we wstrzyknięciu):

bezpłatnie:

– kobiety w ciąży*

– osoby powyżej 75 lat*,

odpłatność 50% [pacjent płaci 25,95 zł (cena detaliczna szczepionki 51,90 zł)]:

– dzieci po ukończeniu 6 miesiąca życia do 18. roku życia,

– osoby w wieku 18 – 65 lat z grup ryzyka ciężkiego przebiegu grypy**,

– osoby w wieku powyżej 65 lat – 75 lat.

• Influvac Tetra (inaktywowana 4-walentna szczepionka przeciw grypie, podawana we wstrzyknięciu):

bezpłatnie
– kobiety w ciąży*,

odpłatność 50% [pacjent płaci 25,78 zł (cena detaliczna szczepionki 51,56 zł)].
– osoby w wieku 18 – 65 lat z grup ryzyka ciężkiego przebiegu grypy**

• Fluenz Tetra (żywa, donosowa 4-walentna szczepionka przeciw grypie):

odpłatność 50% [pacjent płaci 47,12 zł (cena detaliczna szczepionki 94,23 zł)].
– dzieci po ukończeniu 24 miesiąca życia a przed ukończeniem 18 lat.

*Szczepionka VaxigripTetra będzie dostępna bezpłatnie dla osób w wieku ≥75 lat w ramach projektu „Ciąża +” i „Leki 75+”.

**Profilaktyka grypy u osób z grup ryzyka ciężkiego przebiegu grypy: po przeszczepieniu narządu miąższowego, z niewydolnością układu oddechowego, astmą oskrzelową, POChP, niewydolnością układu krążenia, chorobą wieńcową, niewydolnością nerek, nawracającym zespołem nerczycowym, chorobami wątroby, metabolicznymi, w tym cukrzycą, neurologicznymi oraz neurorozwojowymi, z upośledzeniem układu odporności, w tym po przeszczepieniu komórek hematopoetycznych i chorujących na nowotwory układu krwiotwórczego.

Podstawa prawna: Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków.

Eksperci podkreślają, że szczepienia przeciw grypie można realizować w czasie trwania całego sezonu grypowego. Jednak wybierając miesiąc, w którym zaszczepimy się przeciw grypie, należy brać pod uwagę czas potrzebny na wykształcenie odporności, czyli ok. 2-3 tygodnie.

Optymalny czas, który wybieramy na szczepienie przeciw grypie powinien wyprzedzać szczyt zachorowań, dotyczy to szczególnie osób z grup podwyższonego ryzyka zachorowania na grypę.

W Polsce sezon epidemiczny grypy trwa od października do maja, a szczyt zachorowań od stycznia do marca, aczkolwiek w poszczególnych sezonach ten czas może się nieznacznie różnić.

Optymalnie czas szczepienia przeciw grypie powinien mieć miejsce przed rozpoczęciem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę, a więc w naszych warunkach, od września do grudnia.

Jeśli osoba nie może być zaszczepiona odpowiednio wcześnie, szczepienia można wykonać w dowolnym momencie, przez cały sezon epidemiczny.

Na szczepienie nie jest również za późno do kiedy stwierdzamy wzrost zachorowań na grypę.

Zgodnie z rekomendacjami Amerykańskiego Zespołu ds. Szczepień Ochronnych ACIP (Advisory Committee on Immunization Practices) szczepienia należy kontynuować dopóki wirusy grypy krążą w populacji i dostępna jest szczepionka z danego sezonu. Szczepienie jest korzystne nawet jeżeli realizujemy je, kiedy rozpoczęła się aktywność wirusa grypy. Osoby nie zaszczepione mogą zaszczepić się do kiedy stwierdzamy wzrost zachorowań na grypę.

Punkt szczepień nie wydaje zaświadczenia o szczepieniu przeciw grypie. Aby znaleźć zaświadczenie należy zalogować się na swoim Internetowym Koncie Pacjenta, wybrać zakładkę „Profilaktyka”, a następnie „Szczepienia”, gdzie powinno być widoczne zaświadczenie. Pojawi się ono na Indywidualnym Koncie Pacjenta zaraz po tym, jak punkt szczepień wpisze je do systemu.

Tak, warto zaszczepić przeciw grypie dziecko, które w danym sezonie chorowało już na grypę.

Szczepienia przeciw grypie zaleca się także osobom, które w danym sezonie chorowały już na grypę. Grypę mogą wywoływać różne typy wirusa grypy. W tym samym sezonie grypowym można zachorować na grypę wywołaną różnymi typami wirusa. W składzie sezonowej szczepionki przeciw grypie znajdziemy antygeny 3 różnych typów wirusa grypy.

Szczepienie należy wykonać po ustąpieniu objawów infekcji. Nie ma żadnego wymaganego odstępu pomiędzy zakażeniem wirusowym a wykonaniem szczepienia. Decyduje stan kliniczny pacjenta. Nie wykonuje się szczepień w ostrym stanie choroby.

Jeśli do szczepienia dziecka wybieramy żywą szczepionkę donosową przeciw grypie, szczepienie można wykonać 48 godzin po zakończeniu leczenia oseltamivirem.

Zgodnie z wytycznymi Amerykańskiej Akademii Pediatrii (American Academy of Pediatrics), Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (Centers for Disease Control and Prevention) oraz lokalnymi wytycznymi kilku krajów w Europie dotyczącymi podawania szczepionek przeciw grypie ze szczepionkami przeciw COVID-19, nie ma konieczności zachowania określonego odstępu czasu pomiędzy tymi szczepieniami. Dotyczy to zarówno szczepień dzieci, jak i szczepień dorosłych.

W przypadku szczepień przeciw grypie i szczepień przeciw COVID-19 eksperci wręcz zalecają ich podawanie w czasie tej samej wizyty szczepiennej.

W przypadku wątpliwości (np. wystąpienia działań niepożądanych po poprzednich dawkach) należy rozważyć zachowanie bezpiecznego odstępu pomiędzy szczepieniami.

W sezonie 2022/2023 szczepienia przeciw grypie mogą być wykonywane w podmiotach leczniczych (szczepienia dzieci i osób dorosłych) i w ogólnodostępnych aptekach (szczepienia osób dorosłych).

Do zrealizowania szczepienia przeciw grypie (refundowanego i pełnopłatnego) wymagana jest recepta wystawiona przez osobę uprawnioną.

W czasie wizyty szczepiennej osoba upoważniona powinna odnotować wykonanie kwalifikacji do szczepienia (e-kwalifikacja) oraz podanie szczepionki w elektronicznej Karcie szczepień. 

W Polsce jest już blisko 4 tys. punktów, w których można zaszczepić się przeciw grypie, w tym niemal 1,4 tys. w aptekach.

Na stronie NFZ jest aktualizowany wykaz placówek medycznych i aptek, w których zaszczepisz się przeciwko grypie.

Dostępne na rynku szczepionki przeciw grypie (inaktywowana oraz żywa donosowa) są produkowane z wykorzystaniem wirusów grypy namnażanych w zarodkach kurzych zagnieżdżonych w jajach. Stąd też w ich składzie może występować białko jaja kurzego, głównie owoalbumina. Należy podkreślić, że szczepionki przeciw grypie, dzięki nowoczesnemu procesowi ich produkcji zawierają tak niewielkie ilości białka jaja kurzego, że mogą być bezpiecznie podawane nawet osobom z alergią na białko jaja kurzego.

Podjęcie decyzji w sprawie szczepienia przeciw grypie w przypadku osób z alergią na białko jaja kurzego ułatwia schemat postępowania opracowany przez Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień (ACIP). Szczepionkę przeciw grypie można podać dziecku lub osobie dorosłej, u których po zjedzeniu potrawy z jaj (np. jajecznicy) występuje jedynie pokrzywka. Nie ma konieczności ich obserwacji przez 30 min pod kątem występowania reakcji alergicznej.

Osoby, u których w przeszłości występowała ciężka reakcja alergiczna na białko jaja kurzego (jakikolwiek inny objaw niż pokrzywka, tj. spadek ciśnienia, niewydolność oddechowa, zawroty głowy, nudności, wymioty, którym podano epinefrynę), powinny zostać zaszczepione w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych.

Uogólniona reakcja anafilaktyczna, która wystąpiła po podaniu szczepionki przeciw grypie, lub jakiejkolwiek innej szczepionki, jest przeciwwskazaniem do szczepienia.

Badania amerykańskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), gdzie szczepionki przeciw grypie podawano pacjentom z alergią na białko jaja kurzego oraz bez alergii, pokazują, że ciężkie reakcje alergiczne u osób z alergią na białko jaja kurzego po szczepieniu przeciw grypie są mało prawdopodobne. Z danych nadzoru nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi VAERS wynika, że reakcja anafilaktyczna występuje z częstością 1,31 na milion podanych dawek szczepionek przeciw grypie.

Wyniki badań wskazują, że pacjenci dobrze tolerują szczepionki przeciw grypie zawierające <0,7 µg owoalbuminy w dawce szczepionki. Zawartość owoalbuminy w szczepionkach dostępnych na rynku mieści się w zakresie od ≤0,05 µg do < 0,1 µg w przeliczeniu na dawkę szczepionki.