Szczepionka przeciw grypie

W jaki sposób podaje się szczepionki przeciw grypie?

Szczepionki inaktywowane wstrzykuje się domięśniowo małym dzieciom w przednio-boczną część uda, starszym dzieciom i dorosłym w mięsień naramienny (wyjątek stanowią pacjenci z hemofilią, którym szczepionkę podaje się podskórnie).

Szczepionki we wstrzyknięciu podaje się według następującego schematu:

  • dzieci w wieku 6 miesięcy –  8 lat – 1 lub 2 dawki (po 0,5 ml każda),
  • dzieci od 9 r.ż. i dorośli – 1 dawka (po 0,5 ml).

Jeżeli dziecko nigdy nie było szczepione, podaje się 2 dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni. Jeżeli dziecko było szczepione przeciw grypie w poprzednim sezonie podaje się 1 dawkę szczepionki.

Szczepionki inaktywowane przeciw grypie mogą być podawane z innymi szczepionkami (np. szczepionką przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B- wzwB), ale w dwa różne miejsca ciała.

Szczepionka ze zwiększona zawartością antygenów podawana jest osobom starszym w wieku 60+.

Szczepionka żywa przygotowana jest w postaci aerozolu do podawania donosowo. Zalecana dawka wynosi jedno naciśnięcie pompki (0,1 ml) do każdej dziurki w nosie. Szczepionka wskazana jest do podawania dla dzieci i młodzieży w wieku po ukończeniu 24 miesięcy do 18 lat.

Ile dawek szczepionki przeciw grypie podajemy dzieciom?

Dzieci w wieku od 6 miesięcy do 8 lat włącznie (tzn. do 9. urodzin), które wcześniej nie były szczepione przeciw grypie sezonowej, powinny otrzymać 2 dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni.

  • Taki schemat szczepienia dotyczy również dzieci, które między podaniem pierwszej i drugiej dawki ukończyły 9 lat.
  • Dziecko w wieku do lat 8, które otrzymało w czasie wcześniejszych sezonów 2 lub więcej dawek szczepionki teraz już powinno być zaszczepione 1 dawką szczepionki (uwaga: szczepionki podawane w przeszłości nie muszą być podane w czasie jednego lub dwóch kolejno następujących po sobie sezonów epidemicznych grypy).
  • Dziecko w wieku do 8 lat, które otrzymało w czasie wcześniejszych sezonów 1 dawkę, nie było szczepione lub dla którego brak danych dotyczących wykonanych szczepień, powinno otrzymać 2 dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni.

Dzieci, które skończyły 9 lat w kolejnych sezonach grypowych otrzymują 1 dawkę szczepionki.

Zalecenia te są takie same dla szczepionki podawanej we wstrzyknięciu (dzieciom od 6 miesiąca życia) oraz szczepionki żywej podawanej donosowo (dzieciom od 24 miesiąca życia do poniżej 18 lat).

Jak skuteczne są szczepionki przeciw grypie?

Na podstawie wyników badań skuteczność szczepionek przeciw grypie szacowana jest na 40-70% w zależności sezonu grypowego i populacji osób szczepionych. Skuteczność szczepionek przeciw grypie zależy od następujących czynników:

  • stanu zdrowia szczepionej osoby,
  • wieku,
  • dopasowania szczepów wirusa grypy wchodzących w skład szczepionki w danym sezonie grypowym do szczepów krążących rzeczywiście w populacji i wywołujących zachorowania,
  • typu/podtypu wirusa grypy wywołującego zakażenia w danym sezonie,
  • okresu czasu, który minął od szczepienia przeciwko grypie do kontaktu szczepionej osoby z wirusem- przeciwciała przeciwko grypie powstają od 7 dnia od momentu szczepienia.

Szczepionki są najskuteczniejsze u zdrowych, młodych osób. Skuteczność szczepień przeciw grypie wśród osób starszych może być niższa. Skuteczność szczepionek może być wyższa wraz z wprowadzeniem na rynek szczepionek czteroskładnikowych.

Czas utrzymywania się odporności poszczepiennej na zakażenie szczepami wirusów wchodzącymi w skład szczepionki lub nawet  szczepami pokrewnymi może być zmienny, ale zazwyczaj utrzymuje się w zakresie 6-12 miesięcy.

Kto nie powinien być zaszczepiony przeciw grypie?

Inaktywowane szczepionki przeciw grypie nie powinny być podawane w przypadku:

  • potwierdzonej anafilaksji na białko jaja kurzego lub inne składniki szczepionki),
  • ostrych chorób przebiegających z gorączką,
  • zaostrzenia przebiegu choroby podstawowej,
  • zespołu Guillain-Barré stwierdzonego w ciągu 6 tygodni od poprzedniego szczepienia przeciw grypie.

Żywa szczepionka przeciw grypie donosowa nie powinna być podawana w przypadku:

  • potwierdzonej anafilaksji na białko jaja kurzego lub inne składniki szczepionki (żelatyna gentamycyna)
  • ostrych chorób przebiegających z gorączką,
  • kobietom w ciąży,
  • osobom z ciężkimi niedoborami odporności spowodowanymi przez: ostre i przewlekłe białaczki, chłoniak, objawowe zakażenie HIV, niedobory odporności komórkowej lub leczenie dużymi dawkami kortykosteroidów,
  • osobom przyjmującym salicylany, ze względu na związek zespołu Reye’a z salicylanami i infekcją grypy.

Każdorazowo o szczepieniu przeciw grypie decyduje osoba kwalifikującą do szczepienia, która określa, czy dane okoliczności stanowią faktyczne przeciwwskazanie do szczepienia. W wielu przypadkach osoba znajdująca się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań pogrypowych może odnieść korzyść ze szczepienia przeciw grypie, mimo istniejących „pozornych” przeciwwskazań.

Jakie ryzyko jest związane ze szczepieniem przeciw grypie?

Inaktywowane szczepionki przeciw grypie są bezpieczne. Nie są one w stanie wywołać choroby, ponieważ zawierają jedynie fragmenty inaktywowanego (zabitego) wirusa, które nie są zdolne do namnażania.

Inaktywowane szczepionki przeciw grypie mogą powodować niepożądane odczyny poszczepienne, których nie należy utożsamiać z zachorowaniem na grypę. Odczyny te mogą mieć charakter reakcji miejscowych, tj.:

  • zaczerwienienie,
  • bolesność i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia utrzymujący się do 2-3 dni,
  • objawy grypopodobne, tj. gorączka, ból głowy, mięśni, złe samopoczucie występują rzadziej i ustępują po kilku dniach,
  • do ciężkich niepożądanych odczynów poszczepiennych po szczepieniu przeciw grypie dochodzi wyjątkowo rzadko,
  • zespół Guillaina – Barrégo zdarza się sześć razy częściej w naturalnym przebiegu grypy niż po szczepieniu przeciw grypie.

Donosowa szczepionka przeciw grypie zawiera żywe (osłabione wirusy grypy). Po jej podaniu mogą wystąpić:

  • ból głowy, złe samopoczucie, wyciek z nosa, gorączka, ból mięśni,
  • wysypka, zmniejszenie łaknienia.

Czy szczepionka przeciw grypie może wywołać grypę?

Szczepionki przeciw grypie nie wywołują grypy.

Ostatnia aktualizacja: 14 marca 2024
Materiały źródłowe
pokaż więcej