Szczepionka przeciw błonicy

Polska była jednym z pierwszych krajów, który rozpoczął szczepienia przeciw błonicy. Pierwsze szczepienia zainicjowano w Państwowym Zakładzie Higieny w 1924 roku. Od 1930 roku podejmowano bezpłatne szczepienia przeciw błonicy na terenie Warszawy, Łodzi i Wilna. Nie stosowano jednak szczepień na skalę masową.

W czasie okupacji nie organizowano szczepień przeciw błonicy.

Po wojnie do 1954 roku szczepienia przeciw błonicy prowadzono niesystematycznie i bez wymaganej dokumentacji.

W drugiej połowie lat pięćdziesiątych XX wieku rozpoczęto masowe szczepienia przeciw błonicy szczepionką adsorbowaną.

Od 1960 roku rozpoczęto szczepienia małych dzieci stosując początkowo (nieadsorbowaną (1960-1966), a później od 1967 roku adsorbowaną na wodorotlenku glinu szczepionkę DTP przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Starsze dzieci były szczepione adsorbowaną szczepionką DT przeciw błonicy i tężcowi.

W latach 60. XX wieku stan zaszczepienia przeciw błonicy małych dzieci w podstawowym schemacie szczepienia przekraczał 95%. Szczepienia przypominające realizowano również w wysokim odsetku.

Źródło: Gałązka A. Błonica. W: Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku. Red. Kostrzewski J., Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D. wydawnictwo Lekarskie PZWL 2001.

Szczepienia obowiązkowe (finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia):
Wykonywane są szczepionką DTP podawaną domięśniowo w czterodawkowym schemacie szczepienia:

podstawowego:
•  pierwsza dawka: w 7-8 tygodniu życia
•  druga dawka: w 3-4 miesiącu życia
•  trzecia dawka: w 5-6 miesiącu życia
•  czwarta dawka: w 16-18 miesiącu życia.
Każda, kolejna dawka powinna być podawana po minimum 6-8 tygodniach od poprzedniego szczepienia.

przypominającego:
•  w 6 roku życia szczepionką DTaP, podawaną domięśniowo;
•  w 14 roku życia szczepionką Tdap, podawaną podskórnie lub domięśniowo;
•  w 19 roku życia lub ostatnim roku nauki w szkole średniej szczepionką Td podawaną podskórnie lub domięśniowo.

Szczepienia przeciw błonicy wykonuje się także obowiązkowo w grupach ryzyka tj. w indywidualnych przypadkach, u osób kontaktujących się z chorymi na błonicę lub w zależności od sytuacji epidemiologicznej (obowiązek szczepień nakładają Minister Zdrowia lub wojewodowie):
– szczepionkami monowalentnymi przeciwko błonicy (d, D)
– szczepionkami skojarzonymi z tężcem (Td, DT)

Szczepienia zalecane (niefinansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia):
Wykonywane są jako dawka przypominająca szczepionką dTap, Td lub DT.
•  osobom dorosłym powyżej 19 roku życia (szczepionym w schemacie podstawowym) dawki przypominające co 10 lat,
•  osobom w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie,
•  osobom zatrudnionym na oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych.

Program Szczepień Ochronnych na 2023.