Czym są niepożądane odczyny poszczepienne?
Podsumowanie
Czym jest niepożądany odczyn poszczepienny?
Jak często występują niepożądane odczyny poszczepienne?
Gdzie można znaleźć informacje o niepożądanych odczynach poszczepiennych, które wystąpiły w kolejnych latach ?
Jak rozpoznać czy określony objaw stanowi niepożądany odczyn poszczepienny?
Czy obawy dotyczące niepożądanych odczynów poszczepiennych są uzasadnione?
Gdzie można znaleźć informacje o niepożądanych odczynach poszczepiennych?
Czy po szczepieniu mogą wystąpić drgawki?
Czy można odróżnić odczyn po szczepieniu i niepożądany odczyn poszczepienny?
Kto i gdzie może w Polsce zgłaszać NOP?
Kiedy powinno się zgłosić podejrzenie niepożądanego odczynu poszczepiennego?
Dlaczego warto zgłaszać NOP-y?
Która stacja powinna zarejestrować zgłoszenie wystąpienia NOP, tam gdzie rozpoznano NOP, czy tam gdzie wykonano szczepienie?
Co należy zrobić, jeżeli przez pomyłkę podano podwójną dawkę szczepionki?
Jak należy interpretować dane o NOP z bazy VAERS?
Od kiedy gromadzone są dane o NOP-ach?
W jakiej sytuacji można podać lek przeciwgorączkowy planując szczepienie?
Co to jest nieukojony płacz?
Epizod hipotoniczno-reaktywny jako niepożądany odczyn poszczepienny- jak postępować przy kolejnych szczepieniach?
Materiały do pobrania
System nadzoru nad NOP w Polsce- Infografika
Co należy zrobić, jeżeli przez pomyłkę podano podwójną dawkę szczepionki?
W przypadku podania przez pomyłkę podwójnej dawki szczepionki należy obserwować pacjenta pod kątem wystąpienia ewentualnych niepożądanych odczynów poszczepiennych. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek zaburzenia zdrowia lekarz powinien to zgłosić jako NOP zgodnie z wymaganą procedurą zgłoszenia wskazując dodatkowo w formularzu zgłoszenia informację, że dziecku podano nieprawidłową dawkę szczepionki.
Takie zgłoszenie należy również przekazać producentowi szczepionki, który monitoruje jej bezpieczeństwo w przypadku przedawkowania.
Informacje dotyczące bezpieczeństwa szczepionki w przypadku przedawkowania można znaleźć w Charakterystyce Produktu Leczniczego danej szczepionki w punkcie 4.9.
Jak należy interpretować dane o NOP z bazy VAERS?
Baza VAERS (Vaccines Adverse Reporting System) to system dobrowolnego raportowania o niepożądanych odczynach poszczepiennych (NOP) prowadzony przez oficjalne rządowe agendy w Stanach Zjednoczonych, tj. Centrum Kontroli i Profilaktyki Zachorowań (CDC- Centers for Disease Control and Prevention) oraz Agencję Żywności i Leków (FDA- Food and Drug Administration).
Baza VAERS jest zbiorem informacji o NOP, gdzie każdy może zgłosić niepożądany odczyn poszczepienny. Do VAERS napływa rocznie około 30 000 zgłoszeń, w tym zaskakująco mało zgłoszeń bezpośrednio od osób zaszczepionych – takie zgłoszenia to zaledwie 7%. Pozostałe zgłoszenia pochodzą od firm – producentów szczepionek oraz świadczeniodawców.
Na stronie VAERS można znaleźć informacje o niepożądanych odczynach poszczepiennych, które nie zostały zweryfikowane pod względem przyczynowo-skutkowym. W bazie zebrano NOP, które wystąpiły po szczepieniu, ale nie ma pewności ani dowodów, czy mają jakikolwiek związek ze szczepieniem. Dane z bazy VAERS obejmują bardzo szeroki zakres wszelkich informacji o stanie zdrowia osób szczepionych, ale dzięki temu umożliwiają szybkie wychwycenie nowych niepokojących sygnałów dotyczących bezpieczeństwa szczepień, tj. nieoczekiwane zwiększenie liczby zdarzeń określonego typu. Zebrane informacje w bazie VAERS podlegają szczegółowej analizie dopiero w następnych etapach.
Ciekawostka:
Znany jest przykład amerykańskiej lekarki anestezjologa, która zgłosiła do VAERS informację, że po szczepieniu pacjent zamienił się w Hulka- zielonego potwora z popularnych komiksów. Prowokacja ta pokazała, że baza nie jest zbiorem zweryfikowanych informacji o niepożądanych odczynach poszczepiennych, na podstawie której można wyciągać naukowe wnioski.
Pamiętaj, że….
Baza VAERS nie jest bazą wiarygodnych i zweryfikowanych informacji o NOP o czym informują jej autorzy. To rządowa strona internetowa, na której każdy może zgłosić dowolne informacje na temat NOP.
- Krysztopa – Grzybowska K., Paradowska -Stankiewicz I., Lutyńska A. Niepożadane odczyny po szczepieniu BCG w Polsce. Przegl. Epidemiol. 2012, 66, 465-469.
- Paradowska-Stankiewicz I. Szczepionki pod szczególnym nadzorem. Zgromadzenie Ogólne Polskiej Akademii Nauk. Debata o szczepieniach. 16 czerwca 2016 r. sesja 132. ACADEMIA, Wydanie specjalne 1/2/2016.
- Vanlander A., Hoppenbrouwers K. Anaphylaxis after vaccination of children: review of literature and recommendations for vaccination in child and school health services in Belgium. Vaccine, 2014; 32: 3147–3154.
- Rywczak I. i wsp. Drgawki gorączkowe po szczepieniu czy w wyniku szczepienia? Medycyna Praktyczna/szczepienia 3(11) lipiec –wrzesień 2014 str. 79-86.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania. U., 2010 r., Nr 254, poz. 1711.
- Das RR., Panigrahi I., Naik SS.: The effect of prophylactic antipyretic administration on post-vaccination adverse reactions and antibody response in children: a systematic review. PLoS ONE, 2014; 9 (9): e106 629.
