Czym są niepożądane odczyny poszczepienne?

Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) jest zaburzeniem stanu zdrowia, które wystąpiło w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki. Wyjątek stanowią odczyny po szczepieniu BCG – w tych wypadkach kryterium czasowe jest znacznie wydłużone, co wynika ze specyfiki szczepionki.
Niepożądane odczyny poszczepienne są wynikiem:
• przypadkowo występujących objawów zaburzenia zdrowia występujących w tym samym czasie co szczepienie,
• nieprawidłowego wykonania szczepienia lub wadą szczepionki,
• indywidualnej reakcji organizmu osoby szczepionej na podanie szczepionki,
• działania samej szczepionki (np. uczulenia na jej składnik), co najczęściej związane jest z niezastosowaniem się do przeciwwskazań dotyczących podania danej szczepionki.

Tak szeroka definicja odczynu poszczepiennego zapewnia wykrycie również rzadkiego odczynu, zupełnie nowego, czy tylko czasowo związanego ze szczepieniem.

Każde zaburzenie stanu zdrowia, które może mieć związek ze szczepieniem podlega zgłoszeniu przez lekarza. Lekarz na podstawie objawów klinicznych oraz badania lekarskiego podejmuje decyzję o zasadności zgłoszenia danego przypadku do nadzoru jako podejrzenie NOP, kierując się listą NOP wymienioną w załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania oraz prawdopodobną lub ustaloną etiologią rozpoznanych zaburzeń.
Każdy NOP zgłoszony na formularzu zgłoszenia jest analizowany i kwalifikowany na podstawie kryteriów opracowanych przez ekspertów. Wyniki są ostatecznie gromadzone, rejestrowane, analizowane i weryfikowane w Zakładzie Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH- Państwowego Instytutu Badawczego i udostępniane w Biuletynie Szczepienia Ochronne lub na stronie NIZP PZH-PIB.