Szczepionka przeciw różyczce

O chorobie

Co to jest różyczka?

Różyczka jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirus różyczki, który jest bardzo zaraźliwy. Źródłem zakażenia jest wyłącznie chory na różyczkę człowiek. Zakażenie przenosi się drogą kropelkową, a w przypadku zakażeń wrodzonych przez łożysko. Najwięcej zachorowań notuje się późną zimą i wczesną wiosną. Okres inkubacji choroby wynosi od 14 do 21 dni.

U dzieci choroba najczęściej przebiega łagodnie, a u około 25% do 50% zakażenie jest bezobjawowe. Cięższy przebieg choroby zdarza się u dorosłych, a istotny problem stanowią zakażenia wirusem różyczki w czasie życia płodowego. U nieuodpornionych kobiet ciężarnych wirus może zakazić płód, prowadząc do jego obumarcia lub do jego licznych wad rozwojowych.

Wirusy są wydzielane przez zakażone osoby w czasie od 7 dni przed, do 14 dni po wystąpieniu wysypki. U dzieci z wadami wrodzonymi, spowodowanymi zakażeniem wirusem różyczki, wirus może być obecny w moczu do 1 roku życia, a w rzadkich przypadkach do kilku lat.

Jakie są objawy różyczki?

Do objawów różyczki zalicza się:

  • nieżyt górnych dróg oddechowych (zaczerwienienie gardła, kaszel, katar),
  • podwyższona temperatura,
  • silne powiększenie węzłów chłonnych za uszami i na potylicy,
  • wysypka (zaczyna się na twarzy, w ciągu 24 godzin zajmuje całą powierzchnię ciała, utrzymuje się do 3 dni, a następnie znika nie pozostawiając przebarwień).

U nastolatków i dorosłych częściej obserwuje się niecharakterystyczne objawy różyczki tj.

  • wysoka gorączka,
  • ból głowy,
  • ból kończyn,
  • łagodne zapalenie spojówek.

W tych grupach wieku zakażenie może przebiegać bezobjawowo, przy czym utrzymana jest zakaźność dla otoczenia. Przebycie choroby pozostawia odporność na całe życie.

Jak poważne mogą być objawy różyczki?

Do głównych powikłań różyczki należą:

  • zapalenie spojówek,
  • bóle mięśniowe i stawowe, rzadkie u dzieci, ale powszechne u młodzieży i dorosłych, a zwłaszcza u kobiet,
  • małopłytkowość – rzadko (u jednego na 3 000 chorych),
  • zapalenie mózgu – bardzo rzadko (u jednego na 5 000 chorych),
  • wady wrodzone, a nawet poronienia czy obumarcie płodu w przypadku zachorowania na różyczkę w czasie ciąży.

Najniebezpieczniejsze i występujące w 85% przypadków są zakażenia w pierwszych 12 tygodniach ciąży. Około 54% dzieci rodzi się z wadami, gdy zakażenie miało miejsce w 13-16 tygodniu ciąży, a 25% gdy miało miejsce w końcu drugiego trymestru ciąży.

Ostatnia aktualizacja: 20 marca 2024
Materiały źródłowe
  • Dulny G. Szczepionka przeciwko różyczce. w: Wakcynologia red. Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. alfa-medica press. 2007.
  • Goodson J L , Chu S Y , Rota P A i wsp. Research priorities for global measles and rubella control and eradication. J Infect Dis. 2011 Jul;204 Suppl 1: S524-32.
  • Paradowska- Stankiewicz I., Czarkowski M.P., Derrough T., Stefanoff P. Ongoing outbreak of rubella among young male adults in Poland: increased risk of congenital rubella infections.  Eurosurveillance, 2013, 23 May.
  • Sitarska-Gołebiowska J, Czarkowski MP. Różyczka. w: Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku. Red. J. Kostrzewski, W. Magdzik, D. Naruszewicz – Lesiuk Wydawnictwo Lekarskie wydanie I, Warszawa 2001.
  • Reef SE, Plotkin SA. Rubella vaccines. w: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. 7, 2018, str. 970-1000.
  • Reef S.E., Strebel P., Dabbagh A., Gacic-Dobo M., Cochi S. Progress toward control of rubella and prevention of congenital rubella syndrome– worldwide, 2009. J Infect Dis. 2011, 204 Suppl 1: S24-7.
  • O’Connor P., Yankovic D., Zimmerman L. i wsp. Progress toward rubella elimination – World Health Organization European Region, 2005–2019. MMWR Morb. Mortal. Wkly Rep. 2021; 70 (23): 833–839.
pokaż więcej