Po co szczepimy dorosłych?

Szczepienie przeciw grypie dla dorosłych można obecnie zrealizować przy użyciu 4-walentnej inaktywowanej szczepionki podawanej we wstrzyknięciu. Szczepienie to jest zalecane dla całej populacji dorosłych, ze szczególnym uwzględnieniem grup ryzyka narażonych na ciężkie powikłania w przebiegu grypy. Szczepienie przeciw pneumokokom jest zalecane w pierwszej kolejności dla osób w wieku powyżej 50. roku życia oraz pacjentom z chorobami przewlekłymi. Obecnie jedyną dostępną dla dorosłych szczepionką przeciw pneumokokom jest 13-walentna szczepionka skoniugowana.

W sezonie 2020/2021 wirusowe i bakteryjne infekcje dróg oddechowych, w tym grypa oraz pneumokokowe zapalenie płuc będą występowały razem z SARS-CoV-2. Stąd też szczepienia przeciw grypie oraz szczepienia przeciw pneumokokom są szczególnie zalecane w profilaktyce zakażeń z objawami ze strony układu oddechowego. Zalecenia te dotyczą szczególnie osób dorosłych należących do grup ryzyka, tj. osób starszych, z cukrzycą, chorobami płuc, niewydolnością serca oraz innymi chorobami przewlekłymi, które należą również do grup ryzyka zachorowania na COVID-19.

Jeśli w sytuacji planowanego szczepienia przeciw grypie i przeciw pneumokokom w czasie tej samej wizyty, z jakichś względów do szczepienia można wykorzystać tylko jeden mięsień naramienny, odległość między wstrzyknięciami powinna wynosić minimum 2,5 cm.

Zgodnie z zapisami w Charakterystyce Produktu Leczniczego skoniugowanej szczepionki przeciw pneumokokom szczepionka ta może być podawana na tej samej wizycie szczepiennej co 4-walentna inaktywowana szczepionka przeciw grypie dorosłym w wieku 50–93 lat. Przeprowadzone badania pokazują, że uzyskano podobną odpowiedź immunologiczną po jednoczesnym podaniu szczepionki przeciw grypie i skoniugowanej szczepionki przeciw pneumokokom w porównaniu do sytuacji, kiedy każdą ze szczepionek podawano na oddzielnych wizytach. Podobne badania w grupie 50-59 lat oraz 65 lat i starszych pokazują, że skoniugowana szczepionka przeciw pneumokokom może być podawana w czasie tej samej wizyty szczepiennej co 3-walentna szczepionka przeciw grypie i uzyskiwana jest porównywalna odpowiedź odpornościowa do sytuacji kiedy obie szczepionki podawane są w czasie oddzielnych wizyt.

W ChPL inaktywowanych szczepionek przeciw grypie napisano, że mogą być one nie podane równocześnie z innymi szczepionkami, choć nie ma badań dotyczących interakcji ze skoniugowaną szczepionką przeciw pneumokokom. Nie ma jednak zapisu, że jest to przeciwwskazane.

Wynika z tego, że ChPL nie uwzględniają konkretnej sytuacji równoczesnego (w czasie jednej wizyty) podania skoniugowanej 13-walentnej szczepionki przeciw pneumokokom i inaktywowanej 4-walentnej szczepionki przeciw grypie, dlatego należy kierować się ogólnymi zasadami wykonywania szczepień ochronnych, według których można równocześnie podawać różne szczepionki (jeśli producent nie zaznaczył, że nie można tego zrobić). Wstrzyknięcia powinny być wykonane w różne miejsca ciała.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za zastosowaniem w obecnej sytuacji tej zasady jest możliwość usprawnienia realizacji szczepień (zarówno z punktu widzenia podmiotu leczniczego, jak i pacjenta) i zminimalizowania ryzyka zakażenia SARS-CoV-2.