Szczepionka przeciw różyczce
Podsumowanie - Szczepionka przeciw różyczce
O chorobie
Różyczka jest wirusową choroba zakaźną, która może się przenosić tylko między ludźmi. Infekcja przenosi się drogą kropelkową. Różyczka u dzieci najczęściej przebiega łagodnie lub bezobjawowo. Na cięższy przebieg narażeni są głównie dorośli. Objawy występują zwykle po 14 – 21 dniach od infekcji. Pojawia się zaczerwienienie gardła, kaszel, katar, podwyższona temperatura oraz wysypka utrzymująca się do 3 dni. Obserwuje się silne powiększenie węzłów chłonnych za uszami i na potylicy. Poważnymi powikłaniami różyczki są zapalenie spojówek, bóle mięśniowe oraz małopłytkowość i zapalenie mózgu występujące bardzo rzadko. Różyczka stanowi poważne zagrożenie dla ciężarnych prowadząc do ciężkich uszkodzeń płodu. Ryzyko rozwoju wad wrodzonych zależy od okresu ciąży i jest najwyższe w pierwszym trymestrze ciąży. Typowo dochodzi do poronienia lub urodzenia dziecka z wadami słuchu, wzroku, serca, problemów z rozwojem mowy, upośledzeniem umysłowym, deformacjami i ubytkami kości.
Pamiętaj, że:
- Zakażenie wirusem różyczki w pierwszym trymestrze ciąży może doprowadzić do ciężkiego uszkodzenia płodu,
- O zaszczepieniu na różyczkę należy pomyśleć przed zajściem w ciążę, nie ma innego sposobu uchronienia płodu przed zakażeniem niż szczepienie,
- Typowe objawy różyczki wrodzonej stanowią tzw. „triadę różyczkową Gregga”: wady serca i dużych naczyń, wady narządu wzroku oraz wady słuchu.
Zachorowania były powszechne przed zastosowaniem szczepień. W Polsce dzięki obowiązkowym szczepieniom liczba zachorowań spada, jednak nadal zachorowania występują wśród młodych dorosłych, w szczególności mężczyzn. W krajach w których rozpoczęto szczepienia już w latach 70 ubiegłego wieku, zachorowania są bardzo nieliczne i ryzyko różyczki wrodzonej praktycznie nie istnieje.
O szczepionce
Szczepionkę przeciw różyczce podaje się w postaci skojarzonej, ze szczepionką chroniąca przed odrą i różyczką (MMR). Szczepionka jednoskładnikowa przeciw tej chorobie nie jest dostępna. Maksymalną ochronę zapewnia podanie dwóch dawek szczepionki. Pierwszą dawkę podaje się w 13-15 miesiącu życia, a drugą uzupełniającą – w 6 roku życia.
Po podaniu szczepionki przeciw różyczce mogą wystąpić odczyny miejscowe, tj. ból w miejscu podania, zaczerwienienie lub obrzęk. Ogólne odczyny poszczepienne zależą od wieku szczepionej osoby. U dzieci może pojawić się łagodne powiększenie węzłów chłonnych, podwyższona temperatura i wysypka. U dorosłych mogą dodatkowo wystąpić bóle stawów. Przeciwwskazania do stosowania MMR to przede wszystkim: uczulenie na którykolwiek składnik preparatu, stwierdzona reakcja nadwrażliwości po wcześniejszym szczepieniu, ciąża, gorączka, przyjmowanie leków zmniejszających aktywność układu odpornościowego oraz choroby krwi i nowotwory.
- Dulny G. Szczepionka przeciwko różyczce. w: Wakcynologia red. Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. alfa-medica press. 2007.
- Goodson J L , Chu S Y , Rota P A i wsp. Research priorities for global measles and rubella control and eradication. J Infect Dis. 2011 Jul;204 Suppl 1: S524-32.
- Paradowska- Stankiewicz I., Czarkowski M.P., Derrough T., Stefanoff P. Ongoing outbreak of rubella among young male adults in Poland: increased risk of congenital rubella infections. Eurosurveillance, 2013, 23 May.
- Sitarska-Gołebiowska J, Czarkowski MP. Różyczka. w: Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku. Red. J. Kostrzewski, W. Magdzik, D. Naruszewicz – Lesiuk Wydawnictwo Lekarskie wydanie I, Warszawa 2001.
- Reef SE, Plotkin SA. Rubella vaccines. w: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. 7, 2018, str. 970-1000.
- Reef S.E., Strebel P., Dabbagh A., Gacic-Dobo M., Cochi S. Progress toward control of rubella and prevention of congenital rubella syndrome– worldwide, 2009. J Infect Dis. 2011, 204 Suppl 1: S24-7.
- O’Connor P., Yankovic D., Zimmerman L. i wsp. Progress toward rubella elimination – World Health Organization European Region, 2005–2019. MMWR Morb. Mortal. Wkly Rep. 2021; 70 (23): 833–839.
