Szczepionka przeciw rotawirusom

Badania kliniczne prowadzone w grupie niemowląt w różnych regionach świata wykazały dobrą tolerancję i wysoki profil bezpieczeństwa szczepionki. U dzieci szczepionych przeciw rotawirusom najczęściej nie obserwuje się w ogóle niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). Odczyny tj.: biegunka, wymioty, gorączka, brak ładnienia występują rzadko i mają łagodny przebieg.

Obie stosowane na rynku polskim szczepionki uznano za bezpieczne w odniesieniu do ryzyka wystąpienia wgłobienia jelita. Wyniki badań klinicznych i obserwacyjnych potwierdzają, że ryzyko wystąpienia wgłobienia jelita po szczepieniu przeciw rotawirusom jest bardzo rzadkie, oceniane jest na 1-3/100 000 podanych dawek szczepionki. Aby ograniczyć to ryzyko jak to jest tylko możliwe należy przestrzegać wymaganych terminów szczepień, w tym pierwsza dawka szczepionki powinna być podana najlepiej od 6 tyg. do 8 tyg. życia dziecka (maksymalnie przed ukończeniem 12 tyg. życia).

Wirus szczepionkowy wydalany jest z kałem do 2 tygodni od szczepienia (maksymalnie w 6-7 dniu), dlatego zaleca się ograniczone kontakty szczepionych dzieci z osobami, u których występują zaburzenia odporności.

• Jak przebiega biegunka rotawirusowa?

Zakażenie rotawirusowe przewodu pokarmowego objawia się gorączką, nudnościami i/lub wymiotami, biegunką (zwykle z licznymi wodnistymi stolcami), bólami brzucha, utratą apetytu. Na skutek utraty wody z wymiotami i luźnymi stolcami może dojść do odwodnienia. Im młodsze dziecko, tym większe ryzyko odwodnienia. Odwodnienie wymaga przyjęcia dziecka do szpitala i podawania płynów dożylnie. Znaczne odwodnienie może nawet stanowić zagrożenie dla życia. Równie niebezpieczne są inne następstwa wymiotów i biegunki: zaburzenia elektrolitowe, kwasica czy niski poziom glukozy we krwi.

• Komu zagrażają rotawirusy?

Zakażenie rotawirusowe jest szczególnie groźne dla noworodków (zwłaszcza wcześniaków) i niemowląt, ze względu na większe ryzyko odwodnienia i innych zaburzeń.

• Czy biegunka rotawirusowa jest częstą chorobą?

Tak. Jest to bardzo powszechne zakażenie, łatwo szerzy się wśród dzieci. Szacuje się, że każde dziecko w ciągu pierwszych 5 lat życia przynajmniej raz przechodzi zakażenie rotawirusowe. Jedno dziecko na 17-20 dzieci z biegunką rotawirusową wymaga leczenia szpitalnego. Można chorować więcej niż raz.

• Co zyskuje dziecko po szczepieniu?

Ochronę przed biegunką rotawirusową.

Ochronę przed hospitalizacją z powodu odwodnienia w przebiegu biegunki rotawirusowej.

• Czy istnieją inne sposoby ochrony przed rotawirusami?

Inne sposoby zapobiegania nie są tak skuteczne jak szczepienie. Rotawirusy są bardzo zakaźne, nawet konsekwentne przestrzeganie zasad higieny nie zawsze pozwala ustrzec dziecko przed zakażeniem, tym bardziej, że zarażać mogą także osoby (w tym dzieci), które wydają się zdrowe (bo objawy dopiero mają się rozwinąć lub już ustąpiła). Ponadto, wydaje się, że rotawirusy mogą szerzyć się nie tylko poprzez brudne ręce, ale także droga kropelkową. Karmienie piersią nie chroni w pełni przed rotawirusami, mniejsze ryzyko zakażenia dotyczy jedynie dzieci karmionych wyłącznie piersią, po wprowadzeniu posiłków uzupełniających lub mleka sztucznego ta ochrona już nie działa. Stosowanie probiotyków także nie zapobiega biegunce rotawirusowej.

W Polsce zarejestrowane są dwie szczepionki przeciw rotawirusom:

1. Szczepionka: Rotarix (do podania w dwóch dawkach)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw rotawirusom, żywa, doustna,
Antygen: 1 szczep ludzkiego rotawirusa,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: zawiesina doustna w aplikatorze doustnym,
Dawka: 1,5 ml;

2. Preparat: RotaTeq (do podania w trzech dawkach)
Typ szczepionki: szczepionka przeciwko rotawirusom żywa, doustna,
Antygen: 5 reasortantów ludzko-bydlęcych rotawirusa,
Podmiot odpowiedzialny: MSD
Postać: roztwór doustny,
Dawka: 2 ml.