Szczepionka przeciw rotawirusom

Rotawirusy (wirusy należące do rodziny łac. Reoviridae) są najczęstszym czynnikiem wywołującym biegunki zakaźne u niemowląt i małych dzieci do 5 roku życia. Zachorowania dotyczą najczęściej dzieci od 4 do 24 miesiąca życia. Najciężej biegunki rotawirusowe przebiegają u dzieci poniżej 6 miesiąca życia, ponieważ ich organizm ulega szybko odwodnieniu.

U dorosłych przebieg infekcji rotawirusowej jest zwykle bezobjawowy.

Okres wylęgania infekcji rotawirusowej wynosi 12-96 godzin.

Zakażenie rotawirusami następuje drogą fekalno-oralną lub pośrednio przez przedmioty. Po przedostaniu się do organizmu, wirusy uszkadzają nabłonek kosmków jelitowych, wywołując stan zapalny żołądka i jelit.

U osób zakażonych rotawirusami w krótkim czasie dochodzi do stanu zapalnego przewodu pokarmowego. Do głównych objawów infekcji rotawirusowej należą:

• gorączka – do 40^oC,
• wymioty – często obfite,
• biegunka – częsta, wodnista, żółtozielone stolce, zwykle bez krwi i śluzu,
• brak łaknienia,
• odwodnienie.

Przebieg infekcji rotawirusowej zależy od serotypu wirusa, wieku dziecka, stanu układu odpornościowego oraz sposobu odżywiania. Utrata płynów i elektrolitów związana z wymiotami i biegunką może doprowadzić do ciężkiego odwodnienia, wstrząsu hipowolemicznego, a przy braku odpowiedniego leczenia nawet do zgonu.
Jedynym sposobem terapii jest leczenie objawowe, tj. nawadnianie doustne i dożylne.

Zgodnie z danymi NIZP-PZH liczba zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy jest różna w poszczególnych latach (w ciągu ostatnich 5- lat odnotowano najmniej 21 258 zachorowań w 2016 roku do 33 944 zachorowań w 2015 roku). W 2017 roku zarejestrowano 32 995 zachorowań, a w 2018 roku – 23 263 zachorowania. W 2018 roku zapadalność w całej populacji wynosiła 60,6/100 tys., a w 2017 roku – 85,8/100 tys. Najwięcej zachorowań, występowało u dzieci do 4 roku życia, w 2018 roku zapadalność w tej grupie wynosiła 967,8/100 tys., a w 2017 roku- 1377,6/100 tys. W ponad 90% zgłoszenia dotyczą przypadków hospitalizowanych.

Według danych NFZ w 2017 roku hospitalizowano 25 214 dzieci, a w 2018 roku 17 859 dzieci z powodu nieżytu jelitowego wywołanego przez rotawirusy. Natomiast z powodu nieżytu żołądkowo-jelitowego o prawdopodobnym lub potwierdzonym podłożu infekcyjnym w 2017 roku hospitalizowano 53 707 dzieci, a w 2018 roku 46 462 dzieci, w tym głównie dzieci do 6 roku życia.

Częstość infekcji rotawirusowych, oszacowana przez polskich epidemiologów, uwzględniająca dane Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Głównego Inspektoratu Sanitarnego (dane dotyczące zakażeń szpitalnych) szacowana jest na około 200.000 zachorowań rocznie.

Liczba infekcji rotawirusowych oceniana jest na 111 mln na świecie oraz 3 mln w Europie. Światowa Organizacja Zdrowia ocenia, że każdego roku na świecie z powodu zakażeń rotawirusowych umiera 520 000 dzieci w wieku do 5 lat. W Europie każdego roku około 75 000-150 000 dzieci w wieku poniżej pięciu lat jest hospitalizowanych z powodu biegunki rotawirusowej. Ponadto, nawet 4 razy więcej dzieci wymaga pomocy w placówkach ambulatoryjnych.

W klimacie umiarkowanym szczyt zachorowań przypada na miesiące zimowe. W krajach, gdzie różnice temperatur są mniejsze, sezonowość zachorowań jest mniej wyraźna.