Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu

O szczepieniach przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu powinni pamiętać wszyscy miłośnicy przyrody, szczególnie osoby aktywne, np. biegacze, właściciele psów, rodziny z małymi dziećmi, osoby uprawiające hobby na świeżym powietrzu.

Szczepienia są szczególnie zalecane osobom często przebywającym na terenach leśnych, w tym:

• pracownikom leśnym,
• wojskowym na poligonach,
• turystom (przede wszystkim lubiącym piesze wycieczki),
• kolonistom (dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia stanowią ¼ chorujących na kleszczowe zapalenie mózgu),
• podróżującym do obszarów endemicznego występowania kleszczowego zapalenia mózgu.

Polska grupa ekspertów zaleca aby profilaktykę w postaci szczepień przeciw KZM zapewnić:

• wszystkim osobom mieszkającym na terenach o wysokiej endemiczności wg. definicji WHO (5 i więcej przypadków na 100 000/rok), w szczególności dzieci i osoby w wieku podeszłym,
• na terenach o niższej endemiczności (1-5 przypadków na 100 000 os./rok) szczepienie zaleca się wszystkim osobom z grupy ryzyka,
• osobom pracującym na terenach zielonych, także w miastach, ze względu na wysokie skumulowane ryzyko zachorowania na KZM.

Schemat szczepień obejmuje szczepienia podstawowe i przypominające.

Na rynku są dostępne szczepionki dwóch producentów, każda w dawce dla dzieci oraz dla dorosłych.

Przeciwwskazaniem do szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu są:

• reakcja anafilaktyczna po wcześniejszej dawce szczepionki lub podaniu innej szczepionki
• ostra choroba przebiegająca z gorączką
• nasilona reakcja alergiczna na substancje pomocnicze wchodzące w skład szczepionki

Zgodnie z zaleceniami szczepienia dzieci z chorobami alergicznymi, alergia na jajo kurze nie stanowi przeciwwskazania do podania szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Nasilona reakcja alergiczna na jajo kurze w wywiadzie stanowi jedynie wskazanie do przedłużonej obserwacji pacjenta po szczepieniu.

Mimo wysokiego stopnia bezpieczeństwa szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu nie przeprowadzono badań nad ich wpływem na przebieg ciąży. Z tego powodu nie zaleca się szczepienia kobiet ciężarnych, z wyjątkiem uzasadnionych okoliczności.

Szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu zawierają zabity wirus KZM więc nie istnieje niebezpieczeństwo wywołania zakażenia.

Po szczepieniu mogą wystąpić odczyny poszczepienne o charakterze zmian miejscowych w miejscu szczepienia tj. przemijający ból w miejscu wstrzyknięcia obrzęk, bolesność, zaczerwienienie. Część odczynów uogólnionych, np. przejściowy stan gorączkowy, ogólne osłabienie, objawy grypopodobne powstają jako reakcje organizmu na podany antygen i pojawiają się najczęściej po pierwszej dawce szczepionki. Mogą występować bóle głowy lub mięśni, nudności, wymioty.

Rzadko mogą występować: bóle mięśniowo-stawowe w okolicy karku, złe samopoczucie, drgawki.

Nie przeprowadzono badań oceniających jednoczesne podawanie szczepionek przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu z innymi szczepionkami, dlatego lepiej jest je podawać osobno.

W Polsce zarejestrowane są dwie szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu:

1. Szczepionka: Encepur ® K (dla dzieci)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, inaktywowana,
Antygen: inaktywowany wirus kleszczowego zapalenia mózgu,
Podmiot odpowiedzialny: Novartis Vaccines and Diagnostics S.r.l.,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań domięśniowych w ampułko-strzykawce,
Dawka: 0,25 ml

Szczepionka: Encepur ®Adults (dla dorosłych)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, inaktywowana,
Antygen: inaktywowany wirus kleszczowego zapalenia mózgu,
Podmiot odpowiedzialny: Novartis Vaccines and Diagnostics S.r.l.,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań domięśniowych w ampułko-strzykawce,
Dawka: 0,25 ml dla dzieci/0,5 ml dla dorosłych;

2. Szczepionka: FSME-IMMUN 0,25 ml Junior (dla dzieci)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, inaktywowana,
Antygen: inaktywowany wirus kleszczowego zapalenia mózgu,
Podmiot odpowiedzialny: Baxter AG,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
Dawka: 0,25 ml.

Szczepionka:  FSME-IMMUN 0,5 ml (dla dorosłych)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, inaktywowana,
Antygen: inaktywowany wirus kleszczowego zapalenia mózgu,
Podmiot odpowiedzialny: Baxter AG,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
Dawka: /0,5 ml.