Wirus HPV (Human Papillomavirus) to ludzki wirus brodawczaka. Wyróżnia się ponad 150 typów HPV, w tym typy niskiego ryzyka, które wywołują m.in. niezłośliwe brodawki narządów płciowych (kłykciny) i brodawczaki oraz typy o wysokim potencjale onkogennym, odpowiedzialne za zmiany przedrakowe i raka szyjki macicy oraz inne choroby nowotworowe. Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. W ciągu swojego życia 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV. Zakażenia HPV mogą prowadzić również do raka odbytu, pochwy, sromu, prącia, przestrzeni ustno-gardłowej oraz okolic głowy i szyi.
Pamiętaj, że:
Wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją HPV,
Rak szyjki macicy to czwarty na świecie, piąty w Europie i siódmy w Polsce nowotwór kobiet.
Szczepienie skutecznie chroni przed rakiem szyjki macicy oraz innymi chorobami.
Rak szyjki macicy jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. Każdego roku umiera ponad 340 000 kobiet, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na ponad 600 000. Ponad 80% wszystkich zachorowań występuje w krajach rozwijających się. W Polsce każdego roku prawie 3000 kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy.
O szczepionce
Szczepionki przeciw HPV zawierają wirusopodobne cząstki otrzymane drogą rekombinacji genetycznej. Obecnie dostępne są dwie szczepionki przeciw HPV: Cervarix i Gardasil9. Obie chronią przed najbardziej onkogennymi typami wirusa 16 i 18. Chronią przed zmianami przednowotworowymi narządów płciowych (szyjki macicy, sromu, pochwy) oraz rakiem szyjki macicy i odbytu.
Szczepienia można realizować u dziewcząt i chłopców po ukończeniu 9 lat. Wiek nastoletni jest najlepszy do szczepienia i najczęściej stosowany w programach szczepień przeciw HPV. Młodzi dorośli mogą również odnieść korzyści ze szczepienia. Doświadczenia krajów, gdzie od lat stosowane są programy szczepień przeciw HPV wskazują, że odnotowano ponad 90% skuteczność w zapobieganiu przetrwałym zakażeniom HPV, stanom przedrakowym szyjki macicy, pochwy i sromu oraz kłykcinom u kobiet oraz stanom przedrakowym prącia, odbytu i kłykcinom u mężczyzn.
Szczepionki przeciw HPV są bezpieczne i dobrze tolerowane. Występuje niewiele działań niepożądanych, tj. ból w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie, obrzęk, zmęczenie, ból głowy i mięśni. Bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV jest dokładnie monitorowane od 2006 roku, kiedy wprowadzono na rynek pierwszą szczepionkę. Na świecie podano już kilkaset milionów dawek szczepionek przeciw HPV. Mocne dowody naukowe potwierdzają bardzo dobry profil bezpieczeństwa szczepionek przeciw HPV. Badań jest tak dużo, że można wręcz powiedzieć, że szczepionki przeciw HPV należą do najwnikliwiej przebadanych pod względem bezpieczeństwa preparatów szczepionkowych.
Schiller JT i wsp. Human papillomavirus vaccines. w: Vaccines, red. Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A., 2017, wyd. 7, str. 430-455.
Romanowski B, Schwarz TF, Ferguson LM. i wsp.: Immune response to the HPV-16/18 AS04-adjuvanted vaccine administered as a 2-dose or 3-dose schedule up to 4 years after vaccination: results from a randomized study. Hum. Vaccin. Immunother., 2014; 10: doi 10.4161/hv.28022.
Grimaldi-Bensouda L. i wsp. Autoimmune disorders and quadrivalent human papillomavirus vaccination of young female subjects. J. Intern. Med., 2014; 275: 398-408.
Human papillomavirus vaccines: WHO position paper, May 2017- recommendations. Vaccine, 2017; 35: 5753-55.
Meeting of the Global Advisory Committee on Vaccine Safety, 7–8 June 2017. Weekly Epidemiological Record 2017, 28(92): 393–404.
RHO Cervical cancer. PATH. Available at: rho.org/about-cervical-cancer.htm Accessed 15th May 2018.
Addressing inequities in cancer prevention – calling for HPV vaccination for boys and girls. Speech delivered by Nessa Childers MEP – 25 April 2017. European parliament. Available at: nessachilders.ie/2017/04/25/ Accessed 15th May 2018.
Hartwig S. et al, 2017. „Estimation of the overall burden of cancers, precancerous lesions, and genital warts attributable to 9-valent HPV vaccine types in women and men in Europe”. Infectious Agents and Cancer 12: 1-10.
Information Sheet. Observed rate of vaccine reactions Human Papilloma Virus Vaccine. WHO, 2017.
HPV vaccines: EMA confirms evidence does not support that they cause CRPS or POTS. European Medicine Agency. 12 January 2016.
Lynge E. i wsp. HPV-vaccination impact in Denmark: is the vaccine working? Expert Review of Vaccines 2018, 17, 765-67.
Palmer T i wsp. Prevalence of cervical disease at age 20 after immunisation with bivalent HPV vaccine at age 12–13 in Scotland: retrospective population study”, BMJ, 2019; 365: l1161.
Nowakowski A. i wsp. Co wiadomo o populacyjnych efektach szczepień przeciwko HPV? Szczepionki przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka. Czy mamy już dane na temat populacyjnych efektów szczepień? Medycyna Praktyczna Szczepienia. 14.11.2018.
Hall MT i wsp. The projected timeframe until cervical cancer elimination in Australia: a modelling study. The Lancet, thelancet.com/public-health, 2018, 2 October.
World Cancer Day: action for protection against cervical cancer. 1-02-2019.
Shimabukuro TT i wsp. Safety of the 9-Valent Human Papillomavirus Vaccine. Pediatrics, 2019, e20191791.
Meites E, Szilagyi PG, Chesson HW, Unger ER, Romero JR, Markowitz LE. Human Papillomavirus Vaccination for Adults: Updated Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2019; 68:698–702.