Szczepionka przeciw tężcowi
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw tężcowi są dostępne w Polsce?
Szczepionki przeciw tężcowi należą do grupy szczepionek inaktywowanych.
Szczepionka przeciw tężcowi zawiera toksoid tężcowy (inaczej anatoksynę). Toksoid tężcowy jest otrzymywany z toksyny tężcowej izolowanej z hodowli bakterii tężca Clostridium tetani , następnie pozbawiana zjadliwości (inaktywowana) pod wpływem działania formaldehydu oraz wysokiej temperatury. W skład szczepionki wchodzi również adiuwant- wodorotlenku glinu.
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów szczepionek przeciw tężcowi:
• szczepionki monowalentne (T) dla:
– dzieci z przeciwwskazaniami do szczepień szczepionkami skojarzonymi (szczepienie podstawowe),
– dorosłych wcześniej nieszczepionych w schemacie podstawowym,
– osób zranionych ze wskazaniami indywidualnymi, gdy ostania dawka szczepionki tężcowej została podana nie wcześniej niż po 5 latach od ostatniego szczepienia;
• szczepionki skojarzone dwuwalentne (DT lub dT) dla:
– dzieci w wieku 6 lat z przeciwwskazaniami do szczepień szczepionką przeciw krztuścowi,
– osób ≥19 lat (szczepionka dT);
• szczepionki skojarzone (DTwP przeciw błonicy (D), tężcowi (T) i krztuścowi (z pełnokomórkowym składnikiem krztuśca-wP)
– u dzieci w 2, 3-4, 5 oraz 16-18 miesiącu życia, a także 6 roku życia;
• szczepionki skojarzone DTaP przeciw błonicy (D), tężcowi (T) i krztuścowi (z bezkomórkowym składnikiem krztuśca (aP), mogą występować w postaci skojarzonej ze składnikami Hib, polio, wzwB.
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Dzieci
Zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych każde dziecko powinno zostać zaszczepione 4 dawkami szczepionki DTP w 2, 3-4 , 5 i 16-18 miesiącu życia (szczepienie podstawowe) oraz dawkami przypominającymi w 6 roku życia (szczepionka DTaP) oraz 14 roku życia (szczepionka dT lub jako zalecane szczepienie dTap). Powyższy schemat szczepień ma na celu uzyskanie trwałej odporności.
Dorośli
Zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych szczepionka przeciw tężcowi w skojarzeniu ze szczepionką przeciw błonicy (dT) powinna zostać podana osobom w wieku 19 lat.
Osoby dorosłe, które w przeszłości nie były szczepione lub nie mają udokumentowanych szczepień powinny zostać zaszczepione 3 dawkami szczepionki w schemacie pierwsze dwie dawki w odstępie 4-6 tygodni, a trzecia dawka po 6-12 miesiącach.
Osobom dorosłym zalecane są przypominające szczepienia przeciw tężcowi, raz na 10 lat najlepiej szczepionką dTap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi) lub inną szczepionką ze składnikiem tężca
- Committee on Infectious Diseases American Academy of Pediatrics. Pickering l.K i wsp. Tetanus in Red Book, Elk Grove Village 2009, 655-660.
- Brok I. Clostridium tetani w Long S.S. Principles and Practice of Pediatric Infectious Diseases. Churchil Livingstone, Elsevier, 2008; 956-958.
- Biuletyn „Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce„, NIZP-PZH.
- Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds. Szczepień przeciwko krztuścowi dotyczące wskazań do stosowania skojarzonych szczepionek przeciwkrztuścowych (dTpa) u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych (marzec 2010).
- CDC. Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis (Tdap) vaccine from the Advisory Committee on Immunization Practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2011;60:13–5.
- Paradowska-Stankiewicz I. Szczepienia przypominające przeciw błonicy i krztuścowi. Zakażenia 1/2012.
- Liang J. i wsp. Prevention of Pertussis, Tetanus, and Diphtheria with Vaccines in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Recommendations and Reports / April 27, 2018 / 67(2);1–44.
- WHO. Tetanus.
- Tetanus – Annual Epidemiological Report for 2017. ECDC.
- Roper M.H., Wassilak S.G.F., Scobie H.M., Ridpath A.D., Orenstein W.A. Tetanus toxoid. w: Plotkin’s Vaccines red. Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A., Edwards K.M. wyd. 7, 2018, p: 1052-1079.
