Szczepionka przeciw wzw A
Jak poważne mogą być objawy wzw A?
Powikłania wzw A są niebezpieczne i mogą doprowadzić nawet do śmierci.
Do powikłań wirusowego zapalenia wątroby typu A należą:
- nadostre zapalenie wątroby,
- aplazja szpiku (rzadko).
Wirus wirusowego zapalenia wątroby typu A nie wywołuje przewlekłego zapalenia wątroby.
Jak wiele zachorowań na wzw A występuje w Polsce?
Zgodnie z danymi z nadzoru epidemiologicznego do 2016 roku odnotowywano po kilkadziesiąt przypadków wzw A rocznie. W 2014 roku, 2015 roku i 2016 roku odnotowano odpowiednio 76, 49 i 35 zachorowań.
W 2017 roku nastąpił ponad 80. krotny wzrost zgłaszanych przypadków i zapadalności na wzw A w porównaniu do lat poprzednich. Wzrost ten był związany z wystąpieniem międzynarodowego ogniska wzw A wśród mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM) w Europie, które objęło swoim zasięgiem większość krajów UE. W Polsce, zgodnie z danymi NIZP-PZH w 2017 roku odnotowano łącznie 3 006 przypadków wzw A (zapadalność 7,8/100 tys.), w porównaniu do 2016 r. (35; 0,09).
Skąd tak niespodziewany wzrost? Do niedawna, w Polsce i krajach Europy Zachodniej, wzw A występowało sporadycznie i większość osób dorosłych do ok. 45 roku życia nie zetknęła się z wirusem wzw A w dzieciństwie, a tym samym nie nabyła odporności na tą chorobę. Z tego względu wzw A może obecnie łatwo szerzyć się w populacji szczególnie osób dorosłych. Dodatkowo wśród zarejestrowanych przypadków 501 osób (16,6% chorych) deklarowało przynależność do grupy mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM).
W 2018 roku odnotowano 1455 zachorowań, a w 2019 roku – 1065 zachorowań.
Ocenia się, że prawie 80% populacji w wieku 30-55 lat jest nieuodporniona. Osoby starsze powyżej 70 lat są uodpornione po uprzednim kontakcie z wirusem, ale wśród dorosłych do 40 lat jedynie 6,5% ma przeciwciała przeciw wzw A.
Gdzie i jak często wzw A występuje na świecie?
Wirusowe zapalenie wątroby typu A występuje praktycznie na całym świecie.
Rocznie notowanych jest od 1,2 do 1,4 mln zachorowań, chociaż jest ich w rzeczywistości znacznie więcej, ocenia się, że zgłaszany jest jedynie co dziesiąty przypadek zachorowania. Wg. danych WHO w 2005 r. mogło wystąpić nawet 126 mln zachorowań na wzw A. Wśród osób chorych 20% wymaga hospitalizacji. Śmiertelność jest niska i wynosi 0,6-2,1%.
Zakażenia wzw A najczęściej występują na terenach o złym stanie sanitarnym, wśród osób nie przestrzegających higieny. Wśród krajów o wysokiej endemiczności zachorowań na wzw A wymieniane są: Bułgaria, Egipt, Tunezja, kraje rejonu basenu Morza Śródziemnego i Afryki, kraje Europy Wschodniej i Rosji.
Poniższa mapa przedstawia kraje, z których zawlekane były zachorowania na wzw A w latach 2010-2016.
W Europie (szczególnie w Hiszpanii i Włoszech) opisywane są zachorowania o charakterze epidemii. Od lata 2016 r. do końca kwietnia 2017 r. potwierdzono 674 zachorowań wzw A, które dotyczyły w większości mężczyzn (95%) w wieku 18-50 lat, w większości orientacji homoseksualnej.
- World Health Organization. WHO position paper on hepatitis A vaccines – June 2012. Weekly Epidemiological Record. 2012;28-29(87):261–276.
- Bakker M. i wsp. Immunogenicity, effectiveness and safety of combined hepatitis A and B vaccine: a sytematic literature review. Expert Review of Vaccines, 2016, 15, 829-51.
- Averhoff F.M., Khudyakov Y., Nelson N.P. Hepatitis A vaccine. w: Plotkin’s Vaccines. red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. VII. 2018.
- Raczniak G.A. i wsp. Duration of protection against hepatitis A for the current two-dose vaccine compared to a three-dose vaccine schedule in children. Vaccine, 2013, 31, 2152-5.
- Bakker M. i wsp. Immunogenicity, effectiveness and safety of combined hepatitis A and B vaccine: a sytematic literature review. Expert Review of vaccines, 2016, 15, 829-51.
- Polański P., Kucharczyk B., Kondej B., Cielebąk E., Kucharczyk A., Sadkowska-Todys M. Hepatitis in Poland in 2017- epidemic increase cases. Przegl Epidemiol 2019;73(4): 487-497.