Szczepionka przeciw wzw A
O chorobie
Co to jest wzw A?
Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A) to ostra choroba zakaźna wywołana przez wirusa HAV (Hepatitis A Virus).
Wirusowe zapalenie wątroby typu A określane jest potocznie jako żółtaczka pokarmowa.
Choroba szerzy się głównie drogą fekalno – oralną (choroba „brudnych rąk”).
Do zakażenia może dojść podczas:
- bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną,
- spożycia zakażonej żywności,
- spożycia zakażonej wody (także w formie kostek lodu),
- umycia rąk w zakażonej wodzie,
- w następstwie kontaktów seksualnych.
Wśród mężczyzn mających seks z mężczyznami wzw A może szerzyć się epidemicznie w wyniku kontaktów seksualnych (nie tylko analnych), w tym przez bezpośredni kontakt oralno–analny, jak i poprzez kontakt oralny z częściami ciała oraz powierzchniami, na których znajduje się wirus.
Okres od zakażenia się do wystąpienia pierwszych objawów może wynosić od 15 do 50 dni (średnio 30 dni). Osoba chora wydala duże ilości wirusa wraz z kałem nawet przez kilka tygodni, przy czym wydalanie wirusa może zacząć się od 2 do 3 tygodni przed wystąpieniem żółtaczki, a zatem w czasie gdy osoba ta wydaje się jeszcze zdrowa. Wydalanie wirusa z kałem może trwać nawet do 6 tygodni od zakażenia. Dłuższe wydalanie wirusa z kałem występuje głównie u dzieci, u immunokompetentnych dorosłych ilość wirusa wydalanego z kałem gwałtownie spada po pojawieniu się żółtaczki. Wirus znajduje się także we krwi oraz ślinie chorego.
Jakie są objawy wzw A?
Zakażenie wzw A przebiega:
- bezobjawowo, lub
- z łagodnymi objawami, lub
- z różnie nasilonymi objawami od objawów grypopodobnych (w pierwszym okresie) oraz objawów ze strony układu pokarmowego: odbijanie, zgaga, nudności, wzdęcia, uczucie wczesnej sytości, ciemny mocz, do żółtaczki (czyli zażółcenia skóry, białkówki oczu czy błon śluzowych). Mogą występować ostre stany zapalne i uszkodzenie miąższu wątroby.
U dorosłych choroba ma z reguły nagły początek i ciężki przebieg, wymagający hospitalizacji. U 70% osób przebiega pod postacią żółtaczki. Zwiększone ryzyko cięższego przebiegu choroby występuje u osób zakażonych wirusem wzw B lub wirusem wzw C. U dzieci do 5 r.ż. zachorowania są rzadkie, a jeżeli do nich dojdzie, to choroba przebiega bezobjawowo lub bardzo łagodnie.
Odporność po zachorowaniu utrzymuje się całe życie.
- World Health Organization. WHO position paper on hepatitis A vaccines – June 2012. Weekly Epidemiological Record. 2012;28-29(87):261–276.
- Bakker M. i wsp. Immunogenicity, effectiveness and safety of combined hepatitis A and B vaccine: a sytematic literature review. Expert Review of Vaccines, 2016, 15, 829-51.
- Averhoff F.M., Khudyakov Y., Nelson N.P. Hepatitis A vaccine. w: Plotkin’s Vaccines. red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. VII. 2018.
- Raczniak G.A. i wsp. Duration of protection against hepatitis A for the current two-dose vaccine compared to a three-dose vaccine schedule in children. Vaccine, 2013, 31, 2152-5.
- Bakker M. i wsp. Immunogenicity, effectiveness and safety of combined hepatitis A and B vaccine: a sytematic literature review. Expert Review of vaccines, 2016, 15, 829-51.
- Polański P., Kucharczyk B., Kondej B., Cielebąk E., Kucharczyk A., Sadkowska-Todys M. Hepatitis in Poland in 2017- epidemic increase cases. Przegl Epidemiol 2019;73(4): 487-497.