Szczepionka przeciw wściekliźnie
Ściąga
Podsumowanie - Szczepionka przeciw wściekliźnie
O chorobie
Co to jest wścieklizna?
Jakie są objawy wścieklizny?
Jak wiele zachorowań na wściekliznę występuje w Polsce?
Gdzie i jak często wścieklizna występuje na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw wściekliźnie są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto się szczepić przeciw wściekliźnie?
Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw wściekliźnie?
Jak podawać szczepionkę przeciw wściekliźnie w profilaktyce poekspozycyjnej?
Jak podawać szczepionkę przeciw wściekliźnie w profilaktyce przedekspozycyjnej?
Jakie ryzyko jest związane z zaszczepieniem przeciw wściekliźnie?
Czytaj więcej
Gdzie można zrealizować szczepienia przeciw wściekliźnie?
Jak wyglądają szczepienia zwierząt przeciw wściekliźnie?
Czy szczepionka przeciw wściekliźnie dla zwierząt zrzucana w czasie akcji szczepień zwierząt może być niebezpieczna dla człowieka?
Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw wściekliźnie?
Profilaktyka poekspozycyjna (związana z podaniem szczepionki i lub immunoglobuliny odpornościowej), stosowana jest po potwierdzonej ekspozycji lub w przypadku jej podejrzenia, u osób pogryzionych przez wściekłe lub podejrzane o wściekliznę zwierzę lub mających kontakt ze wściekłym zwierzęciem albo gdy nie można przeprowadzić badań zwierzęcia. Wdrażamy tutaj postępowanie po narażeniu na zakażenie wirusem wścieklizny, w celu nie dopuszczenia do rozwoju choroby.
Profilaktyka przedekspozycyjna (związana z podaniem szczepionki), kiedy uodparniamy osoby, które mogą być narażone na zakażenie wirusem wścieklizny) zalecana jest wg. WHO u:
- osób mieszkających w regionach endemicznych z ograniczonym dostępem do profilaktyki poekspozycyjnej,
- osób narażonych zawodowo na ekspozycję,
- podróżnych narażonych na ryzyko ekspozycji.
Szczepienia są zalecane w określonych grupach osób szczególnie narażonych na kontakt z chorym zwierzęciem, tj. weterynarze, myśliwi, leśnicy, pracownicy zoo, grotołazi, osoby zajmujące się zawodowo diagnostyką wścieklizny u zwierząt lub kontaktujące się z nietoperzami, podróżujących w regiony częstego występowania wścieklizny, które ze względu na charakter podróży mogą być narażone na kontakt z zarażonymi zwierzętami (w podróży mogą to być np. bezpańskie psy, koty, małpy lub nietoperze), wyjeżdżającym w rejony endemicznego występowania choroby, udającym się w regiony o trudnym dostępie do opieki medycznej, podróżującym dzieciom, które zawsze łatwiej nawiązują kontakt ze zwierzętami.
Jak podawać szczepionkę przeciw wściekliźnie w profilaktyce poekspozycyjnej?
Profilaktyka poekspozycyjna (stosowana po potwierdzonej ekspozycji lub w przypadku jej podejrzenia).
Szczepionkę można podawać dzieciom i dorosłym.
Osoby wcześniej nieuodpornione:
- podajemy 5 dawek szczepionki w schemacie 0, 3, 7, 14, 28 (domięśniowo) (schemat Essen).
lub
- podajemy 4 dawki szczepionki w schemacie 0 (2 dawki), 7, 21 dni (schemat Zagrzeb).
Ochronne miano swoistych przeciwciał utrzymuje się przez kilka lat, stanowiąc ochronę w przypadku przyszłych narażeń. Osoby wcześniej niezaszczepione powinny dostać szczepionkę oraz immunoglobulinę. Z pierwszą dawką szczepionki podajemy immunoglobulinę w dawce 20 jm.m./kg m.c. (immunoglobulinę można podać do 7 dni od podania 1-szej dawki).
Osoby wcześniej szczepione (WHO):
- z udokumentowaną pełną profilaktyką przedekspozycyjną,
- z udokumentowaną pełną profilaktyka poekspozycyjną,
- po profilaktyce poekspozycyjnej przerwanej po co najmniej 2 dawkach szczepionki na liniach komórkowych.
nie podajemy immunoglobuliny.
W przypadku kolejnej ekspozycji podajemy 2 dawki (po 0,5 ml) szczepionki w schemacie 0, 3 dni (domięśniowo).
Osoby po pełnej profilaktyce przedekspozycyjnej w ciągu ≤ miesięcy (tylko opracowanie rany).
Osoby z niedoborem odporności – zawsze pełna profilaktyka poekspozycyjna.
O zasadności podania szczepionki oraz liczby dawek oraz surowicy odpornościowej decyduje lekarz chorób zakaźnych na podstawie danych epidemiologicznych dotyczących częstości występowania wścieklizny na danych terenie oraz danych dotyczących podejrzanego zwierzęcia (gatunek zwierzęcia, czy zwierzę było szczepione, stan kliniczny zwierzęcia, możliwość jego obserwacji).
W 2019 roku i 2020 roku zaszczepiono odpowiednio 8 886 i 5128 osób po narażeniu (szczepienia poekspozycyjne).
Jak podawać szczepionkę przeciw wściekliźnie w profilaktyce przedekspozycyjnej?
Profilaktyka przedekspozycyjna (związana z podaniem szczepionki), kiedy uodparniamy osoby, które mogą być narażone na zakażenie wirusem wścieklizny).
Szczepionkę można podawać dzieciom i dorosłym.
Podanie domięśniowe (dawka 0,5 ml):
- podajemy trzy dawki szczepienia podstawowego w odstępach 0, 7, 21 lub 28 dni (schemat tradycyjny),
- podajemy 2 dawki w odstępach 0-7 dni (schemat tygodniowy) (nie może być stosowany u osób z niedoborem odporności).
Podawanie dawek przypominających nie dotyczy osób mieszkających na terenach występowania wścieklizny i udających się tam podróżujących. Zgodnie z zaleceniami WHO dawkę przypominającą można podać po kontroli badaniami serologicznymi u osób zawodowo narażonych na zakażenie wirusem wścieklizny.
- Rupprecht Ch.E. i wsp. Rabies vaccine. w: Plotkin’s Vaccines. red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards K. wyd. VII, 2018. str. 918-949.
- Rupprecht C.E., Shlim D.E.: Rabies. W: Brunette G.W.: Yellow Book 2013. CDC Health Information for International Travel. Chapter 3. Atlanta, CDC, 2014(wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2016/chapter-3-infectious-diseases-related-to-travel/rabies.
- Rupprecht C.E., Briggs D., Brown C.M. i wsp.: Use of a reduced (4-dose) vaccine schedule for postexposure prophylaxis to prevent human rabies: recommendations of the advisory committee on immunization practices. MMWR Recomm. Rep., 2010; 59: 1–9.
- Rabies vaccines: WHO position paper – April 2018. Weekly epidemiological record, No 16, 2018, 93, 201–220.
