Jakie są przyczyny epidemii odry na Samoa?

Na Samoa (państwo Oceanii) ogłoszono stan wyjątkowy z powodu epidemii odry. Ministerstwo Zdrowia Samoa potwierdziło, że od początku epidemii w sierpniu 2019 r. do 19 grudnia 2019 r. odnotowano 5 424 zachorowania. Hospitalizowano 1749 chorych, wśród nich 1551 (89%) została wypisana. 77 osób zmarło. Śmiertelność na Samoa jest znacznie wyższa, niż można by się zwykle spodziewać. Zgony w przebiegu odry dotyczą zwykle 1-2 osoby/1000 zakażonych osób.

Według Ministerstwa Zdrowia Samoa w 2018 r. zaledwie 31% dzieci zostało zaszczepionych pierwszą dawką szczepionki przeciw odrze i tylko 28% otrzymało drugą dawkę. Pięć lat wcześniej, odnotowano najwyższy stan zaszczepienia- około 99% dzieci zaszczepiono przynajmniej 1 dawką szczepionki. Załamanie zaufania do szczepień odnotowano w 2018 r., kiedy śmierć 2 dzieci została nieprawidłowo powiązana ze szczepieniem. W toku dochodzenia wykazano, że dzieci zmarły z powodu błędu ludzkiego, a nie w wyniku szczepienia. Pielęgniarki zmieszały szczepionkę ze złym rozpuszczalnikiem, zamiast soli fizjologicznej, zastosowały przeterminowany lek znieczulający. Dwie pielęgniarki przyznały się do zaniedbania i zostały skazane w czerwcu 2019 r. Jednak zanim ustalono przyczynę zgonów dzieci, rząd tymczasowo zawiesił program szczepień. Wydarzenie to wzmacniane dezinformacją na temat szczepień w sieciach społecznościowych, miało dramatyczny wpływ na zaufanie do szczepień i skutkowało zmniejszeniem stanu zaszczepienia przeciw odrze wśród dzieci do poziomu nieco ponad 30%.

Eksperci starają się przeciwdziałać dezinformacji. Dr. Helen Petousis-Harris z University of Auckland dementuje jeden z najczęstszych mitów na temat szczepionki przeciw odrze na Samoa w ostatnich miesiącach. Szczepionka przeciw odrze nie wywołuje choroby ani epidemii, jest to po prostu niemożliwe. Przyczyną epidemii odry na Samoa jest dziki wirus odry genotypu D8. Z składzie szczepionki znajduje się atenuowany, tj. osłabiony w laboratorium szczep odry, który nie jest w stanie wywołać choroby, ponieważ został pozbawiony właściwości chorobotwórczych, zachował jedynie swoje właściwości antygenowe. Dzięki temu organizm po szczepieniu wytwarza odporność.

Prowadzony obecnie program szczepień obowiązkowych przeciw odrze skutkuje osiągnięciem stanu zaszczepienie na poziomie 94%, a więc bliskiemu granicy wskazanej przez WHO jako wzbudzająca odporność populacyjną i ograniczająca transmisję wirusa odry.