Świnka (nagminne zapalenie ślinianek przyusznych) to wirusowa choroba zakaźna, której źródłem zakażenia jest chory człowiek. Infekcja przenosi się drogą kropelkową lub poprzez kontakt z przedmiotami skażonymi wydzieliną z gardła chorej osoby. Objawy występują zwykle po 17-18 dniach od infekcji. Pojawia się gorączka, złe samopoczucie, obrzęk i bolesność jednej lub obydwu ślinianek przyusznych. W wyniku obrzęku może wystąpić utrata apetytu, trudności w połykaniu oraz uczucie suchości w jamie ustnej. Poważniejsze powikłania występują częściej u chłopców niż u dziewczynek. Są to zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie jąder prowadzące czasami do bezpłodności, zapalenie trzustki, rzadziej zapalenie stawów, mięśnia sercowego lub nerwu słuchowego, które prowadzi do trwałej głuchoty.
Pamiętaj, że:
Powikłania świnki występują częściej u chłopców i mogą prowadzić do trwałego kalectwa (m.in. bezpłodności, głuchoty),
Szczepionka występuje tylko w postaci skojarzonej ze szczepionką przeciw odrze i różyczce.
Zachorowania na świnkę były powszechne przed wprowadzeniem szczepień. Epidemie występowały co 3-4 lata. W wielu krajach szczepienia spowodowały wyeliminowanie tej choroby. W Polsce szczepienia obowiązkowe przeciwko śwince rozpoczęto w 2004 r. Aktualnie rejestruje się ok. 1500-2000 przypadków rocznie.
O szczepionce
Szczepionkę przeciwko śwince podaje się w postaci skojarzonej ze szczepionką chroniącą przed odrą i różyczką (MMR). Szczepionka jednoskładnikowa przeciwko tej chorobie nie jest dostępna. Maksymalną ochronę zapewnia podanie dwóch dawek szczepionki. Pierwszą dawkę podaje się w 13-15 miesiącu życia, a drugą uzupełniającą – w 6 roku życia.
Szczepionka MMR jest szczepionką bezpieczną i skuteczną. Po jej podaniu mogą wystąpić odczyny miejscowe, tj.: ból w miejscu podania, zaczerwienienie lub obrzęk. Ogólne odczyny poszczepienne zależą od wieku szczepionej osoby. U dzieci może pojawić się łagodne powiększenie węzłów chłonnych, podwyższona temperatura i wysypka. U dorosłych mogą dodatkowo wystąpić bóle stawów. Przeciwwskazania do stosowania MMR to przede wszystkim: uczulenie na którykolwiek składnik preparatu, stwierdzona reakcja nadwrażliwości po wcześniejszym szczepieniu, ciąża, gorączka, przyjmowanie leków zmniejszających aktywność układu odpornościowego oraz choroby krwi i nowotwory.
American Academy of Pediatric. ed. Pickering L.K. Red Book, Report of the Committee on Infectious Diseases, 27th ed. ELK Grove Village IL. American Academy of Pediatrics. 2006: 464-468.
Centers for Disease Control. Measles, Mumps, and Rubella – Vaccine Use and Strategies for Elimination of Measles, Rubella, and Congenital Rubella Syndrome and Control of Mumps: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR z maja 1998 / 47(RR-8); str. 1-57.
Livingston K. A. i wsp. Mumps vaccine effectiveness and risk factors for disease in households during an outbreak in New York City. Vaccine, 2014; 32: 369–374.
Orlíková H. i wsp. Protective effect of vaccination against mumps complications, Czech Republic, 2007–2012. BMC Public Health, 2016; 16: 293.
Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. (red). Wakcynologia wyd. II, α-medica Press, Bielsko-Biała 2007, 448-451.