Półpasiec

Półpasiec (grafika o chorobie i szczepieniach) (pdf)

Półpaśca wywołuje  ten sam wirus, który jest przyczyną ospy wietrznej.

Wirus ospy wietrznej i półpaśca po przebyciu zachorowania na ospę wietrzną pozostaje w zwojach nerwowych pacjenta w formie nieaktywnej i w sytuacji wystąpienia osłabienia odporności ulega aktywacji, powodując wystąpienie objawów półpaśca. Może się uaktywnić nawet po wielu latach, powodując półpasiec.

Nie można zakazić się półpaścem, ale osoby nieuodpornione (niezaszczepione lub te które nie chorowały), mogą zakazić się ospą wietrzną.

Półpasiec najczęściej występuje pod postacią bolesnych wykwitów wzdłuż przebiegu nerwu, atakuje głównie osoby starsze. Prowadzi do uszkodzenia układu nerwowego.

Po kilku dniach bólu i tkliwości unerwionej skóry przez zajęte nerwy następuje w tym miejscu wysyp pęcherzyków przypominających pęcherzyki ospy wietrznej, nieco jednak większych i głębiej umiejscowionych. Pojawiające się wykwity nie przekraczają pośrodkowej linii ciała. Wysypce towarzyszy często powiększenie okolicznych węzłów chłonnych oraz gorączka. Wykwity skórne wycofują się na ogół po 7-14 dniach. U 50% osób powyżej 60 r.ż. w miejscach po wykwitach utrzymuje się bolesność, trwająca nawet kilka miesięcy.

U osób z półpaścem zaraźliwość utrzymuje się do tygodnia od wystąpienia wysypki.

Półpasiec błędnie postrzegany jest jako choroba łagodna. W rzeczywistości wyzwaniem jest leczenie powikłań półpaśca.

Szczególnie niebezpieczna jest postać półpaśca dotycząca gałązki ocznej nerwu trójdzielnego, gdyż w jego przebiegu występują owrzodzenia rogówki oraz zmiany dotyczące zwoju kolankowego nerwu twarzowego (wysypka w zewnętrznym przewodzi słuchowym oraz z zajęciem błony bębenkowej , szum w uszach, zawroty głowy, porażenie nerwu twarzowego).

U osób z obniżona odpornością może dojść do uogólnionej choroby.

Ze względu na cięższy przebieg kliniczny i towarzyszący chorobie przewlekły nerwoból, półpasiec uważany jest za większy problem zdrowotny niż ospa wietrzna.

Szacunkowe dane wskazują, że wśród osób, które chorowały na ospę wietrzną ok. 1/3 zachoruje na półpaśca, a wśród nich kolejne 1/3 będzie chorowało z objawami długotrwałego bolesnego półpaśca. Wyzwaniem jest wtedy leczenie bólu.

Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia półpaśca jest wiek. Zwiększoną zachorowalność obserwuje się u osób w wieku 50 lat i więcej. U niektórych pacjentów takie dodatkowe czynniki jak wiek, choroby przewlekle, prowadzona terapia, powodują ciężki przebieg choroby lub wystąpienie powikłań, tj. neuralgia półpaścowa.

Wśród ważnych czynników ryzyka wymieniane są również choroby prowadzące do zaburzenia odporności, np. rozsiane nowotwory, w tym hematologiczne, zakażenie wirusem HIV, terapie prowadzące do immunosupresji u pacjentów po przeszczepach narządów lub u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi.