Szczepionka przeciw durowi brzusznemu

O chorobie

Dur brzuszny jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie – pałeczki duru brzusznego (Salmonella typhi). Jest to choroba „brudnych rąk”: Zachorowania szerzą się głównie przez wodę i żywność zanieczyszczone wydalinami zakażonych ludzi, nie przestrzegających zasad higieny, jak również poprzez bezpośredni kontakt z nosicielami. Okres wylęgania choroby wynosi od 1 do 3 tygodni, najczęściej 10-14 dni. Objawy duru brzusznego obejmują: narastającą gorączkę, której towarzyszy ogólne osłabienie, ból głowy, zaparcia, wzdęcia, bezsenność, czasami biegunka. Mogą wystąpić spowolnienie tętna, apatia, spowolnienie ruchowe, powiększenie wątroby i śledziony, kaszel. W przebiegu duru brzusznego może dojść do szeregu powikłań, takich jak zapalenie pęcherzyka żółciowego, uszkodzenie wątroby, zapalenie płuc, uszkodzenie mięśnia sercowego, zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie dróg moczowych, zapalenie stawów i kości, lub zapalenie opon-mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Śmiertelność u osób nieleczonych wynosi 10%, a u osób leczonych antybiotykami poniżej 2%.

W Polsce choroba ta stanowiła problem w okresie międzywojennym, w czasie wojny oraz po II wojnie światowej, który później został znacznie ograniczony dzięki powszechnej kanalizacji oraz dostępowi do czystej wody. Obecnie w Polsce rejestruje się pojedyncze zachorowania. Jednak na świecie rocznie rejestruje się 16-33 milionów zachorowań oraz 500 000 zgonów. Najwięcej zachorowań odnotowuje się w rejonach Azji Południowej i Wschodniej, Afryce oraz Ameryce Środkowej i Południowej.

O szczepionce

Dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciw durowi brzusznemu: inaktywowane zawierające całe komórki pałeczek duru brzusznego oraz polisacharydowe zawierające oczyszczony polisacharyd otoczkowy pałeczek duru brzusznego. Szczepienia przeciw durowi brzusznemu są zalecane: pracownikom służb komunalnych, osobom wyjeżdżającym do krajów, gdzie dur brzuszny występuje endemicznie i w razie wystąpienia klęsk żywiołowych w których występuje utrudniony dostęp do czystej wody.

Po podaniu szczepionki przeciw durowi brzusznemu mogą wystąpić ustępujące odczyny miejscowe w miejscu podania tj. zaczerwienienie, bolesny obrzęk lub odczyny ogólne tj. gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, lub złe samopoczucie. Niepożądane odczyny poszczepienne występują rzadziej po podaniu szczepionki polisacharydowej. Przeciwwskazaniami do szczepień przeciw durowi brzusznemu są nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki, ostra infekcja z gorączką, oraz choroba przewlekła w okresie zaostrzenia. Zaszczepienie, podobnie jak przechorowanie duru brzusznego, zapewnia ochronę na okres 3-5 lat, nie dając trwałej odporności.