Szczepionka przeciw tężcowi
Sanepid
to zwyczajowa nazwa Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Saponina
to substancja pochodzenia roślinnego. W szczepionkach pełni funkcje adiuwantu. Najlepiej poznano saponinę pozyskiwaną z kory południowoamerykańskiego drzewa Quillaja saponaria Molina (mydłodrzew właściwy). Popularny adiuwant w szczepionkach weterynaryjnych. W szczepionkach u ludzi zwykle stosowana jako adiuwant w połączeniu z liposomami zawierającymi cholesterol.
Schemat szczepienia
Schemat uodparniania
(inaczej schemat szczepienia) to podawanie określonej liczby dawek szczepionki, w odpowiednim czasie i wieku, niezbędnych do uzyskania optymalnej odporności.
Sentinel
Sepsa
inaczej posocznica, to zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej organizmu wywołany zakażeniem, najczęściej bakteryjnym.
Seroprotekcja
Serowane zapalenie płuc
to ostra postać gruźlicy płuc wywołana rozległym rozsiewem prątków gruźlicy.
Sezonowość
to powtarzające się w kolejnych latach zmiany występujące w zapadalności lub w rozpowszechnieniu innych zjawisk w przeciągu jednego roku.
Silgard
to nazwa handlowa 4- walentnej szczepionki przeciw ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV)
Skwalen
Sole glinu
Splenektomia
to chirurgiczny zabieg usunięcia śledziony.
Spojówka
Stan przednowotworowy
Stan uodpornienia
dotyczy docelowej populacji, która powinna być poddawana szczepieniom obowiązkowym zgodnie z aktualnym w danym roku Programem Szczepień Ochronnych.
Stan zagrożenia epidemicznego
(ang. epidemic hazard status) zwiększone prawdopodobieństwo powstania epidemii. Formalne uznanie danego terenu za teren, na którym istnieją warunki i znacznego stopnia prawdopodobieństwo wystąpienia epidemii.
Stan zaszczepienia
Synagis
Szczep zjadliwy
Szczepienia akcyjne
to szczepienia osób na ograniczonym, zwykle niedużym obszarze lub szczepienia wybranych grup ryzyka osób w związku z wystąpieniem zagrożenia szerzenia się choroby zakaźnej lub w warunkach klęski żywiołowej lub znacznych rozmiarów katastrofy humanitarnej oraz w związku z zawleczeniem choroby niewystępującej na określonym terenie. Decyzje dotyczące rozmiaru terytorialnego akcji, objęcie szczepieniami wszystkich mieszkańców zagrożonego terenu lub tylko osób z grup ryzyka zależą od wyników dochodzenia epidemiologicznego. Nadzór nad realizacją szczepień akcyjnych sprawuje powiatowy inspektor sanitarny.
Szczepienia obowiązkowe
Szczepienia pierścieniowe
stosowane są w sytuacji wykrycia nowego zachorowania wywołanego niebezpiecznym patogenem. Wtedy szczepi się wszystkie osoby z bliskiego kontaktu oraz w drugiej kolejności osoby kontaktujące się z bliskimi. Dzięki tej metodzie można przerwać tzw. „łańcuch zakażeń”.
Szczepienia zalecane
Szczepienie
Szczepienie podstawowe
Szczepienie poekspozycyjne
Szczepienie przypominające
Szczepionka
Szczepionka acalularna
Szczepionka acelularna (inaczej bezkomórkowa szczepionka) to szczepionka przeciw krztuścowi, która zawiera od 1 do 5 różnych oczyszczonych antygenów (białek) bakterii krztuśca. Liczba antygenów jest różna w produktach różnych producentów.
Szczepionka adsorbowana
Szczepionka bezkomórkowa
Szczepionka biwalentna
(dwuwalentna) to szczepionka dwuskładnikowa. Zawiera wariant wirusa SARS-CoV-2 z 2020 r. oraz wariant Omikron (BA.1).
Szczepionka inaktywowana
Szczepionka monowalentna
Szczepionka mRNA
to szczepionka, w której składzie znajdziemy fragment informacyjnego kwasu rybonukleinowego (mRNA), gdzie zakodowana jest informacja o syntezie białka (antygenu szczepionkowego).
Szczepionka nieswoista
Szczepionka pełnokomórkowa
Szczepionka poliwalentna
Szczepionka skojarzona
to szczepionka wieloskładnikowa (np. 3 w 1, 5 w 1 lub 6 w 1) zawierająca różne antygeny podawane jednocześnie, przygotowane w postaci toksyn, zabitych komórek bakteryjnych, zabitych wirusów, oczyszczonych antygenów pochodzących z różnych drobnoustrojów, która uodparnia przeciw różnym chorobom.
Szczepionka wektorowa
składa się z wektora wirusowego z wbudowanym genem kodującym białko będące antygenem. Wektor pełni funkcję transportową, jest osłabionym, niezjadliwym wirusem (np. adenowirusem szympansim). Do wektora wstawiony jest gen kodujący immunogenne białko (np. białko powierzchniowe S koronawirusa SARS-CoV-2).
Szczepionka wysokoskojarzona
Szczepionka żywa
szczepionki podjednostkowe
to szczepionki, które zawierają wybrany antygen lub antygeny wirusa lub bakterii w postaci izolowanej lub cząstek wirusopodobnych (VLP) lub białkowych nanocząsteczek.
Szczepionki rekombinowane
Szczepionki rekombinowane powstają w wyniku wbudowania fragmentu materiału genetycznego drobnoustroju do komórek ssaków lub komórek drożdży czy komórek owadzich. Zmienione genetycznie (rekombinowane) komórki zaczynają produkcję nowego białka, które po wyizolowaniu i oczyszczeniu staje się antygenem szczepionkowym.