Na czym polega program eliminacji różyczki?
Różyczka od 2004 r. do 2020 r. objęta jest programem eliminacji koordynowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Różyczka jest łagodną chorobą wieku dziecięcego, jednak w przypadku zakażenia nieuodpornionej ciężarnej może spowodować z prawdopodobieństwem 95% wady wrodzone płodu (różyczka wrodzona), których ciężkość jest uzależniona od tygodnia ciąży, w którym doszło do kontaktu z wirusem.
Różyczka odpowiada cechom choroby możliwej do eliminacji, ponieważ:
- rezerwuarem wirusa jest jedynie człowiek,
- po przebytym zakażeniu nie stwierdzono nosicielstwa wirusa,
- środowisko nie jest skażone tymi patogenami,
- istnieje skuteczny środek zapobiegawczy w postaci bezpiecznej szczepionki.
Różyczka pozostaje rejestrowana na podstawie rozpoznań klinicznych, bez wymaganego potwierdzenia laboratoryjnego, co skutkuje zgłaszaniem wielu chorób wysypkowych jako różyczka.
W celu poprawy wskaźników jakości nadzoru ad różyczką w Polsce konieczne jest dokumentowanie i laboratoryjne potwierdzenia wszystkich przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na różyczkę.
Strategia eliminacji różyczki obejmuje:
- rejestrowanie i zgłaszanie podejrzeń przypadków różyczki,
- wprowadzenie potwierdzeń laboratoryjnych każdego podejrzenia o zachorowanie na różyczkę,
- ustalenie szczepów krążących na danym terenie i klasyfikacja przypadków, zachorowań na różyczkę jako wywołanych szczepem rodzimym, względnie szczepem zawleczonym. Wymaga to zastosowania metod izolacji wirusa w hodowli komórkowej lub wykrycie materiału genetycznego wirusa, a następnie jego genotypowanie. Za szczep rodzimy przyjmuje się szczep, który krąży na danym terenie powyżej 12 miesięcy.
- O’Connor, Jackovic D, Muscat M, et al. Measles and rubella elimination in the WHO Region for Europe: progress and challenges. Clin Microbiol Infect.2017:23(8):504-510.
- World Health OrganizationGlobal measles and rubella strategic plan: 2012–2020.
- World Health Organization, Geneva, Switzerland (2012).
- Baumann-Popczyk A, Sadkowska-Todys M, Zieliński A. Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Bielsko-Biała: a-medica press, 2014.
- Wang Z, Yan R, He H, et al. Difficulties in eliminating measles and controlling rubella and mumps: a cross-sectional study of a first measles and rubella vaccination and a second measles, mumps, and rubella vaccination. PLoS ONE,2014,9.
- Paradowska-Stankiewicz I, Czarkowski MP et al. Ongoing outbreak of rubella among young male adults in Poland: increased risk of congenital rubella Euro Surveill. 2013:23;18(21).
- Biuletyny Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce. NIZP-PZH, GIS.
- Biuletyny Szczepienia ochronne w Polsce. NIZP-PZH, GIS.
- Definicje przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, Zakład Epidemiologii NIZP-PZH, www.pzh.gov.pl.