Program eliminacji różyczki
Na czym polega program eliminacji różyczki?
Różyczka od 2004 r. do 2020 r. objęta jest programem eliminacji koordynowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Różyczka jest łagodną chorobą wieku dziecięcego, jednak w przypadku zakażenia nieuodpornionej ciężarnej może spowodować z prawdopodobieństwem 95% wady wrodzone płodu (różyczka wrodzona), których ciężkość jest uzależniona od tygodnia ciąży, w którym doszło do kontaktu z wirusem.
Różyczka odpowiada cechom choroby możliwej do eliminacji, ponieważ:
- rezerwuarem wirusa jest jedynie człowiek,
- po przebytym zakażeniu nie stwierdzono nosicielstwa wirusa,
- środowisko nie jest skażone tymi patogenami,
- istnieje skuteczny środek zapobiegawczy w postaci bezpiecznej szczepionki.
Różyczka pozostaje rejestrowana na podstawie rozpoznań klinicznych, bez wymaganego potwierdzenia laboratoryjnego, co skutkuje zgłaszaniem wielu chorób wysypkowych jako różyczka.
W celu poprawy wskaźników jakości nad różyczką w Polsce konieczne jest dokumentowanie i laboratoryjne potwierdzenia wszystkich przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na różyczkę.
Strategia eliminacji różyczki obejmuje:
- rejestrowanie i zgłaszanie podejrzeń przypadków różyczki,
- wprowadzenie potwierdzeń laboratoryjnych każdego podejrzenia o zachorowanie na różyczkę,
- ustalenie szczepów krążących na danym terenie i klasyfikacja przypadków, zachorowań na różyczkę jako wywołanych szczepem rodzimym, względnie szczepem zawleczonym. Wymaga to zastosowania metod izolacji wirusa w hodowli komórkowej lub wykrycie materiału genetycznego wirusa, a następnie jego genotypowanie. Za szczep rodzimy przyjmuje się szczep, który krąży na danym terenie powyżej 12 miesięcy.
Udział Polski w Programie Eliminacji Różyczki obliguje do potwierdzenia rozpoznań klinicznych badaniami laboratoryjnymi.
- O’Connor, Jackovic D, Muscat M, et al. Measles and rubella elimination in the WHO Region for Europe: progress and challenges. Clin Microbiol Infect.2017,23(8):504-510.
- World Health OrganizationGlobal measles and rubella strategic plan: 2012–2020.
- World Health Organization, Geneva, Switzerland (2012).
- Baumann-Popczyk A, Sadkowska-Todys M, Zieliński A. Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Bielsko-Biała: a-medica press, 2014.
- Wang Z, Yan R, He H, et al. Difficulties in eliminating measles and controlling rubella and mumps: a cross-sectional study of a first measles and rubella vaccination and a second measles, mumps, and rubella vaccination. PLoS ONE, 2014, 9.
- Paradowska-Stankiewicz I, Czarkowski MP et al. Ongoing outbreak of rubellaamong young male adults in Poland: increased risk of congenital rubella Euro Surveill. 2013 May 23;18(21).
- Biuletyny Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce. NIZP-PZH, GIS.
- Biuletyny Szczepienia ochronne w Polsce. NIZP-PZH, GIS.
- Definicje przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, Zakład Epidemiologii NIZP-PZH, ww.pzh.gov.pl.
