Kwalifikacja do szczepień przeciw COVID-19

Stanowisko Sekcji SM i Neuroimmunologii PTN ws. szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 chorych z SM. Monika Nojszewska, Alicja Kalinowska, Monika Adamczyk-Sowa, Alina Kułakowska, Halina Bartosik-Psujek — Sekcja Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. 5 stycznia 2021.

Grupa robocza ekspertów Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego opracowała stanowisko na temat szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 szczepionką firmy Pfizer/BioNTech u chorych na stwardnienie rozsiane (SM). Ustalenia powstały w oparciu o opinie ekspertów i dane uzyskane z piśmiennictwa do dnia 4.01.2021 r.
Szczepienia przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 nie były dotąd stosowane u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, w tym z SM. Wnioskowanie kliniczne w tym kontekście należy opierać na doświadczeniach wynikających ze stosowania innych szczepionek, a także na wiedzy z zakresu immunologii, wakcynologii i wirusologii. Dostępna w Polsce szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 firmy Pfizer/BioNTech jest szczepionką mRNA, która nie ma możliwości wywołania infekcji, a jedynie powoduje w organizmie ludzkim syntezę białka wirusa SARS-CoV-2 (a nie czynnego wirusa), które wywołuje odpowiedź immunologiczną, warunkującą przyszłą odporność pacjenta. Pełen cykl szczepień obejmuje dwie dawki (0 i minimum 21 dni od pierwszej iniekcji). Szczepionki RNA dotychczas były stosowane w onkologii oraz w ramach zapobiegania infekcjom wywoływanym przez wirusy Ebola i Zika. Wydaje się, że zasady stosowania i bezpieczeństwo szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 są zbliżone do zasad opracowanych dla inaktywowanych szczepionek przeciwko grypie sezonowej. Należy jednak mieć na uwadze, że stosowanie niektórych terapii modyfikujących przebieg SM może powodować zaburzenia wytworzenia odporności poszczepiennej.
Chorzy na stwardnienie rozsiane powinni stosować się do ogólnych reguł profilaktyki zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i zasad szczepień przeciwko temu wirusowi obowiązujących w naszym kraju, w tym opisanych w charakterystyce produktu leczniczego szczepionki.
Stanowisko odnosi się szczepienia przeciw COVID-19:
• pacjentów z rozpoznanym SM, którzy nie stosują leczenia modyfikującego przebieg choroby,
• pacjentów leczonych terapiami modyfikującymi przebieg SM,
• pacjentów leczonych interferonami beta, octanem glatirameru, teryflunomidem, fumaranem dimetylu oraz natalizumabem,
• pacjentów leczonych fingolimodem, okrelizumabem, alemtuzumabem oraz kladrybiną
• pacjentów leczonych innymi terapiami immunosupresyjnymi (mitoksantron, cyklofosfamid, azatiopryna, metotreksat),
• pacjentów z rzutem choroby leczonych wysokimi dawkami kortykosteroidów
• chorych z postacią wtórnie i pierwotnie postępującą stwardnienia rozsianego.
Autorzy stanowiska podkreślają, że każdą decyzję należy podejmować indywidualnie, we współpracy z pacjentem, biorąc pod uwagę ryzyko narażenia na zakażenie wirusem SARS-CoV-2, rodzaj terapii, stan układu odpornościowego, ogólny stan zdrowia pacjenta i współwystępowanie innych chorób.