Program eliminacji odry

Odra objęta jest programem eliminacji koordynowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W 2001 roku na spotkaniu Europejskiego Biura Regionalnego WHO w Kopenhadze opracowano strategiczny plan osiągnięcia przerwania transmisji wirusa odry i potwierdzenie jego eliminacji we wszystkich 51 krajach Regionu Europejskiego w terminie do 2020 roku.

Eliminacja odry w kraju możliwa jest pod warunkiem:

• osiągnięcia 95% poziomu zaszczepienia populacji,
• monitorowania sytuacji epidemiologicznej,
• rejestrowania wszystkich podejrzeń odry,
• prowadzenia diagnostyki laboratoryjnej (Laboratorium Referencyjne WHO, Zakład Wirusologii NIZP-PZH).

Termin ,,eliminacja” w odniesieniu do odry oznacza sytuację, w której nie występuje endemiczne szerzenie się zachorowań, zaś w przypadku reintrodukcji wirusa (zawleczenie), transmisja zakażeń nie jest podtrzymana. Osiągnięcie takiego stanu wymaga:

• utrzymania poziomu zaszczepienia populacji dwiema dawkami szczepionki na poziomie 95% (uzyskanie odporności zbiorowiskowej),
• oceny odsetka osób wrażliwych w populacji na postawie badań serologicznych,
• stałego monitorowania sytuacji epidemiologicznej, w tym rejestrowania wszystkich podejrzeń w kierunku odry i diagnostyki laboratoryjnej prowadzonej wobec wszystkich podejrzeń odry.

Każde z podejrzeń powinno zostać potwierdzone/wykluczone przez oznaczenie poziomu swoistych przeciwciał w klasie IgM lub izolację wirusa z materiału biologicznego w laboratorium referencyjnym, akredytowanym przez WHO (laboratorium Zakładu Wirusologii NIZP – PZH). W celu wykrycia przeciwciał w klasie IgM materiał do badania należy pobrać po upływie 7 dni od pojawienia się wysypki. Natomiast w celu izolacji wirusa lub wykonania badania molekularnego (PCR), materiał należy pobrać w okresie od 1 do 4 dni od pojawienia się wysypki. Poszerzenie badania molekularnego o genotyp jest stosowane do identyfikacji źródła oraz określenia transmisji wirusa odry.

Badanie laboratoryjne w kierunku odry można wykonać bezpłatnie w laboratorium referencyjnym w Zakładzie Wirusologii NIZP-PZH w ramach projektu WHO.