Co gryzie naukowców?

Nauki medyczne rozwijają się poprzez akumulację wiedzy przez pokolenia naukowców ze wszystkich uzupełniających się podstawowych nauk: anatomii, biochemii, biofizyki, biologii medycznej, embriologii, fizjologii, histologii oraz immunologii. Każda z tych dziedzin dostarcza fragmentów, „puzzli”, które się uzupełniają i wspierają (lub podważają) poszczególne hipotezy. Jeżeli badamy nowe, nieznane dotąd zjawisko, musimy zebrać dane z wszystkich dziedzin i upewnić się, że nowa hipoteza stanowi spójną całość. Jeżeli dostrzeżemy luki w dotychczasowej wiedzy, może być konieczne przeprowadzenie dodatkowych badań lub eksperymentów. W środowisku epidemiologów jesteśmy też z zasady nieufni i nigdy nie stawiamy daleko idących wniosków na podstawie jednego badania. Znamy bowiem ograniczenia badań obserwacyjnych. Dopiero jak kolejne badania potwierdzą wstępną obserwację, możemy nabrać większej ufności w istnienie związku.

Przykładowo, jeżeli jakiś badacz zaobserwuje w badanej grupie związek czasowy pomiędzy podaniem szczepionki a wystąpieniem określonego zespołu neurologicznego, to sam związek czasowy nie wystarcza do postawienia wniosku, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Aby ustalić taką zależność, konieczne jest powtórzenie tego badania w innych grupach, najlepiej wśród różnych grup etnicznych, różnych preparatów zawierających różne substancje pomocnicze. Jednocześnie konieczne jest przedstawienie wiarygodnego mechanizmu biologicznego, na podstawie którego dany składnik szczepionki wpływa na czynność narządów i wywołuje określone skutki zdrowotne. Tak więc potwierdzenie związku przyczynowo-skutkowego wymaga zebrania wielu dowodów, a tym samym – przeprowadzenia wielu badań, często żmudnych i czasochłonnych.