Silniejsza odpowiedź immunologiczna kobiet po szczepieniach przeciw grypie zmniejsza się z wiekiem

Z wcześniejszych badań wiadomo, że układ immunologiczny kobiet silniej odpowiada na szczepienie w porównaniu do mężczyzn, a osoby starsze słabiej odpowiadają na szczepienie w porównaniu do pozostałych grup wieku.

Zespół Klein i wsp. starali się w swoich badaniach lepiej zrozumieć interakcje wynikające z różnic związanych z płcią, wiekiem oraz odpowiedzią odpornościową po szczepieniu. Początkowo analizowali odpowiedź po szczepieniu przeciw grypie pandemicznej A/H1N1-2009.  W badaniach oceniano odpowiedź poszczepienną u 50 osób w wieku 18-45 lat i 95 osób w wieku 65 lat i starszych. Analizując kluczowe markery odpowiedzi immunologicznej, badacze odkryli, że kobiety w młodszej grupie wieku odpowiadały  silniej na szczepionkę niż mężczyźni i starsze kobiety. U młodszych kobiet poziom interleukiny IL-6, jednego z kluczowych czynników regulujących mechanizmy obronne organizmu, był prawie trzykrotnie wyższy w porównaniu do młodszych mężczyzn i prawie dwukrotnie wyższy niż u starszych kobiet. Pomiar humoralnej odpowiedzi indukowanej przez wirusa A/H1N1 był również wyższy u młodszych kobiet w porównaniu z mężczyznami i starszymi kobietami, chociaż największe różnice występowały między młodszymi i starszymi kobietami.

Podobne wyniki uzyskano w badaniach na myszach, na osobnikach  dorosłych i starszych. Wykazano, że estrogen – którego poziom u samic zmniejsza się wraz z wiekiem – zwiększa odpowiedź immunologiczną po szczepieniu przeciw grypie, podczas gdy testosteron u samców taką odpowiedź obniża. Wykazano, że młodsze samice myszy, w porównaniu do starszych, były znacznie lepiej chronione przed zakażaniem wirusem grypy A/H1N1 i w tej grupie odnotowano znacznie mniej przypadków zapalenia płuc.

Naukowcy podkreślają, że podobne zjawisko może dotyczyć innych szczepionek. Dlatego też w procesie formulacji danej szczepionki proponują rozważać dostosowanie dawki szczepionki do płci i wieku osoby, która ma być zaszczepiona.

W doświadczeniach na myszach i w badaniach u ludzi mierzono poziom hormonów płciowych we krwi. Zgodnie z oczekiwaniami poziom estradiolu u młodszych kobiet był znacznie wyższy niż u kobiet starszych, po menopauzie. Podobnie młodsi mężczyźni mieli wyższy poziom testosteronu w krwiobiegu niż starsi mężczyźni. Silniejsza odpowiedź na szczepionkę była związana z wyższym poziomem estradiolu u kobiet, a zmniejszona odpowiedź u mężczyzn z niższym poziomem testosteronu.

W kolejnych badaniach naukowcy badali przyczynowy związek pomiędzy odpowiedzią na szczepienie a  poziomem hormonów płciowych. Usunięcie jajników i jąder u myszy, w celu zmniejszenia produkcji estradiolu i testosteronu, wyeliminowało różnice między samcami a samicami w odpowiedzi na szczepionkę. Kiedy naukowcy podali estradiol niektórym samicom myszy o niskim poziomie hormonów, wykazały one wyższe poziomy przeciwciał po szczepieniu. W przeciwieństwie do tego, uzupełnianie testosteronu u samców myszy powodowało, że miały one niższy poziom przeciwciał.

Wyniki naszych badań pokazują, że spadek estrogenu występujący w okresie menopauzy wpływa na odporność poszczepienną kobiet – powiedział dr Klein, koordynator badań. Odkrycia te sugerują potrzebę dostosowania dawki szczepionki do płci i wieku osoby, która ma być zaszczepiona. Uzyskane wyniki badań pokazują, że należy rozważyć podawanie wyższych dawek szczepionki dla mężczyzn.