Jakie badania potwierdzają bezpieczeństwo szczepień przeciw grypie u kobiet w ciąży?

Bezpieczeństwo szczepień przeciw grypie u kobiet w ciąży potwierdzono w badaniach obserwacyjnych w Stanach Zjednoczonych, gdzie w latach 1990-2009  inaktywowaną szczepionkę przeciw grypie podano ponad 11,8 tys. kobietom w ciąży. Do systemu raportowania niepożądanych odczynów związanych z podaniem szczepionki przeciw grypie w systemie VAERS (Vaccine Adverse Event Reporting System) zgłoszono ponad 20 ciężkich działań niepożądanych, tj. spontaniczne poronienie czy urodzenie martwego płodu oraz 128 działań łagodnych.

W badaniach bezpieczeństwa szczepień w grupie 9 000 kobiet w ciąży nie wykazano związku między zaszczepieniem przyszłej matki w I trymestrze ciąży, a występowaniem wad rozwojowych u dziecka, natomiast obserwowano mniej martwych urodzeń. Badania wykluczyły związek między szczepieniem przeciw grypie w okresie ciąży a poronieniem.

Eksperci Komitetu WHO GACVS w 2012 r. przedstawili stanowisko na temat bezpieczeństwa szczepień przeciw grypie u kobiet w ciąży, podkreślając bezpieczeństwo stosowania szczepionek pandemicznych A(H1N1)pdm09 podawanych w okresie 2009-2010 kobietom w ciąży w II i III trymestrze. Obszerne wyniki badań potwierdziły korzystny profil bezpieczeństwa szczepionek pandemicznych niezawierających adiuwantów podawanych na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady. W Europie w czasie pandemii podawano szczepionki pandemiczne zawierające adiuwant ASO3 lub MF59. W badaniu kohortowym przeprowadzonym w grupie 2295 kobiet w ciąży, którym podano szczepionkę przeciw grypie A(H1N1)pdm09 zawierającą  adiuwant MF59 nie wykazano różnic w przebiegu ciąży, w porównaniu z kobietami niezaszczepionymi oraz mniej przedwczesnych urodzeń. Podobnie w wieloośrodkowym badaniu obejmującym grupę 7293 kobiet w ciąży z Argentyny zaszczepionych szczepionką przeciw grypie A(H1N1)pdm09 zawierającą adiuwant MF59 nie wykazano niekorzystnego wpływu na przebieg ciąży. Badania przeprowadzone w Danii w  grupie 7000 kobiet w ciąży zaszczepionych szczepionką przeciw grypie A(H1N1)pdm09 zawierającej adiuwant AS03 nie wykazały związku między szczepieniem a poronieniem, porodem przedwczesnym, wystąpieniem wad wrodzonych płodu lub zahamowaniem wzrostu płodu. Podobnie w badaniach przeprowadzonych wśród 9445 kobiet z Wielkiej Brytanii zaszczepionych szczepionką przeciw grypie A(H1N1)pdm09 zawierającej adiuwant AS03 nie wykazano zwiększonego ryzyka poronienia w porównaniu z grupą kontrolną obejmującą 30 218 niezaszczepionych kobiet w ciąży. Badania przeprowadzone w Szwecji w grupie 18 612 kobiet w ciąży zaszczepionych szczepionką przeciw grypie A(H1N1)pdm09 zawierającą adiuwant AS03 wykazały, że ryzyko urodzenia martwego dziecka, przedwczesnego porodu oraz niskiej masy urodzeniowej było mniejsze w grupie kobiet zaszczepionych w porównaniu do grupy kontrolnej. W badaniach kanadyjskich oceniano związek między szczepieniem przeciw grypie pandemicznej H1N1 w 2009 r. kobiety w ciąży, a wynikami zdrowotnymi u dzieci (urodzonych od listopada 2009 r. do października 2010 r.), w ciągu pierwszych pięciu lat ich życia. Wśród 104 249 dzieci urodzonych w tym czasie, 31 315 (30%) to były dzieci, których matki zaszczepiono w ciąży przeciw grypie. Nie stwierdzono występowania podwyższonego ryzyka raka, zakażeń, chorób przewlekłych, przyjęć do szpitala lub zgonów dzieci matek szczepionych w okresie ciąży. Dane z australijskiego czynnego systemu nadzoru nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi zwanego AusVaxsSafety również potwierdzają bezpieczeństwo szczepień kobiet w ciąży przeciw grypie. W grupie 3 188 kobiet w ciąży zaszczepionych przeciw grypie w okresie od 1 kwietnia do 7 lipca 2019 r. uzyskano następujące wyniki: 94,7% nie zgłosiło żadnych odczynów niepożądanych, 5,3% zgłosiło odczyny niepożądane pod postacią: 2,1% reakcji w miejscu wkłucia, 0,8% gorączki, 0,2% wysypki.

Poniżej przedstawiono wybrane publikacje na temat bezpieczeństwa szczepień przeciw grypie u kobiet w ciąży.

• ANZIC Influenza Investigators, Webb SA, Pettilä V, Seppelt I, i in. Critical care services and 2009 H1N1 influenza in Australia and New Zealand. N Engl J Med 2009; 361:1925-34.
• Dodds L, McNeil SA, Fell DB, i in. Impact of influenza exposure on rates of hospital admissions and physician visits because of respiratory illness among pregnant women CMAJ 2007;176:463-8.
• Fell DB, Sprague AE, Liu N, i in. H1N1 influenza vaccination during pregnancy and fetal and neonatal outcomes. Am J Public Health. 2012;102:e33-40.
• Fiore AE, Bridges  CB, Katz JM, i in. Inactivated influenza vaccines, W: Plotkin S, Orenstein WA, Offit PA red. Vaccines Wyd 6. Elsevier Saunders 2013:257-93.
• Håberg SE, Trogstad L, Gunnes N, i in. Risk of fetal death after pandemic influenza virus infection or vaccination. N Engl J Med 2013;24:368:333-40.
• Heikkinen T, Young J, van Beek E, i in. Safety of MF59-adjuvanted A/H1N1 influenza vaccine in pregnancy: a comparative cohort study. Am J Obstet Gyneco. 2012; 207:177.e1-8.
• Hisano M, Yamaguchi K. Usefulness of influenza vaccination during pregnancy to mothers and young infants. Expert Review of Vaccines 2012;11:903-5
• Jamieson DJ, Honein MA, Rasmussen SA, i in. H1N1 2009 influenza virus infection during pregnancy in the USA. Lancet 2009;374:451-8.
• Källén B, Olausson PO. Vaccination against H1N1 influenza with Pandemrix during pregnancy and delivery outcome: a Swedish register study. 2012; 119:1583-90.
• Launay O, Krivine A, Charlier C, i in. Low rate of pandemic A/H1N1 2009 influenza infection and lack of severe complication of vaccination in pregnant women: a prospective cohort study. PLoS One. 2012;7(12):e52303.
• Mertz D, Kim TH, Johnstone J, i in. Populations at risk for severe or complicated influenza illness: systematic review and metaanalysis. Br Med J 2013;347:f5061.
• Moro PL, Broder K, Zheteyeva Y. i in. Adverse events in pregnant women following administration of trivalent inactivated influenza vaccine and live attenuated influenza vaccine in the Vaccine Adverse Event Reporting System, 1990-2009. Am J Obstet Gynecol 2011;204:146.
• Mosby LG, Rasmussen SA, Jamieson DJ. 2009 pandemic influenza A (H1N1) in pregnancy: a systematic review of the literature. Am J Obstet Gynecol 2011;205:10-8
• Naleway AL,Kurosky S, Henninger ML, i in. Vaccinations Given During Pregnancy, 2002–2009: A Descriptive Study.  Am J Prev Med 2014;46:150-7.
• Pasternak B, Svanström H, Mølgaard-Nielsen D, i in. Vaccination against pandemic A/H1N1 2009 influenza in pregnancy and risk of fetal death: cohort study in Denmark. BMJ 2012;344:e2794.
• Pierce M, Kurinczuk JJ, Spark P, i in. Perinatal outcomes after maternal 2009/H1N1 infection: national cohort study BMJ 2011;342:d3214.
• Puleston R, Bugg G, Hoschler K, i in. Multi-centre observational study of transplacental transmission of influenza antibodies following vaccination with AS03(A)-adjuvanted H1N1 2009 vaccine. PLoS One 2013;8:e47448.
• Safety of immunization during pregnancy. A review of the evidence. Global Advisory Committee on Vaccine Safety. WHO, 2014.
• Sammon CJ, Snowball J, McGrogan A, i in. Evaluating the hazard of foetal death following H1N1 influenza vaccination; a population based cohort study in the UK GPRD. PLoS One. 2012 Dec 20;7(12):e51734.
• Shakib JH, Korgenski K, Presson AP, i in. Influenza in Infants Born to Women Vaccinated During Pregnancy. Pediatrics 2016;137:6.
• Siston AM, Rasmussen SA, Honein MA, i in. Pandemic 2009 influenza A(H1N1) virus illness among pregnant women in the United States. JAMA 2010;303:1517-25.
• Steinhoff MC, Omer SB, Roy E, i in. Neonatal outcomes after influenza immunization during pregnancy: a randomized controlled trial. CMAJ 2012;184:645-53.
• Thompson MG,Kwong JC,  Regan AK i wsp. Influenza Vaccine Effectiveness in Preventing Influenza-associated Hospitalizations During Pregnancy: A Multi-country Retrospective Test Negative Design Study, 2010–2016. Clinical Infectious Diseases, 2019, 68, 9, 1, 1444–1453.
• Walsh LK i wsp. Health outcomes of young children born to mothers who received 2009 pandemic H1N1 influenza vaccination during pregnancy: retrospective cohort study. BMJ, 2019; l4151.
• AusVaxSafety. Pregnant women. July 2019.