Efekt programu szczepień przeciw HPV: o 90% mniej przypadków raka szyjki macicy
3 listopada 2021 roku w czasopiśmie The Lancet opublikowano wyniki badania obserwacyjnego opartego na rejestrach, oceniającego efekty krajowego programu szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) w Wielkiej Brytanii. Badacze podkreślają, że szczepionka przeciw HPV ratuje życie. Szczepienia prowadzone w Wielkiej Brytanii Anglii zapobiegły 450 przypadkom raka szyjki macicy oraz 17 200 stanom przedrakowym.
Program szczepień przeciw HPV w Wielkiej Brytanii rozpoczęto we wrześniu 2008 roku szczepionką dwuwalentną Cervarix. Początkowo szczepieniami objęto dziewczęta w wieku 12-13 lat, w kolejnych latach prowadzono tak zwane szczepienia wyrównawcze dziewcząt w wieku 14-18 lat. Od 2019 roku szczepionka przeciw HPV podawana jest również chłopcom.
Obserwację prowadzono w grupie kobiet oceniając 13,7 mln pacjentolat. Porównano częstość występowania raka szyjki macicy i stanów przedrakowych w postaci śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy stopnia 3 (CIN3), przed i po wprowadzeniu programu szczepień przeciw HPV. Największą redukcję zachorowalności na raka szyjki macicy o 87% obserwowano wśród kobiet, którym zaoferowano szczepionkę, gdy były w wieku 12–13 lat (obecnie te kobiety są w wieku 20 lat). W grupie nastolatek zaszczepionych w wieku 14-16 lat odnotowano spadek na poziomie 75%, a w grupie wiekowej 16-18 lat odnotowano spadek o 34%. Podobnie największą redukcję występowania stanów przedrakowych CIN3 wynoszącą 97% odnotowano wśród kobiet, którym zaoferowano szczepionkę, gdy były w wieku 12–13 lat, w grupie wiekowej 14-16 lat odnotowano spadek na poziomie 75%, a w grupie wiekowej 16-18 lat wynoszącą 39%.
Badanie dostarcza pierwszych bezpośrednich dowodów na wpływ programu szczepień przeciw HPV szczepionką 2-walentną na zachorowalność raka szyjki macicy.
Do czerwca 2019 roku odnotowano około 450 mniej przypadków raka szyjki macicy i 17 200 mniej stanów przedrakowych CIN3 w porównaniu do sytuacji oczekiwanej, gdyby szczepienia przeciw HPV nie były realizowane.
Pierwszym krajem, który wprowadził powszechne szczepienia przeciwko HPV była Australia. Ten kraj zdecydował się na wprowadzenie powszechnych i bezpłatnych szczepień przeciwko HPV wśród dziewczynek w 2007 roku, a od 2013 roku także wśród chłopców. Obecnie ma jeden z najniższych wskaźników zapadalności na raka szyjki macicy.
Rak szyjki macicy jest czwartym najczęściej występującym nowotworem u kobiet na całym świecie, zabijając ponad 300 tys. kobiet rocznie. W Polsce w 2020 roku odnotowano 3 862 nowych zachorowań na raka szyjki macicy oraz 2 137 zgonów. Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy są wynikiem zakażenia HPV. Typy wirusa HPV-16 i -18 wchodzące w skład wszystkich dostępnych na rynku szczepionek przeciw HPV, powodują około 70% wszystkich raków szyjki macicy. CIN3 to zmiana ostatniego stopnia poprzedzająca raka szyjki macicy.
Falcaro M. i wsp. The effects of the national HPV vaccination programme
in England, UK, on cervical cancer and grade 3 cervical intraepithelial neoplasia incidence: a register-based observational study. The Lancet 2021, November 03, 2021.
