Kwalifikacja do szczepień przeciw COVID-19
Podsumowanie
Jakie są uprawnienia do kwalifikacji i wykonania szczepień przeciw COVID-19?
Uprawnienia do KWALIFIKACJI do szczepień przeciw COVID-19
Podstawy prawne opisujące uprawnienia do kwalifikacji wskazano w rozporządzeniu w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19.
[ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19, Dz.U.2021.668].
• Lekarze, lekarze dentyści, felczerzy, pielęgniarki i położne oraz ratownicy medyczni,
• Diagności laboratoryjni, farmaceuci i fizjoterapeuci po odbytym szkoleniu teoretycznym,
• Studenci 2 ostatnich lat kierunków lekarskich oraz ostatniego roku studiów pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo, którzy mogą kwalifikować do szczepień pod nadzorem lekarza oraz po przedstawieniu zaświadczenia ukończenia, w ramach studiów, przedmiotu związanego ze szczepieniami ochronnymi.
Zgodnie z Komunikatem Ministerstwa Zdrowia w sprawie uprawnienia lekarzy do przeprowadzania badania kwalifikacyjnego do szczepienia oraz ww rozporządzenia, wymaganie dodatkowych uprawnień zawodowych przez lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów, pielęgniarek i położnych oraz ratowników medycznych do wykonywania badania kwalifikacyjnego do szczepienia przeciw COVID-19 nie jest wymagane.
Wraz z rozpoczęciem szczepień przeciw COVID-19, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP) udostępniło na platformie e-learningowej materiały szkoleniowe dedykowane procedurze badania kwalifikacyjnego do szczepienia z przypomnieniem zasad postępowania w przypadku wstrząsu anafilaktycznego. W przypadku lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów, pielęgniarek i położnych oraz ratowników medycznych mają one charakter zalecany, nie zaś obowiązkowy. Dostęp do szkoleń dla personelu medycznego na stronie CMKP jest otwarty.
Uprawnienia do WYKONYWANIA szczepień przeciw COVID-19
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, szczepienia ochronne przeciw COVID-19 mogą być przeprowadzone przez:
- osoby, które posiadają prawo wykonywania zawodu lekarza, felczera, pielęgniarkę, położną lub osobę wykonują zawód ratownika medycznego,
- higienistki szkolne posiadające co najmniej 6-miesięczną praktykę w zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 293) fizjoterapeuci, farmaceuci i diagności laboratoryjni, przeprowadzają szczepienie ochronne przeciwko COVID-19, jeżeli uzyskali dokument potwierdzający ukończenie szkolenia:
- teoretycznego, dostępnego na platformie e-learningowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, oraz
- praktycznego, którego program zatwierdziło Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, obejmującego naukę podania szczepionki w postaci iniekcji domięśniowej oraz podjęcia działań w przypadku wystąpienia nagłej reakcji alergicznej lub innego stanu zagrożenia życia pacjenta następującego bezpośrednio po przeprowadzeniu szczepienia, realizowanego w warunkach symulowanych w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego lub uczelni prowadzącej kształcenie na kierunku lekarskim, pielęgniarskim.
Więcej informacji w sprawie wymaganych szkoleń do wykonywania szczepień przeciw COVID-19:
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 293) uprawnienia do wykonywania szczepień przeciwko COVID-19 rozszerzono na fizjoterapeutów, farmaceutów i diagnostów laboratoryjnych.
Komunikat w sprawie szkoleń uprawniających do przeprowadzania szczepień przeciwko COVID – 19 dla farmaceutów, fizjoterapeutów i diagnostów laboratoryjnych.
Kwestionariusz przed szczepieniem przeciw COVID-19 dla pacjenta
Kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby dorosłej przeciw COVID-19 dostępny jest na oficjalnej stronie Szczepimysię.pl (zakładka materiały informacyjne dla szpitali) [obowiązuje od 07.06.2021].
Kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby małoletniej przeciw COVID dostępny jest na oficjalnej stronie Szczepimysię.pl (zakładka materiały informacyjne dla szpitali) [obowiązuje od 07.06.2021].
Instrukcja do kwestionariusza dla personelu kwalifikującego do szczepienia przeciw COVID-19
dostępna jest na stronie Szczepimysie w materiałach informacyjnych do pobrania dla szpitali i pacjentów.
Stanowisko konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny rodzinnej, konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Wakcynologii dotyczące sposobu kwalifikacji osób dorosłych do szczepień masowych przeciwko COVID-19
Mając na uwadze konieczność wykonania szczepienia u maksymalnie dużej liczby osób w możliwie najkrótszym czasie, rekomendujemy ograniczenie w kwalifikacji do szczepienia osób dorosłych jedynie do zebrania wywiadu. Osoba poddająca się szczepieniu wypełnia kwestionariusz, w gabinecie szczepień dokonywany jest pomiar temperatury ciała, lekarz w czasie wizyty analizuje odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu. Jeżeli stan zdrowia pacjenta i odpowiedzi są jednoznaczne i nie budzą wątpliwości, osoba może zostać zaszczepiona.
Badanie fizykalne osób zakwalifikowanych do szczepienia powinno być przeprowadzone zawsze w przypadku wątpliwości co do stanu zdrowia badanego.
Korzyści z szybkiego zaszczepienia większej liczby osób znacznie przewyższają ryzyko związane z warunkowym odstąpieniem od badania fizykalnego przez lekarza w sytuacji epidemii i potrzeby masowych szczepień. Uproszczona procedura kwalifikacji do szczepienia nie oznacza zgody na wykonywanie szczepień poza odpowiednio wyposażonym miejscem, gdzie jest możliwość udzielenia natychmiastowej, fachowej pomocy w razie wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego, w tym ciężkiej reakcji anafilaktycznej.
Do kwalifikacji do szczepień przeciw COVID-19 uprawnieni są wszyscy lekarze posiadający prawo wykonywania zawodu.
Stanowisko podpisali:
dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas, Konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej
prof. dr hab. med. Teresa Jackowska, Konsultant krajowa w dziedzinie pediatrii
dr hab. Ernest Kuchar, Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
- Le T.T. i wsp. The COVID-19 vaccine development landscape. Nature reviews. 09 April 2020.
- Folegatti PM i wsp. Safety and immunogenicity of the ChAd0x1 nCoV-19 vaccine against SARS-CoV-2: a preliminary report of a phase 1/2, single blind, randomised controlled trial. The Lancet, July 20, 2020.
- Jackso LA i wsp. An mRNA Vaccine against SARS-CoV-2 — Preliminary Report. New England Journal of Medicine, July 14, 2020.
- Coronavirus Vaccine Tracker.