Wyniki największego na świecie badania zaufania do szczepień
Zaufanie społeczne do szczepień różni się w poszczególnych krajach i regionach na świecie. Największe badanie ankietowe pokazuje, że w niektórych krajach Europy zwiększa się akceptacja dla szczepień. Z drugiej strony widoczne jest zjawisko wyraźnego spadku akceptacji dla szczepień, szczególnie w krajach, gdzie jest niestabilna sytuacja polityczna i radykalizm religijny. Ogólnie, na świecie istnieje wysokie zaufanie dla szczepień. Ale nie możemy tego traktować jako pewnik. Obecnie zaufanie do szczepień jest dużo bardziej zmienne niż kiedyś.
10 września 2020 roku w czasopiśmie The Lancet opublikowano wyniki badań prowadzonych przez naukowców z London School of Hygiene and Tropical Medicine, gdzie przedstawiono globalne trendy zaufania do szczepień na podstawie badań ankietowych prowadzonych wśród 284 000 dorosłych ze 149 krajów, w latach 2015-2019. Ankietowani odpowiadali na pytania dotyczące ich poglądów na temat znaczenia, bezpieczeństwa i skuteczności szczepień.
Wyniki badania prowadzonego w latach 2015-2018.
Badania ankietowe prowadzone w okresie od 2015 r. do 2019 r., pokazują, że pojawiają się oznaki wzrostu zaufania społecznego dla bezpieczeństwa szczepień w krajach UE, zwłaszcza w Finlandii, Francji, Włoszech, Irlandii i Wielkiej Brytanii. Jednak wyniki w poszczególnych krajach są zróżnicowane, od 19% (Litwa) do 66% (Finlandia), ankietowanych, którzy zgadzają się, że szczepionki są bezpieczne.
Wzrost odsetka respondentów, którzy zdecydowanie nie zgadzają się, że szczepionki są bezpieczne odnotowano w Azerbejdżanie, Afganistanie, Indonezji, Nigerii, Pakistanie i Serbii. Autorzy badania podkreślają, że zjawisko większego sceptycyzmu do szczepień dotyczy krajów, gdzie jest niestabilna sytuacja polityczna i radykalizm religijny. W Indonezji odnotowano jeden z największych spadków zaufania publicznego do szczepień w okresie 2015-2019, częściowo przypisany przywódcom muzułmańskim kwestionującym bezpieczeństwo szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce.
W Polsce odnotowano spadek odsetka ankietowanych zdecydowanie zgadzających się, że szczepionki są bezpieczne z 64% w listopadzie 2018 r. do 53% w grudniu 2019 r. Autorzy badania wyjaśniają ten wynik występowaniem wysoce zorganizowanego lokalnego ruchu antyszczepionkowego.
Autorzy badania, podkreślają, że regularna ocena postaw społecznych i podejmowanie działań w przypadku spadku zaufania do szczepień powinna być najwyższym priorytetem, aby zapewnić jak największą szansę na wprowadzenie nowych ratujących życie szczepionek. Działania takie są szczególnie ważne w perspektywie opracowania i wprowadzenia do obrotu szczepionek przeciw COVID-19.
Profesor Heidi Larson, kierująca badaniami, powiedziała, że nowe dane ankietowe pokazują, że obecnie zaufanie do szczepień jest dużo bardziej zmienne niż kiedyś. Ogólnie rzecz biorąc, na świecie istnieje wysokie zaufanie dla szczepień. Ale nie możemy tego traktować jako pewnik. Zaufanie do szczepień rośnie i maleje… zmienia się.
- Figueiredo A., Simas C., Karafillakis E., Peterson P., Larson H.J. Mapping global trends in vaccine confidence and investigating barriers to vaccine uptake: a large-scale retrospective temporal modelling study. The Lancet, 10 September 2020.
- Raport Komisji Europejskiej na temat zaufania do szczepień (State of Vaccine Confidence in the EU).