Szczepienia osób starszych

SZCZEPIONKI SĄ WAŻNE NIE TYLKO DLA DZIECI. W przypadku wielu chorób zakaźnych (tj. pneumokokowe zapalenie płuc, grypa), nieuodpornione osoby starsze są narażone na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Ryzyko zgonu w przebiegu choroby, której można zapobiegać drogą szczepień u osób starszych jest 100-krotnie wyższe niż u dzieci.

 OCHRONA PRZED CIĘŻKIMI POWIKŁANIAMI W PRZEBIEGU CHORÓB ZAKAŹNYCH. Większość ciężkich zachorowań, hospitalizacji, przypadków niepełnosprawności i zgonów z powodu chorób zakaźnych, którym można zapobiegać szczepieniami, występuje u osób starszych. Szczepionki chronią m.in. przed hospitalizacją z powodu Covid-19, powikłaniami z powodu półpaśca, zawałem serca z powodu grypy, czy hospitalizacją z powodu pneumokokowego zapalenia płuc.

 DAWKI PRZYPOMINAJĄCE. Nie wszystkie szczepienia podawane w przeszłości zapewniają długotrwałą ochronę i dlatego w przypadku niektórych szczepień (np. przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi), konieczne są dawki  przypominające.

 NIE TYLKO SZCZEPIENIE PRZECIW GRYPIE. Wielu seniorów słyszało o zaleceniach corocznych szczepień przeciw grypie. Nie zna jednak zaleceń i korzyści z innych szczepień potrzebnych osobom starszym.

 SZCZEPIONKI PODNOSZĄ JAKOŚĆ ŻYCIA. Są cztery filary dobrego zdrowia u osób starszych: właściwa dieta, odpowiednia aktywność fizyczna, wykonywanie badań profilaktycznych, szczepienia ochronne.

CHOROBY PRZEWLEKŁE. U osób starszych częściej mamy do czynienia z występowaniem chorób przewlekłych, co może sprzyjać rozwojowi chorób infekcyjnych, mogą one mieć cięższy przebieg i prowadzić do groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań. Szczepionki zmniejszają ryzyko zaostrzenia przebiegu chorób przewlekłych.

WIEK. U seniorów, choroby infekcyjne, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, występują częściej, mogą mieć cięższy przebieg i prowadzić do groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań.

STARZENIE SIĘ UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO. Po 60 roku życia spada odporność, układ immunologiczny starzeje się, zachodzą zmiany w aktywności komórek układu odpornościowego. .

OCHRONA OSÓB Z NAJBLIŻSZEGO OTOCZENIA – STRATEGIA KOKONU. Szczepienia osób starszych mogą wynikać z troski o osoby z bliskiego otoczenia, które nie mogą się szczepić, np. z racji wieku lub medycznych przeciwwskazań. Nazywa się to strategią kokonu. Poprzez szczepienia minimalizujemy ryzyko zachorowania i tym samym nie stajemy się źródłem zakażenia dla najbliższych.

STYL ŻYCIA, MEDYCYNA PODRÓŻY. Potrzeba szczepień ochronnych u seniorów może wynikać także z ich stylu życia, np. uprawianych aktywności na świeżym powietrzu, czy w związku z podróżami. 

Grypa jest wysoce zakaźną chorobą wirusową. Może powodować chorobę od łagodnej do ciężkiej, a czasami może prowadzić do śmierci.

Typowa grypa przebiega z wysoką gorączką z dreszczami, bólami mięśni, kości i stawów, bólami głowy, poczuciem osłabienia. Objawom ogólnym towarzyszą: katar, męczący kaszel i ból gardła, czasem objawy ze strony układu oddechowego- nudności, wymioty, biegunka. Nie zawsze występują wszystkie wymienione objawy. Grypa może mieć łagodny, skąpoobjawowy przebieg.

U osób starszych grypa może objawiać się inaczej niż w innych grupach wiekowych. Częściej występuje złe samopoczucie, nagłe pojawienia się wysokiej gorączki, bóle brzucha, biegunka i nudności.

Katar, ból gardła i zatkany nos są rzadszymi objawami grypy u osób starszych niż w pozostałych grupach wiekowych.

​Dorośli w wieku 65 lat i starsi są bardziej narażeni na poważne powikłania grypy, zarówno ze względu na zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia chorób przewlekłych, jak i osłabienie układu odpornościowego wraz z wiekiem.

STARZEJĄCY SIĘ UKŁAD ODPORNOŚCIOWY

Immunosenescencja to biologiczny proces starzenia związany z postępującym spadkiem odporności ogólnoustrojowej. Takie stopniowe pogarszanie się stanu układu odpornościowego, spowodowane naturalnym starzeniem się, może powodować zwiększoną podatność na powszechne choroby zakaźne, w tym grypę, wśród osób starszych.

Ponadto chroniczny, postępujący wzrost stanu prozapalnego u osób starszych, przyczynia się do powstawania wszystkich chorób związanych ze starzeniem się i czyni osoby starsze bardziej podatnymi na powikłania w wyniku zakażenia grypą.

POWAŻNE POWIKŁANIA

Powikłania grypy u osób starszych mogą prowadzić do stanów zagrażających życiu. Obejmują: zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie mózgu, zapalenie mięśni, niewydolność wielonarządowa (np. niewydolność oddechowa i nerek). Infekcja dróg oddechowych może prowadzić do skrajnej reakcji zapalnej i sepsy.

Osoby starsze odpowiadają za około 70–85% zgonów z powodu grypy.

50–70% hospitalizacji z powodu grypy dotyczy osób w wieku 65 lat i starszych.

Starsi dorośli przebywają w szpitalu dłużej niż młodsi dorośli.

Dłuższy pobyt w szpitalu może mieć negatywny wpływ na jakość ich życia po wypisie.

OSOBY STARSZE Z CHOROBAMI PRZEWLEKŁYMI

Grypa jest niebezpieczna dla osób z chorobami przewlekłymi, takie jak cukrzyca oraz choroby serca i płuc.

Wielu dorosłych nie wie, że cierpi na chorobę przewlekłą, dlatego zapewnienie im szczepień pomaga warstwę ochrony dla tych potencjalnie bezbronnych osób.

Cukrzyca

Pacjenci z cukrzycą są obarczeni większym ryzykiem ciężkiego przebiegu grypy, która może stanowić przyczynę dekompensacji cukrzycy. Osoby chore na cukrzycę są narażone na większe ryzyko zgonu z powodu chorób infekcyjnych.

Przewlekłe choroby serca

Pacjenci z chorobami serca lub po udarze są obarczeni większym ryzykiem poważnych powikłań z powodu grypy, w tym zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia tkanki mięśniowej, zawału serca i niewydolności wielonarządowej.

Przewlekłe choroby płuc

Pacjenci z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), astmą lub innymi chorobami płuc są obarczone większym ryzykiem powikłań grypy.

KONSEKWENCJE DŁUGOTERMINOWE

Nawet po wyzdrowieniu z grypy osoby starsze mogą nigdy w pełni nie odzyskać zdrowia, zdolności i stylu życia sprzed grypy. Co więcej, nawet przez wiele miesięcy po zachorowaniu na grypę u osób starszych ryzyko wystąpienia takich problemów sercowo-naczyniowych może być nadal zwiększone jak zawał serca lub udar mózgu, ze względu na utrzymujący się stan zapalny i zwiększone ryzyko powstania zakrzepów krwi w związku z infekcjami jak grypa.